Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz

Wykaz skrótów 17

Ustawa z 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.) 31

Dział I. Przepisy ogólne 33

Rozdział 1. Zakres obowiązywania 33
Art. 1. [Przedmiotowy i podmiotowy zakres obowiązywania] 34
I. Postępowania uregulowane w Kodeksie 35
II. Stosowanie przepisów Kodeksu do postępowań w nim uregulowanych 37
III. Ogólne postępowanie administracyjne (art. 1 pkt 1 i 2) 38
Organy administracji publicznej 39
Organy administracji rządowej 41
Organy jednostek samorządu terytorialnego 43
Organy wymienione w art. 1 pkt 2 46
Właściwość organów administracji publicznej 54
Sprawa indywidualna 62
Decyzja administracyjna 65
Milczące załatwienie sprawy 72
Stosowanie Kodeksu do spraw unijnych 74
Art. 2. [Zakres obowiązywania w postępowaniu w sprawie skarg i wniosków] 76
Art. 2a. [Wykonywanie obowiązku informacyjnego dotyczącego przetwarzania danych osobowych] 78
Art. 3. [Wyłączenia spod mocy obowiązującej Kodeksu] 81
Art. 4. [Immunitet dyplomatyczny i konsularny] 89
Art. 5. [Definicje legalne] 91

Rozdział 2. Zasady ogólne 99
Art. 6. [Zasada praworządności] 106
Art. 7. [Zasada prawdy obiektywnej] 120
Art. 7a. [Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść strony] 127
Art. 7b. [Współdziałanie organów administracji publicznej] 134
Art. 8. [Zasada pogłębiania zaufania obywateli; utrwalone praktyki rozstrzygania spraw] 136
Art. 9. [Zasada informowania stron] 147
Art. 10. [Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu] 151
Art. 11. [Zasada przekonywania] 153
Art. 12. [Zasada szybkości i prostoty postępowania] 154
Art. 13. [Zasada polubownego załatwiania spraw] 155
Art. 14. [Zasada pisemności] 157
Art. 14a. [Zasada umożliwiania dokonywania oceny działania urzędów kierowanych przez organy administracji publicznej] 160
Art. 15. [Zasada dwuinstancyjności postępowania] 160
Art. 16. [Zasada trwałości decyzji] 164

Rozdział 3. Organy wyższego stopnia i organy naczelne 167
Art. 17. [Organy wyższego stopnia] 168
Art. 18. [Organy naczelne] 171

Rozdział 4. Właściwość organów 172
Art. 19. [Obowiązek przestrzegania właściwości] 172
Art. 20. [Właściwość rzeczowa] 174
Art. 21. [Właściwość miejscowa] 177
Art. 22. [Spory o właściwość] 182
Art. 23. [Czynności niecierpiące zwłoki] 190

Rozdział 5. Wyłączenie pracownika oraz organu 191
Art. 24. [Wyłączenie pracownika] 191
I. Pracownik organu administracji publicznej 192
II. Wyłączenie z udziału w postępowaniu 196
III. Powody wyłączenia pracownika (art. 24 § 1) 196
IV. Wyłączenie pracownika z innych przyczyn (art. 24 § 3) 203
V. Tryb wyłączenia pracownika 206
Art. 25. [Wyłączenie organu] 208
Art. 26. [Wyznaczenie pracownika lub organu do załatwienia sprawy] 212
Art. 27. [Wyłączenie członka organu kolegialnego] 214
Art. 27a. (uchylony) 216

Rozdział 6. Strona 217
Art. 28. [Pojęcie strony postępowania] 219
Art. 29. [Podmioty będące stronami] 234
Art. 30. [Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych] 243
I. Uwagi ogólne 244
II. Zdolność prawna 244
III. Zdolność do czynności prawnych 247
IV. Przedstawicielstwo 248
V. Następstwo proceduralne 250
Art. 31. [Udział w postępowaniu organizacji społecznej] 260
Art. 32. [Pełnomocnictwo procesowe] 272
Art. 33. [Ustanowienie pełnomocnika procesowego] 273
Art. 34. [Obowiązek zapewnienia reprezentacji strony] 279

Rozdział 7. Załatwianie spraw 281
Art. 35. [Terminy załatwiania spraw administracyjnych] 281
Art. 36. [Obowiązek organu po upływie terminu załatwienia sprawy administracyjnej] 287
Art. 37. [Ponaglenie] 289
Art. 38. [Odpowiedzialność pracownika za zwłokę] 296

Rozdział 8. Doręczenia 298
Art. 39. [Sposoby doręczeń. Zasada oficjalności doręczeń] 298
Art. 391. [Warunki doręczania pism drogą elektroniczną] 302
Art. 392. [Doręczenia na elektroniczną skrzynkę podawczą] 306
Art. 40. [Odbiorcy pism] 307
Art. 41. [Obowiązek zawiadomienia o zmianie adresu] 312
Art. 42. [Miejsca doręczeń pism osobom fizycznym] 314
Art. 43. [Doręczenie zastępcze pism dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu] 316
Art. 44. [Niemożność doręczenia. Awizowanie. Fikcja doręczenia] 319
Art. 45. [Doręczenie pism jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym] 323
Art. 46. [Potwierdzenie odbioru. Doręczenie w formie dokumentu elektronicznego] 326
Art. 47. [Odmowa przyjęcia pisma. Zwrot pisma nadawcy] 331
Art. 48. [Szczególne przypadki doręczeń] 332
Art. 49. [Zawiadomienie poprzez publiczne obwieszczenie] 333
Art. 49a. [Zawiadomienie poprzez publiczne obwieszczenie w przypadku udziału wielu stron w postępowaniu] 336
Art. 49b. [Udostępnienie odpisu decyzji lub postanowienia ogłoszonego przez publiczne obwieszczenie] 337

Rozdział 9. Wezwania 338
Art. 50. [Wezwanie do udziału w czynnościach procesowych] 338
Art. 51. [Obowiązek osobistego stawiennictwa] 340
Art. 52. [Pomoc prawna] 341
Art. 53. [Osobiste stawiennictwo z uwagi na charakter sprawy] 342
Art. 54. [Elementy składowe wezwania] 342
Art. 55. [Szczególne formy wzywania] 347
Art. 56. [Zwrot kosztów stawiennictwa] 347

Rozdział 10. Terminy 348
Art. 57. [Sposób obliczania terminów] 351
Art. 58. [Przywrócenie terminu] 357
Art. 59. [Właściwość organu] 363
Art. 60. [Wstrzymanie wykonania decyzji lub postanowienia] 364

Dział II. Postępowanie 365

Rozdział 1. Wszczęcie postępowania 365
Art. 61. [Inicjatywa wszczęcia postępowania] 366
Art. 61a. [Odmowa wszczęcia postępowania] 372
Art. 62. [Współuczestnictwo] 376
Art. 63. [Sposób wniesienia i treść podania] 381
Art. 64. [Braki formalne podania] 387
Art. 65. [Badanie właściwości] 391
Art. 66. [Wielość żądań w podaniu] 395

Rozdział 2. Metryki, protokoły i adnotacje 399
Art. 66a. [Metryka sprawy] 400
Art. 67. [Obowiązek sporządzenia protokołu] 404
Art. 68. [Elementy składowe protokołu] 406
Art. 69. [Protokół przesłuchania] 408
Art. 70. [Załączniki do protokołu] 408
Art. 71. [Skreślenia i poprawki] 409
Art. 72. [Adnotacje] 410

Rozdział 3. Udostępnianie akt 411
Art. 73. [Zakres dostępu strony do akt sprawy] 411
Art. 74. [Ograniczenia dostępu do akt sprawy] 418
Art. 74a. [Dostęp do akt sprawy a prawo do kontroli przetwarzania danych osobowych] 422

Rozdział 4. Dowody 423
Art. 75. [Dowody w postępowaniu administracyjnym] 428
Art. 76. [Dokumenty urzędowe] 432
Art. 76a. [Uwierzytelnianie kopii dokumentu] 436
Art. 77. [Postępowanie dowodowe] 438
Art. 78. [Wnioski dowodowe strony] 445
Art. 79. [Udział strony w postępowaniu dowodowym] 448
Art. 79a. [Wskazanie stronie niespełnionych lub niewykazanych przesłanek od niej zależnych; przedkładanie dodatkowych dowodów] 450
Art. 80. [Swobodna ocena dowodów] 452
Art. 81. [Prawo strony] 455
Art. 81a. [Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść strony] 457
Art. 82. [Niemożność bycia świadkiem] 460
Art. 83. [Prawo odmowy zeznań] 462
Art. 84. [Opinia biegłego] 466
Art. 85. [Oględziny] 472
Art. 86. [Przesłuchanie strony] 473
Art. 87. [Postępowanie dowodowe przed organem kolegialnym] 475
Art. 88. [Sankcje za naruszenie obowiązku osobistego stawiennictwa] 476
Art. 88a. [Odpowiedzialność dyscyplinarna] 478

Rozdział 5. Rozprawa 479
Art. 89. [Przesłanki przeprowadzenia] 479
Art. 90. [Czynności przygotowawcze] 483
Art. 91. [Wezwanie na rozprawę] 485
Art. 92. [Termin rozprawy] 486
Art. 93. [Prowadzenie rozprawy] 486
Art. 94. [Nieobecność stron. Odroczenie rozprawy] 487
Art. 95. [Uprawnienia stron podczas rozprawy] 489
Art. 96. [Policja sesyjna] 490

Rozdział 5a. Mediacja 491
Art. 96a. [Przesłanki przeprowadzenia mediacji; dobrowolność;
cel i uczestnicy mediacji] 493
Art. 96b. [Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji] 503
Art. 96c. [Brak zgody na przeprowadzenie mediacji] 507
Art. 96d. [Skierowanie sprawy do mediacji] 509
Art. 96e. [Odroczenie rozpatrzenia sprawy skierowanej do mediacji] 511
Art. 96f. [Mediator] 513
Art. 96g. [Obowiązek zachowania bezstronności] 516
Art. 96h. [Przekazanie danych kontaktowych uczestników mediacji] 519
Art. 96i. [Zapoznanie się mediatora z aktami sprawy] 520
Art. 96j. [Wyłączenie jawności mediacji] 521
Art. 96k. [Dążenie do polubownego rozwiązania sporu] 522
Art. 96l. [Koszty mediacji] 524
Art. 96m. [Protokół z przebiegu mediacji] 526
Art. 96n. [Załatwienie sprawy administracyjnej zgodnie z ustaleniami mediacji] 528

Rozdział 6. Zawieszenie postępowania 531
Art. 97. [Przesłanki obligatoryjnego zawieszenia postępowania z urzędu] 533
Art. 98. [Zawieszenie postępowania na zgodny wniosek stron] 546
Art. 99. [Obowiązki organu] 549
Art. 100. [Zagadnienie wstępne] 550
Art. 101. [Forma zawieszenia postępowania] 553
Art. 102. [Dopuszczalność podejmowania czynności] 555
Art. 103. [Skutki zawieszenia postępowania] 556

Rozdział 7. Decyzje 558
Art. 104. [Pojęcie decyzji] 558
I. Pojęcie decyzji (administracyjnej) 558
II. Rodzaje decyzji (administracyjnych) 568
III. Czas i podstawy rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej 569
Art. 105. [Umorzenie postępowania] 570
Art. 106. [Współdziałanie organów] 576
Art. 106a. [Posiedzenie w trybie współdziałania] 586
Art. 107. [Elementy składowe decyzji] 587
Art. 108. [Rygor natychmiastowej wykonalności] 607
Art. 109. [Doręczenie decyzji] 610
Art. 110. [Związanie organu decyzją] 614
Art. 111. [Uzupełnienie i sprostowanie decyzji] 620
Art. 112. [Błędne pouczenie] 624
Art. 113. [Prostowanie błędów i omyłek] 625

Rozdział 8. Ugoda 630
Art. 114. [Przesłanki dopuszczalności zawarcia ugody] 630
Art. 115. [Właściwość organu] 632
Art. 116. [Termin do zawarcia ugody] 633
Art. 117. [Forma i elementy składowe ugody] 634
Art. 118. [Przesłanka ważności ugody] 636
Art. 119. [Forma zatwierdzenia] 638
Art. 120. [Wykonalność ugody] 639
Art. 121. [Skutki prawne ugody] 640
Art. 121a. [Ugoda zawarta przed mediatorem] 641
Art. 122. [Odesłanie] 641

Rozdział 8a. Milczące załatwienie sprawy 642
Art. 122a. [Uznanie sprawy za załatwioną milcząco] 645
Art. 122b. [Dzień wydania decyzji lub postanowienia albo wniesienia sprzeciwu] 651
Art. 122c. [Dzień milczącego załatwienia sprawy; bieg terminów] 652
Art. 122d. [Wyłączenie czynnego udziału strony i obowiązku wskazania stronie niespełnionych lub niewykazanych przesłanek od niej zależnych; wstrzymanie biegu terminu] 653
Art. 122e. [Adnotacja o milczącym załatwieniu sprawy] 654
Art. 122f. [Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy] 655
Art. 122g. [Odpowiednie stosowanie przepisów o wznowieniu postępowania oraz o uchyleniu, zmianie oraz stwierdzeniu nieważności decyzji] 658
Art. 122h. [Sposób wykonania obowiązku informacyjnego dotyczącego przetwarzania danych osobowych w sprawach załatwianych milcząco] 659

Rozdział 9. Postanowienia 660
Art. 123. [Pojęcie postanowienia] 660
I. Zagadnienia ogólne 660
II. Rodzaje postanowień 662
III. Postanowienie a decyzja (administracyjna) 663
Art. 124. [Elementy składowe postanowienia] 663
Art. 125. [Doręczenie i ogłoszenie postanowienia] 666
Art. 126. [Odesłanie] 667

Rozdział 10. Odwołania 668
Art. 127. [Prawo do odwołania] 668
I. Zagadnienia ogólne 668
II. Konstrukcja prawna odwołania 671
III. Organ właściwy do rozpatrzenia odwołania 676
IV. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy 677
Art. 127a. [Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania] 680
Art. 128. [Treść odwołania] 683
Art. 129. [Sposób i termin wniesienia odwołania] 685
Art. 130. [Wpływ odwołania na wykonanie decyzji] 688
Art. 131. [Obowiązek zawiadomienia stron] 690
Art. 132. [Względna dewolutywność odwołania] 690
Art. 133. [Obowiązek przekazania odwołania organowi odwoławczemu] 694
Art. 134. [Postępowanie wstępne przed organem odwoławczym] 695
Art. 135. [Wstrzymanie wykonania decyzji] 701
Art. 136. [Uzupełniające postępowanie dowodowe; postępowanie wyjaśniające] 702
Art. 137. [Cofnięcie odwołania] 709
Art. 138. [Rodzaje decyzji organu odwoławczego] 711
I. Zagadnienia ogólne 712
II. Decyzja o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji (art. 138 § 1 pkt 1) 715
III. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji w całości lub w części i orzekająca w tym zakresie co do istoty sprawy (art. 138 § 1 pkt 2) 716
IV. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji i umorzeniu postępowania pierwszej instancji w całości lub w części
(art. 138 § 1 pkt 2 in fine) 718
V. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego (art. 138 § 1 pkt 3) 721
VI. Decyzja uchylająca zaskarżoną decyzję w całości i przekazująca sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji (art. 138 § 2) 722
VII. Decyzja uchylająca zaskarżoną decyzję wydaną na blankiecie urzędowym i zobowiązująca organ pierwszej instancji do wydania decyzji o określonej treści (art. 138 § 4) 730
Art. 139. [Zakaz reformationis in peius] 730
Art. 140. [Odesłanie] 736

Rozdział 11. Zażalenia 737
Art. 141. [Prawo do zażalenia] 737
Art. 142. [Prawo do zażalenia niesamoistnego] 739
Art. 143. [Wpływ zażalenia na wykonanie postanowienia] 740
Art. 144. [Odesłanie] 740

Rozdział 12. Wznowienie postępowania 742
Art. 145. [Przesłanki wznowienia postępowania] 742
I. Wznowienie postępowania a inne tryby weryfikacji decyzji wadliwych 743
Rodzaje wadliwości decyzji administracyjnych 743
Zbieg przesłanek trybu wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności 744
Zbieg trybów weryfikacji decyzji prawidłowych i wadliwych 746
Zbieg trybu administracyjnego oraz trybu weryfikacji przed sądami administracyjnymi 747
Pierwszeństwo innych trybów weryfikacji decyzji 750
II. Zakres przedmiotowy wznowienia 753
Istota wznowienia postępowania 753
Ostateczność decyzji jako przesłanka trybu wznowienia 753
Postanowienia jako przedmiot wznowienia postępowania 755
Milczące załatwienie sprawy jako przedmiot wznowienia 756
III. Przesłanki wznowienia postępowania 757
Uwagi wstępne 757
Fałszywe dowody jako przesłanka wznowienia 759
Decyzja wydana w wyniku przestępstwa jako przesłanka wznowienia 763
Brak wyłączenia pracownika lub organu jako przesłanka wznowienia 765
Brak udziału strony jako przesłanka wznowienia 766
Nowe okoliczności faktyczne i nowe dowody jako przesłanka wznowienia 772
Brak stanowiska innego organu jako przesłanka wznowienia 777
Zagadnienie wstępne jako przesłanka wznowienia 778
Zmiana wcześniejszej decyzji lub orzeczenia sądu jako przesłanka wznowienia 779
Art. 145a. [Niezgodność z Konstytucją] 781
Art. 145b. [Naruszenie zasady równego traktowania] 789
Art. 146. [Ograniczenie dopuszczalności uchylenia decyzji w wyniku wznowienia] 791
Art. 147. [Inicjatywa wszczęcia postępowania] 797
Art. 148. [Tryb i termin wniesienia podania o wznowienie postępowania] 803
Art. 149. [Forma wszczęcia oraz odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wznowienia] 812
I. Charakter prawny czynności organu administracyjnego przed podjęciem postanowienia o wznowieniu postępowania 812
II. Skutki prawne postanowienia o wszczęciu postępowania 815
III. Przesłanki postanowienia o odmowie wznowienia postępowania 817
IV. Przebieg, przedmiot postępowania a ostateczność decyzji i tożsamość sprawy w sprawie wznowienia 820
V. Podstawa materialnoprawna postępowania w sprawie wznowienia 823
Art. 150. [Właściwość organu] 824
Art. 151. [Rodzaje decyzji kończących postępowanie] 829
Art. 152. [Dopuszczalność wstrzymania wykonania decyzji] 835
Art. 153. (uchylony) 839

Rozdział 13. Uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji 841
Art. 154. [Wzruszenie decyzji, z której nie wynikają prawa strony] 841
Art. 155. [Wzruszenie decyzji, na mocy której strona nabyła prawo] 848
Art. 155a. [Wyłączenie stosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy] . 857
Art. 156. [Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji] 858
I. Nieważność decyzji a koncepcja tzw. nieaktu czy bezwzględnej nieważności 858
II. Przedmiot postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności 864
III. Przesłanki stwierdzenia nieważności 870
Uwagi ogólne 870
Niewłaściwość organu jako przesłanka nieważności 871
Brak podstawy prawnej i rażące naruszenie prawa jako przyczyna nieważności 876
A. Uwagi ogólne 876
B. Brak podstawy prawnej 879
C. Rażące naruszenie prawa 883
Uprzednie rozstrzygnięcie sprawy jako przyczyna nieważności 896
Skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną 900
Niewykonalność decyzji jako przyczyna nieważności 904
Czyn zagrożony karą jako przesłanka nieważności 907
Wada nieważności z mocy przepisu szczególnego 908
IV. Przedawnienie stwierdzenia nieważności 909
Art. 157. [Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji] 918
Art. 158. [Forma rozstrzygnięcia w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji] 936
Art. 159. [Dopuszczalność wstrzymania wykonania decyzji] 946
Art. 160. (uchylony) 947
Art. 161. [Wzruszenie decyzji przez ministra] 955
Art. 162. [Wygaśnięcie lub uchylenie decyzji] 960
Art. 163. [Wzruszenie decyzji na podstawie przepisów szczególnych] 964
Art. 163a. [Wyłączenie stosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy] . 965

Rozdział 14. Postępowanie uproszczone 966
Art. 163b. [Przesłanki załatwienia sprawy w postępowaniu uproszczonym] 966
Art. 163c. [Urzędowe formularze] 969
Art. 163d. [Odejście od trybu postępowania uproszczonego] 970
Art. 163e. [Ograniczone postępowanie dowodowe] 971
Art. 163f. [Uzasadnienie decyzji wydanej w postępowaniu uproszczonym] 972
Art. 163g. [Zaskarżanie postanowień wydanych w postępowaniu uproszczonym] 975

Dział III. Przepisy szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych 976

Art. 164–179. (uchylone) 976
Art. 180. [Stosowanie przepisów k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych] 976
Art. 181. [Przepisy odrębne o organach odwoławczych] 982

Dział IV. Udział prokuratora 987

Art. 182. [Żądanie wszczęcia postępowania] 988
Art. 183. [Udział prokuratora w postępowaniu] 989
Art. 184. [Sprzeciw prokuratora od decyzji ostatecznej] 990
Art. 185. [Termin rozpatrzenia sprzeciwu prokuratora] 992
Art. 186. [Wszczęcie postępowania] 992
Art. 187. [Wstrzymanie wykonania decyzji] 993
Art. 188. [Prawa prokuratora w postępowaniu] 993
Art. 189. [Sprzeciw a skarga do sądu administracyjnego] 994

Dział IVA. Administracyjne kary pieniężne 996

Zasady nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej lub udzielania ulg w jej wykonaniu 996
Art. 189a. [Zakres stosowania przepisów] 1000
Art. 189b. [Administracyjna kara pieniężna – pojęcie] 1004
Art. 189c. [Przepis międzyczasowy – stosowanie ustawy względniejszej dla strony] 1012
Art. 189d. [Dyrektywy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej] 1015
Art. 189e. [Siła wyższa] 1023
Art. 189f. [Odstąpienie od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej] 1023
Art. 189g. [Przedawnienie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej] 1029
Art. 189h. [Przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia] 1031
Art. 189i. [Zaległa administracyjna kara pieniężna] 1035
Art. 189j. [Przedawnienie egzekucji administracyjnej kary pieniężnej] 1036
Art. 189k. [Ulgi w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej] 1037

Dział V. (uchylony) 1050

Dział VI. (uchylony) 1053

Dział VII. Wydawanie zaświadczeń 1054

Art. 217. [Przesłanki i tryb wydawania zaświadczeń] 1054
I. Charakter prawny i zakres postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń 1054
II. Postępowanie w sprawie wydawania zaświadczeń 1063
Art. 217a. [Sposób wykonania obowiązku informacyjnego dotyczącego przetwarzania danych osobowych przy wydawaniu zaświadczeń] 1069
Art. 218. [Obowiązek wydawania zaświadczeń] 1070
Art. 219. [Odmowa wydania zaświadczenia] 1075
Art. 220. [Ograniczenia w sprawie żądania zaświadczenia] 1081

Dział VIII. Skargi i wnioski 1085

Rozdział 1. Postanowienia ogólne 1085
Art. 221. [Prawo składania skarg i wniosków] 1085
Art. 222. [Kwalifikowanie pisma według treści] 1091
Art. 223. [Właściwość organów. Odpowiedzialność pracownika] 1092
Art. 224. [Zakres pojęcia organu państwowego] 1092
Art. 225. [Ochrona skarżącego] 1093
Art. 226. [Delegacja ustawowa] 1094
Art. 226a. [Sposób wykonania obowiązku informacyjnego dotyczącego przetwarzania danych osobowych przy rozpatrywaniu skarg i wniosków] 1094

Rozdział 2. Skargi 1096
Art. 227. [Przedmiot skargi] 1096
Art. 228. [Właściwość przy wnoszeniu skargi] 1098
Art. 229. [Pomocnicze określenie właściwości organów] 1099
Art. 230. [Właściwość do rozpatrywania skarg na organizacje społeczne] 1099
Art. 231. [Obowiązek przekazania skargi właściwemu organowi] 1101
Art. 232. [Przekazanie skargi organowi niższego stopnia] 1102
Art. 233. [Skarga w sprawie indywidualnej] 1102
Art. 234. [Skutki czynności procesowej w formie skargi] 1104
Art. 235. [Skarga a ostateczna decyzja administracyjna] 1105
Art. 236. [Właściwość organu; wyłączenie dostępu do informacji o źródle danych osobowych] 1106
Art. 237. [Sposób załatwiania skargi] 1107
Art. 238. [Zawiadomienie o załatwieniu skargi] 1108
Art. 239. [Ponowienie bezzasadnej skargi] 1111
Art. 240. [Skarga i inne procedury] 1111

Rozdział 3. Wnioski 1112
Art. 241. [Przedmiot wniosku] 1112
Art. 242. [Tryb składania wniosków] 1112
Art. 243. [Obowiązek przestrzegania właściwości przez organ] 1113
Art. 244. [Termin i sposób załatwienia wniosku] 1113
Art. 245. [Przedłużenie terminu załatwienia wniosku] 1114
Art. 246. [Skarga na sposób załatwienia wniosku] 1114
Art. 247. [Odesłanie] 1114

Rozdział 4. Udział prasy i organizacji społecznych 1115
Art. 248. [Rozpoznanie skarg i wniosków przekazanych przez redakcje prasowe, radiowe i telewizyjne] 1115
Art. 249. [Skargi i wnioski przekazane przez organizacje społeczne] 1115
Art. 250. (uchylony) 1115
Art. 251. [Krytyka prasowa] 1116
Art. 252. (uchylony) 1116

Rozdział 5. Przyjmowanie skarg i wniosków 1116
Art. 253. [Organizacja przyjmowania skarg i wniosków] 1116
Art. 254. [Obowiązek rejestracji i przechowywania skarg i wniosków] 1118
Art. 255. (uchylony) 1118
Art. 256. [Wyłączenie pracownika] 1118

Rozdział 6. Nadzór i kontrola 1118
Art. 257. [Organy nadzoru zwierzchniego] 1118
Art. 258. [Organy nadzoru i kontroli] 1119
Art. 259. [Okresowe oceny przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków] 1119
Art. 260. (uchylony) 1119

Dział VIIIa. Europejska współpraca administracyjna 1120

Art. 260a. [Udzielanie pomocy organom innych państw członkowskich UE oraz organom administracji UE] 1122
Art. 260b. [Rozpatrzenie wniosku o udzielenie pomocy] 1126
Art. 260c. [Zwracanie się o pomoc do organów innych państw członkowskich UE oraz organów administracji UE] 1127
Art. 260d. [Przekazywanie informacji drogą elektroniczną] 1128
Art. 260e. [Ponoszenie kosztów udzielenia pomocy] 1129
Art. 260f. [Stosowanie przepisów do organów państw członkowskich EFTA oraz Konfederacji Szwajcarskiej] 1130
Art. 260g. [Wyłączenie stosowania przepisów] 1130

Dział IX. Opłaty i koszty postępowania 1131

Art. 261. [Wzywanie do uiszczenia opłat i kosztów postępowania] 1131
Art. 262. [Koszty obciążające stronę] 1136
Art. 263. [Składniki kosztów postępowania] 1141
Art. 263a. [Delegacja ustawowa – wynagrodzenie mediatora] 1144
Art. 264. [Postanowienie w sprawie kosztów postępowania] 1144
Art. 265. [Egzekucja administracyjna kosztów i opłat] 1147
Art. 266. [Odpowiedzialność pracownika] 1147
Art. 267. [Zwolnienie od opłat i innych należności] 1147

Dział X. Przepisy końcowe 1151

Art. 268. (uchylony) 1151
Art. 268a. [Upoważnienie pracowników] 1151
Art. 269. [Prawomocność a ostateczność decyzji] 1159

Bibliografia 1161

Skorowidz 1285