Prawo ochrony pracy - współczesność i perspektywy rozwoju

Wykaz skrótów | str. 15

Wprowadzenie | str. 19


Część I
OCHRONA PRACY - ZAGADNIENIA OGÓLNE


Teresa Wyka
Ochrona pracy w dorobku naukowym Profesora Wacława Szuberta | str. 29
1. Wprowadzenie | str. 29
2. Przedmiot badań | str. 30
3. Ubezpieczenia wypadkowe | str. 31
4. Właściwości regulacji | str. 33
5. Edukacja w zakresie bhp | str. 35
6. Zakres podmiotowy | str. 37
7. Pojęcie, istota i funkcja ochrony pracy | str. 38
8. Monografia Ochrona pracy. Studium społeczno-prawne | str. 41
9. Opracowania porównawcze | str. 42
10. Podsumowanie | str. 44

Arkadiusz Sobczyk
Wątpliwości co do użyteczności stosowania pojęcia "ochrona pracy" | str. 46
1. Wstęp | str. 46
2. Zacznijmy od Szuberta | str. 47
3. Ochrona pracy we współczesnych podręcznikach prawa pracy | str. 49
4. Ochrona pracy w podręcznikach starszych | str. 54
5. Regulacja konstytucyjna | str. 57
6. Konkluzje | str. 58

Teresa Liszcz
Konstytucyjne podstawy ochrony pracy | str. 62
1. Pojęcie ochrony pracy | str. 62
2. Prawo pracującego do ochrony życia i zdrowia w środowisku pracy | str. 65
3. Konkluzja | str. 69

Anna Musiała
Prawo ochrony pracy a dobra osobiste pracownika | str. 70
1. Wprowadzenie | str. 70
2. Próba definicji | str. 73
3. Potrzeba klasyfikacji | str. 76
4. Podsumowanie | str. 79

Małgorzata Gersdorf, Michał Raczkowski
Przemiany odpowiedzialności pracodawcy za szkodę wywołaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową | str. 82
1. Uwagi wprowadzające | str. 82
2. Uzupełniający charakter odpowiedzialności | str. 82
3. Delikt jako podstawa odpowiedzialności uzupełniającej pracodawcy | str. 86
4. Odpowiedzialność kontraktowa | str. 91
5. Wnioski | str. 95

Monika Lewandowicz-Machnikowska
Zagrożenia psychospołeczne w środowisku pracy a obowiązki pracodawcy | str. 97
1. Wprowadzenie | str. 97
2. Obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy | str. 100
3. Zakończenie | str. 109


Część II
OCHRONA PRACY - WYMIAR INSTYTUCJONALNY


Dariusz Makowski
Aktualne kierunki legislacji dotyczącej Państwowej Inspekcji Pracy - wybrane problemy | str. 113
1. Uwagi wstępne | str. 113
2. Poszerzanie zakresu zadań PIP | str. 114
3. Wzrost znaczenia działalności profilaktycznej PIP (instruktażu i poradnictwa) | str. 119
4. PIP wobec rozwoju nietypowych form zatrudnienia | str. 122
5. PIP wobec ekspansji zatrudnienia na podstawie umów prawa cywilnego | str. 127
6. PIP wobec zjawiska transgranicznego delegowania pracowników | str. 131
7. Uwagi końcowe | str. 136

Krzysztof Walczak
Zasadność istnienia społecznej inspekcji pracy w świetle aksjologii jej powołania | str. 138
1. Wprowadzenie | str. 138
2. Cel powołania sip | str. 139
3. Zakres działania sip | str. 142
4. Struktura sip | str. 144
5. Społeczni inspektorzy pracy | str. 145
6. Podsumowanie | str. 149

Małgorzata Mędrala
Rola i charakter służby bhp w ramach ochrony pracy | str. 151
1. Wprowadzenie | str. 151
1.1. Ochrona życia i zdrowia człowieka w prawie krajowym i międzynarodowym | str. 151
1.2. Organy ochrony pracy na terenie zakładu pracy | str. 152
2. Obowiązek utworzenia służby bhp | str. 155
3. Możliwość powierzenia zadań służby bhp podmiotom zewnętrznym | str. 158
3.1. Pracodawcy uprawnieni do powierzenia zadań służby bhp specjalistom zewnętrznym | str. 159
3.2. Przesłanka "braku kompetentnych pracowników" . 162
4. Rola i zadania służby bhp | str. 164
4.1. Kwalifikacje służby bhp | str. 164
4.2. Zadania służby bhp | str. 165
4.3. Szczególna ochrona pracowników służby bhp | str. 168
4.4. Niezależność służby bhp | str. 169
5. Podsumowanie | str. 171


Część III
OCHRONA PRACY A PRZEPISY O CZASIE PRACY I URLOPACH WYPOCZYNKOWYCH


Agata Ludera-Ruszel
Równowaga między życiem zawodowym i prywatnym pracownika w przepisach o czasie pracy | str. 175
1. Wprowadzenie | str. 175
2. Aksjologiczny wymiar pracy | str. 178
3. Work-life balance | str. 179
4. Regulacja czasu pracy | str. 183
5. Elastyczność czasu pracy | str. 187
6. Podsumowanie | str. 193

Katarzyna Bomba
Dodatkowe zatrudnienie w świetle ochronnej funkcji przepisów o czasie pracy | str. 195
1. Wstęp | str. 195
2. Zasada wolności pracy a prawna ochrona pracy | str. 196
3. Podmiot dodatkowo zatrudniający pracownika | str. 200
4. Rodzaj pracy jako kryterium wyodrębnienia dodatkowego zatrudnienia | str. 204
5. Praca w godzinach nadliczbowych a zatrudnienie dodatkowe | str. 207
6. Wnioski | str. 210

Monika Nowak
Urlop wypoczynkowy jako instrument ochrony życia i zdrowia ludzkiego | str. 212
1. Uwagi wprowadzające | str. 212
2. Ochrona życia i zdrowia ludzkiego a przesłanki nabycia prawa do urlopu i jego wymiar | str. 216
3. Urlop wypoczynkowy jako instrument ochrony przed wypaleniem zawodowym? | str. 219
4. Ochrona życia i zdrowia a zasady prawa urlopowego | str. 223
5. Uwagi końcowe | str. 230

Marcin A. Mielczarek
Prawo do wypoczynku - refleksje na kanwie obywatelskiego projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele | str. 232
1. Wprowadzenie | str. 232
2. Założenia normatywne projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele | str. 235
3. Aksjologia projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele | str. 238
4. Ocena projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele | str. 242
5. Podsumowanie | str. 250


Część IV
OCHRONA PRACY SZCZEGÓLNYCH GRUP PRACOWNIKÓW


Helena Szewczyk
Ochrona pracujących kobiet a równouprawnienie kobiet i mężczyzn na rynku pracy | str. 255
1. Uwagi wstępne | str. 255
2. Równość traktowania i równość szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy jako przejaw równości materialnej | str. 256
3. Ochrona życia i zdrowia kobiet przed zagrożeniami środowiska pracy a równouprawnienie kobiet i mężczyzn na rynku pracy | str. 258
3.1. Cele i założenia nowelizacji art. 176 k.p. z 22.06.2016 r. | str. 258
3.2. Poprzedni stan prawny | str. 260
3.3. Stanowisko Unii Europejskiej i jego ocena | str. 263
3.4. Problemy związane z nowelizacją | str. 267
4. Ocena nowej regulacji prawnej | str. 271

Katarzyna Serafin
Wpływ nowelizacji działu ósmego Kodeksu pracy na zakres ochrony zdrowia pracownic w związku z macierzyństwem | str. 274
1. Uwagi wstępne | str. 274
2. Zmiany w zakresie zakazów zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia | str. 276
3. Zakazy zatrudniania kobiet przy pracach wzbronionych a nowe regulacje w zakresie urlopu macierzyńskiego | str. 281
4. Konkluzje | str. 296

Ewa Kulesza
Ochrona pracy pracowników socjalnych | str. 298
1. Wstęp | str. 298
2. Status pracownika socjalnego | str. 300
3. Rodzaje zagrożeń w pracy pracownika socjalnego | str. 302
3.1. Zagrożenie zdrowia pracowników socjalnych | str. 303
3.2. Stres jako źródło zagrożenia zdrowia pracowników socjalnych | str. 308
4. Uprawnienia urlopowe | str. 312
5. Zakończenie | str. 315

Magdalena Paluszkiewicz
Ujawnienie orzeczenia o niepełnosprawności a realizacja obowiązku ochrony zdrowia i życia pracownika z niepełnosprawnością - wybrana problematyka | str. 319
1. Uwagi wprowadzające | str. 319
2. Pozyskiwanie informacji o niepełnosprawności od kandydatów do zatrudnienia a realizacja obowiązku ochrony zdrowia i życia pracownika z niepełnosprawnością | str. 323
3. Ujawnienie orzeczenia o niepełnosprawności a badania wstępne kandydatów do zatrudnienia i pracowników z niepełnosprawnością | str. 329
4. Ujawnienie orzeczenia o niepełnosprawności a badania okresowe pracowników z niepełnosprawnością | str. 338
5. Ujawnienie orzeczenia o niepełnosprawności a realizacja szczególnych obowiązków związanych z zatrudnianiem pracowników z niepełnosprawnością | str. 340
6. Podsumowanie | str. 341


Część V
KONSEKWENCJE NIEZAPEWNIENIA OCHRONY ZDROWIA I ŻYCIA PRACOWNIKÓW


Wioletta Witoszko
Stwierdzenie choroby zawodowej - wybrane zagadnienia | str. 347
1. Wprowadzenie | str. 347
2. Wykaz chorób zawodowych | str. 348
3. Przyczyny choroby zawodowej | str. 351
4. Związek z pracą | str. 353
5. Orzeczenie lekarskie w sprawie choroby zawodowej | str. 355
6. Decyzja w sprawie choroby zawodowej | str. 359
7. Wnioski | str. 362

Iwona Hickiewicz
Poszkodowani w wypadkach przy pracy - to nie tylko statystyka | str. 364
1. Uwagi wstępne | str. 364
2. Badania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy | str. 366
3. Kontrola przeprowadzania badań profilaktycznych i szkoleń bhp | str. 369
4. Kontrola oceny ryzyka zawodowego | str. 372
5. Zakończenie | str. 373

Justyna Tlatlik
Pracownicze prawo do powstrzymania się od wykonywania pracy w warunkach zewnętrznego zagrożenia zdrowia i życia | str. 375
1. Uwagi wstępne | str. 375
2. Przesłanki prawa do powstrzymania się od pracy | str. 377
3. Zawiadomienie przełożonego | str. 384
4. Zakres podmiotowy | str. 386
5. Powstrzymanie się od pracy i oddalenie z miejsca zagrożenia a opuszczenie stanowiska pracy | str. 387
6. Ochrona przed konsekwencjami powstrzymania się od pracy | str. 388
7. Powstrzymanie się od pracy - prawo czy obowiązek? | str. 391
8. Podsumowanie | str. 393

Sebastian Koczur, Błażej Mądrzycki
Granice odpowiedzialności karnej członka zarządu spółki-pracodawcy za narażenie pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia | str. 395
1. Uwagi wstępne | str. 395
2. Źródła negatywnych następstw | str. 396
3. Karnoprawna odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy | str. 397
4. Podmiotowy zakres regulacji art. 220 k.k. | str. 398
5. Pozycja gwaranta nienastąpienia skutku | str. 401
6. Zarząd jako reprezentant pracodawcy - spółki kapitałowej | str. 403
7. Reprezentacja pracodawcy determinantą odpowiedzialności zarządu | str. 405
8. Powinności zarządu w sferze zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy | str. 407
9. Wina jako przesłanka odpowiedzialności karnej członka zarządu | str. 409
10. Prawidłowe rozłożenie obowiązków z zakresu bhp w spółce przesłanką braku odpowiedzialności członków zarządu | str. 411

Paweł Pettke
Kilka uwag o prawach i obowiązkach oraz odpowiedzialności pracodawców i pracowników z obszaru ochrony pracy | str. 414
1. Ochrona pracy - istota i zakres podmiotowy | str. 414
2. Odpowiedzialność podmiotu organizującego pracę | str. 416
3. Wpływ pracowników i ich przedstawicieli na działania pracodawców podejmowane w obszarze bhp | str. 418
4. Stosowanie przepisów z zakresu bhp, ich charakter i pozycja podmiotu obowiązanego do ich wykonywania | str. 423
5. Informowanie o zagrożeniach jako szczególny obowiązek podmiotu organizującego pracę | str. 426

Bibliografia | str. 429