Opodatkowanie dochodów transgranicznych

Wykaz skrótów | str. 15

Przedmowa | str. 21

Rozdział I
Elementy międzynarodowego prawa podatkowego i kierunki zmian | str. 25
1. Podstawowe determinanty obciążenia podatkowego w stosunkach międzynarodowych (Marcin Jamroży) | str. 25
1.1. Uwagi wstępne | str. 25
1.2. Rezydencja podatkowa | str. 28
1.2.1. Znaczenie kryterium rezydencji | str. 28
1.2.2. Osoby fizyczne | str. 28
1.2.3. Osoby prawne | str. 32
1.2.4. Miejsce osiągania dochodów | str. 33
1.3. Unikanie podwójnego opodatkowania | str. 36
1.4. Uwagi końcowe | str. 41
2. Kierunki zmian w zawieranych przez Polskę umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania (Małgorzata Witak) | str. 41
2.1. Uwagi wstępne | str. 41
2.2. Podstawowe zalecenia Rady OECD dotyczące Konwencji Modelowej | str. 42
2.2.1. Odliczenie podatków fikcyjnych - klauzula tax sparing | str. 42
2.2.2. Rozszerzenie art. 13 KM-OECD o tzw. klauzulę nieruchomościową | str. 43
2.2.3. Rozszerzenie art. 26 KM-OECD o pełną klauzulę wymiany informacji | str. 44
2.3. Kierunki zmian w polskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania wynikające z zaleceń Rady OECD | str. 44
2.3.1. Wprowadzenie do umowy pełnej klauzuli wymiany informacji na przykładzie umowy ze Szwajcarią | str. 44
2.3.2. Eliminowanie klauzuli tax sparing | str. 46
2.3.2.1. Uwagi ogólne | str. 46
2.3.2.2. Skutki usunięcia klauzuli tax sparing w umowie z Cyprem | str. 46
2.3.2.3. Skutki usunięcia klauzuli tax sparing w umowie z Maltą | str. 47
2.3.3. Wprowadzanie klauzuli nieruchomościowej | str. 48
2.3.4. Wprowadzanie specjalnych klauzul antyabuzywnych | str. 49
2.3.4.1. Uwagi ogólne | str. 49
2.3.4.2. Klauzule ograniczające korzystanie z przywilejów umownych w sytuacjach zastosowania tzw. sztucznych struktur (artificial arrangement) | str. 49
2.3.4.3. Klauzule main purpose test przeciwdziałające niewłaściwemu opodatkowaniu u źródła | str. 50
2.3.4.4. Klauzula LOB w umowie z USA | str. 51
2.4. Kierunki zmian w polskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania wynikające z uwarunkowań prawa krajowego | str. 52
2.4.1. Ujednolicenie metod unikania podwójnego opodatkowania | str. 52
2.4.2. Opodatkowanie wynagrodzeń dyrektorów w państwie rezydencji | str. 54
2.4.3. Zmiana definicji należności licencyjnych | str. 54
2.4.3.1. Różnice w definicji należności licencyjnych | str. 54
2.4.3.2. Uznawanie oprogramowania komputerowego | str. 55
2.5. Uwagi końcowe | str. 56
3. Wymiana informacji podatkowych jako instrument w walce przeciwko szkodliwej konkurencji podatkowej (Edyta Tkaczuk) | str. 57
3.1. Uwagi wstępne | str. 57
3.2. Charakterystyka rajów podatkowych | str. 59
3.3. Działania OECD w walce ze szkodliwą konkurencją podatkową | str. 61
3.3.1. Lista niewspółpracujących krajów oraz Światowe Forum Przejrzystości i Wymiany Informacji do Celów Podatkowych | str. 61
3.3.2. Modelowa konwencja o wymianie informacji podatkowych | str. 62
3.3.3. Zmiany Konwencji Modelowej OECD w sprawie majątku i dochodu | str. 66
3.4. Inicjatywy Unii Europejskiej w walce z nieuczciwą konkurencją podatkową | str. 68
3.4.1. Konwencja w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej | str. 68
3.4.2. Normy w zakresie przejrzystości i wymiany informacji | str. 69
3.4.3. Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. | str. 71
3.5. Uwagi końcowe | str. 75
4. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości w sprawach dotyczących podatków bezpośrednich - wybrane zagadnienia (Aleksander Werner) | str. 76
4.1. Uwagi wstępne | str. 76
4.2. Instytucja odpowiedzi TS na pytania prejudycjalne | str. 77
4.3. Wykładnia prounijna | str. 79
4.4. Harmonizacja podatków bezpośrednich | str. 82
4.5. Odpowiedzi TS na pytania prejudycjalne polskich sądów w sprawach dotyczących podatków bezpośrednich | str. 84
4.6. Wybrane orzeczenia TS w sprawie wykładni dyrektyw dotyczących podatków bezpośrednich | str. 85
4.6.1. Dyrektywa 2003/48 | str. 85
4.6.2. Nadużycie prawa na przykładzie przepisów dyrektywy 2009/133 | str. 85
4.6.3. Dyrektywa 2011/96 | str. 89
4.6.4. Dyrektywa 2003/49 | str. 91
4.7. Uwagi końcowe | str. 91

Rozdział II
Opodatkowanie zakładu zagranicznego | str. 93
1. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej w przypadku zysków przedsiębiorstw (Marcin Jamroży) | str. 93
1.1. Uwagi wstępne | str. 93
1.2. Przesłanki powstania zakładu zagranicznego | str. 94
1.2.1. Placówka | str. 94
1.2.2. Stałość placówki | str. 94
1.2.3. Prowadzenie działalności gospodarczej | str. 95
1.2.4. Czynności inne niż pomocnicze lub przygotowawcze | str. 96
1.3. Podstawowe formy zakładu | str. 98
1.4. Oddział | str. 99
1.5. Prace budowlane, montażowe lub instalacyjne | str. 99
1.5.1. Pojęcie | str. 99
1.5.2. Powstanie zakładu budowlanego | str. 100
1.5.3. Wyznaczenie okresu prowadzenia robót | str. 101
1.6. Zależny przedstawiciel | str. 104
1.7. Serwer | str. 106
1.8. Transparentna spółka osobowa | str. 106
1.9. Rozdział jurysdykcji podatkowej | str. 107
1.9.1. Opodatkowanie w państwie źródła | str. 107
1.9.2. Opodatkowanie w państwie rezydencji | str. 109
1.10. Przypisanie zysków zakładowi zagranicznemu | str. 110
1.11. Prosta symulacja obciążenia podatkowego | str. 111
1.12. Uwagi końcowe | str. 113
2. Międzynarodowe aspekty opodatkowania gospodarki cyfrowej (Jakub Warnieło) | str. 114
2.1. Uwagi wstępne | str. 114
2.2. Aktualne zasady opodatkowania gospodarki cyfrowej | str. 115
2.3. Propozycje zmian w opodatkowaniu gospodarki cyfrowej | str. 119
2.3.1. Uwagi wstępne | str. 119
2.3.2. Propozycje postulowane przez przedstawicieli doktryny prawa podatkowego | str. 119
2.3.2.1. Podatek u źródła dla międzynarodowych transakcji gospodarki cyfrowej | str. 119
2.3.2.2. Definicja stałego zakładu oparta na "obecności cyfrowej" | str. 121
2.3.2.3. Model Integracyjnej Adaptacji | str. 123
2.3.3. Propozycje postulowane przez OECD oraz krajowe administracje podatkowe | str. 125
2.3.3.1. Definicja stałego zakładu oparta na "znaczącej cyfrowej obecności" | str. 125
2.3.3.2. Test "znaczącej obecności" | str. 126
2.3.3.3. Podatek od wykorzystania pasma internetowego | str. 127
2.3.3.4. Mechanizmy zapobiegające unikaniu opodatkowania | str. 128
2.4. Uwagi końcowe | str. 130
3. Metody ustalania dochodu zakładu (Andrzej Halat) | str. 131
3.1. Uwagi wstępne | str. 131
3.2. Ustalanie zysku zakładu po aktualizacji art. 7 Konwencji Modelowej | str. 132
3.2.1. Podejście dwustopniowe | str. 132
3.2.2. Samodzielnie funkcjonujące przedsiębiorstwo | str. 133
3.2.3. Pierwszy etap - hipotetyczne uznanie zakładu jako oddzielnego i niezależnego przedsiębiorstwa | str. 134
3.2.4. Drugi etap - hipotetyczne określenie zysków na podstawie analizy porównawczej | str. 138
3.2.5. Podsumowanie dwuetapowej analizy | str. 138
3.3. Różnice w treści art. 7 KM OECD w wersji sprzed i po 2010 r. | str. 139
3.4. Uwagi końcowe | str. 141
4. Podział kosztów jednostki macierzystej prowadzącej działalność w branży finansowej (Bartłomiej Gryn) | str. 142
4.1. Uwagi wstępne | str. 142
4.2. Analiza funkcjonalna Spółki i Oddziału | str. 143
4.3. Wynagrodzenie Spółki za wykonywane funkcje zarządcze i pomocnicze | str. 149
4.4. Podział kosztów wspólnych ponoszonych w związku z pozyskaniem i utrzymaniem kluczowych klientów | str. 153
4.5. Rozliczenie kosztów finansowania | str. 157
4.6. Uwagi końcowe | str. 162

Rozdział III
Opodatkowanie nietransparentnej spółki zależnej | str. 163
1. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej w zakresie dochodów spółki zależnej (Marcin Jamroży) | str. 163
1.1. Uwagi wstępne | str. 163
1.2. Dochody spółki zależnej | str. 164
1.2.1. Zakres obowiązku podatkowego | str. 164
1.2.2. Pierwotna korekta dochodu | str. 166
1.2.3. Drugostronna korekta dochodu | str. 167
1.2.4. Ograniczanie ryzyka podatkowego | str. 168
1.3. Dywidendy otrzymywane przez rezydenta w Polsce | str. 170
1.3.1. Uwagi ogólne | str. 170
1.3.2. Pojęcie dywidendy | str. 170
1.3.3. Opodatkowanie w państwie źródła | str. 171
1.3.4. Opodatkowanie w państwie rezydencji | str. 172
1.3.5. Symulacja obciążenia podatkowego | str. 174
1.4. Dywidendy wypłacane z Polski | str. 176
1.4.1. Uwagi ogólne | str. 176
1.4.2. Zasady opodatkowania w państwie źródła | str. 177
1.4.3. Zwolnienie dywidendy od podatku u źródła | str. 177
1.4.4. Dywidendy związane z działalnością zakładu | str. 178
1.4.5. Algorytm określania wysokości podatku u źródła | str. 180
1.5. Uwagi końcowe | str. 181
2. Ustalanie beneficial ownera w praktyce (Bartłomiej Rodak) | str. 181
2.1. Uwagi wstępne | str. 181
2.2. Beneficjent dochodów - znaczenie zwykłe | str. 182
2.3. Beneficjent dochodów - znaczenie prawne | str. 185
2.4. Beneficjent dochodów - znaczenie w prawie anglosaskim | str. 185
2.5. Nieuprawnione korzystanie z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania a instytucja beneficial ownera | str. 186
2.6. Test beneficial ownera - badanie istoty transakcji | str. 189
2.7. Test beneficial ownera - badanie działalności gospodarczej | str. 191
2.8. Dominium | str. 196
2.9. Uwagi końcowe | str. 201
3. Opodatkowanie zagranicznych spółek kontrolowanych (Aleksandra Trzópek) | str. 201
3.1. Uwagi wstępne | str. 201
3.2. Główne założenia regulacji CFC | str. 202
3.3. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 205
3.3.1. Uwagi ogólne | str. 205
3.3.2. Kolizja pomiędzy regulacjami typu CFC a ustawodawstwem wewnętrznym | str. 205
3.3.3. Kolizja regulacji CFC z Konwencją Modelową OECD | str. 206
3.3.4. Regulacje CFC a swoboda przedsiębiorczości | str. 208
3.4. Uwagi końcowe | str. 209
4. Planowanie podatkowe w ramach struktur holdingowych (Dominik J. Gajewski) | str. 210
4.1. Uwagi wstępne | str. 210
4.2. Ogólne pojęcie holdingu | str. 210
4.3. Teorie opodatkowania holdingów w państwach Unii Europejskiej | str. 213
4.4. Podatkowa grupa kapitałowa - teoria i praktyka | str. 215
4.5. Szczególne rozwiązania podatkowe dla holdingów w wybranych państwach Unii Europejskiej | str. 221
4.6. Koncepcja CCCTB i jej zakres podmiotowy | str. 225
4.7. Uwagi końcowe | str. 230
5. Europejska spółka akcyjna - teoretyczne korzyści i praktyczne problemy (Aleksandra Dziemaszkiewicz-Kwiecińska) | str. 231
5.1. Uwagi wstępne | str. 231
5.2. Trudności w określeniu ram prawnych funkcjonowania spółki europejskiej w krajach członkowskich ze szczególnym uwzględnieniem Polski | str. 234
5.3. Ograniczony katalog sposobów powstania europejskiej spółki akcyjnej. Przeniesienie siedziby spółki europejskiej | str. 238
5.4. Koszty prowadzenia działalności w postaci europejskiej spółki akcyjnej | str. 241
5.5. Skomplikowane zasady zaangażowania pracowników w zarządzanie spółką europejską | str. 243
5.6. Brak specyficznych preferencji podatkowych dla spółki europejskiej | str. 246
5.7. Uwagi końcowe | str. 248
6. Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę niebędącą podatnikiem (Grzegorz Stachyra, Marcin Jamroży) | str. 250
6.1. Uwagi wstępne | str. 250
6.2. Ogólna charakterystyka następstw przekształcenia | str. 250
6.2.1. Istota prawna przekształcenia | str. 250
6.2.2. Podatkowe następstwa przekształcenia | str. 251
6.2.2.1. Uwagi ogólne | str. 251
6.2.2.2. Przekształcenie homogeniczne | str. 252
6.2.2.3. Przekształcenie heterogeniczne | str. 252
6.3. Opodatkowanie zatrzymanych zysków | str. 253
6.3.1. Uwagi ogólne | str. 253
6.3.2. Przedmiot opodatkowania | str. 253
6.3.3. Ratio legis opodatkowania zatrzymanych zysków | str. 255
6.3.4. Stosowanie zwolnienia z podatku oraz preferencyjnych stawek | str. 257
6.3.5. Podatek od zatrzymanych zysków jako bariera dla przekształceń | str. 259
6.4. Skutki podatkowe związane ze zmianą podatnika | str. 262
6.4.1. Zmiana zasad opodatkowania dochodu | str. 262
6.4.2. Ustanie rezydencji podatkowej | str. 262
6.4.3. Ustanowienie zakładu zagranicznego | str. 263
6.4.4. Rozliczenie straty podatkowej | str. 264
6.4.5. Wydatki związane z przekształceniem | str. 264
6.4.6. Kolizje kwalifikacyjne | str. 265
6.5. Uwagi końcowe | str. 265
7. Architektura transfer pricingu w dobie optymalizacji podatkowej (Ewelina Kołodziejska) | str. 266
7.1. Uwagi wstępne | str. 266
7.2. Przesłanki skutkujące wyborem cen transferowych jako narzędzia optymalizacji podatkowej | str. 267
7.3. Wykorzystanie transfer pricingu | str. 267
7.4. Ryzyko związane z transfer pricingiem | str. 271
7.5. Instrumenty ograniczające ryzyko podatkowe | str. 274
7.6. Dokumentacja podatkowa na przykładzie usług wewnątrzgrupowych | str. 275
7.7. Uwagi końcowe | str. 277

Rozdział IV
Opodatkowanie odsetek oraz należności licencyjnych | str. 279
1. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej w zakresie odsetek (Marcin Jamroży) | str. 279
1.1. Definicja odsetek | str. 279
1.2. Opodatkowanie w Polsce jako państwie źródła | str. 280
1.3. Przypisanie odsetek zagranicznemu zakładowi | str. 284
1.4. Algorytm określania wysokości podatku u źródła | str. 286
1.5. Opodatkowanie w państwie rezydencji | str. 286
1.6. Uwagi końcowe | str. 288
2. Opodatkowanie osób fizycznych z tytułu odsetek (Mariusz Pogoński) | str. 288
2.1. Uwagi wstępne | str. 288
2.2. Opodatkowanie odsetek uzyskanych w Polsce przez nierezydentów podatkowych na gruncie polskich przepisów wewnętrznych | str. 289
2.3. Opodatkowanie odsetek uzyskanych za granicą przez polskich rezydentów podatkowych na gruncie polskich przepisów wewnętrznych | str. 291
2.4. Stosowanie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 292
2.5. Rola dyrektywy 2003/48 | str. 294
2.6. Relacja postanowień dyrektywy do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 297
2.7. Implementacja przepisów dyrektywy w polskich przepisach podatkowych | str. 298
2.8. Nowelizacja u.p.d.o.f. implementująca zmiany wprowadzone w dyrektywie | str. 301
2.9. Uwagi końcowe | str. 302
3. Struktury cash poolingu - implikacje podatkowe dla rezydenta na przykładzie międzynarodowej grupy kapitałowej (Joanna Dąbrowska) | str. 303
3.1. Uwagi wstępne | str. 303
3.2. Struktura cash poolingu w grupie kapitałowej EADS | str. 304
3.3. Opodatkowanie dochodu na gruncie ustawodawstwa krajowego | str. 307
3.3.1. Ujęcie transferów w przychodach i kosztach podatkowych | str. 307
3.3.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 307
3.3.1.2. Odsetki otrzymywane bądź płacone z tytułu sald na rachunkach skonsolidowanych | str. 308
3.3.1.3. Różnice kursowe | str. 309
3.3.2. Niedostateczna kapitalizacja | str. 310
3.3.3. Dokumentacja podatkowa cen transferowych | str. 312
3.4. Opodatkowanie dochodu nierezydentów | str. 313
3.5. Uwagi końcowe | str. 315
4. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej w zakresie należności licencyjnych (Marcin Jamroży) | str. 315
4.1. Definicja należności licencyjnych | str. 315
4.2. Opodatkowanie w Polsce jako państwie źródła | str. 316
4.3. Przypisanie należności licencyjnych zakładowi | str. 318
4.4. Algorytm określania wysokości podatku u źródła | str. 319
4.5. Opodatkowanie w państwie rezydencji | str. 320
4.6. Wybrane zagadnienia problemowe | str. 320
4.6.1. Uwagi wstępne | str. 320
4.6.2. Oprogramowanie komputerowe | str. 321
4.6.3. Użytkowanie urządzenia przemysłowego | str. 322
4.6.4. Korzystanie z know-how | str. 325
4.7. Uwagi końcowe | str. 326
5. Zasady opodatkowania umów leasingu transgranicznego (Łukasz Andruszkiewicz) | str. 326
5.1. Uwagi wstępne | str. 326
5.2. Umowa leasingu w Konwencji Modelowej OECD | str. 327
5.3. Zasady opodatkowania transgranicznych umów leasingu operacyjnego | str. 329
5.4. Zasady opodatkowania transgranicznych umów leasingu finansowego | str. 334
5.5. Uwagi końcowe | str. 337

Rozdział V
Opodatkowanie dochodów z pracy najemnej oraz wybranych dochodów kapitałowych osób fizycznych | str. 338
1. Rozgraniczenie jurysdykcji podatkowej w zakresie dochodów z pracy najemnej (Marcin Jamroży) | str. 338
1.1. Uwagi wstępne | str. 338
1.2. Rozdział roszczeń podatkowych między państwa | str. 339
1.3. Opodatkowanie w państwie źródła | str. 341
1.4. Opodatkowanie w państwie rezydencji | str. 342
1.4.1. Okres pobytu | str. 343
1.4.2. Pracodawca w sensie ekonomicznym | str. 345
1.4.3. Ponoszenie wynagrodzenia przez zakład | str. 346
1.4.4. Międzynarodowy wynajem siły roboczej | str. 347
1.5. Uwagi końcowe | str. 349
2. Opodatkowanie dochodów pracowników oddelegowanych (Magdalena Cieślak) | str. 349
2.1. Uwagi wstępne | str. 349
2.2. Aspekty ubezpieczeniowe | str. 350
2.2.1. Koordynacja systemów zabezpieczenia | str. 350
2.2.2. Zasada ogólna | str. 351
2.2.3. Odstępstwa od zasady ogólnej | str. 351
2.3. Zasady opodatkowania dochodu przy delegowaniu | str. 353
2.4. Uwagi końcowe | str. 356
3. Koncepcja pracodawcy ekonomicznego (Magdalena Pożaroszczyk-Komór) | str. 356
3.1. Uwagi wstępne | str. 356
3.2. Koncepcja pracodawcy ekonomicznego w świetle art. 15 ust. 2 Konwencji Modelowej OECD | str. 357
3.2.1. Warunek wynikający z art. 15 ust. 2 lit. b | str. 357
3.2.2. Międzynarodowy wynajem siły roboczej jako przesłanka instytucji pracodawcy ekonomicznego | str. 359
3.2.3. Ewolucja koncepcji pracodawcy ekonomicznego | str. 361
3.2.4. Koncepcja pracodawcy ekonomicznego a Komentarz do Konwencji Modelowej OECD z 2010 r. | str. 362
3.3. Zastosowanie koncepcji pracodawcy ekonomicznego | str. 365
3.3.1. Implikacje podatkowe | str. 365
3.3.2. Podejście do koncepcji pracodawcy ekonomicznego na przykładach wybranych państw | str. 367
3.4. Uwagi końcowe | str. 371
4. Opodatkowanie dochodów marynarzy (Remigiusz Felcenloben) | str. 372
4.1. Uwagi wstępne | str. 372
4.2. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę oraz ich zastosowanie do opodatkowania marynarzy | str. 373
4.2.1. Konwencja Modelowa OECD | str. 373
4.2.2. Przykładowe regulacje umów o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 374
4.2.3. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte z Norwegią | str. 375
4.2.4. Brak zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 378
4.3. Faktyczny zarząd przedsiębiorstwa | str. 378
4.4. Bandera statku | str. 379
4.5. Raje podatkowe a ich wpływ na opodatkowanie marynarzy | str. 379
4.6. Uwagi końcowe | str. 380
5. Opodatkowanie emerytur i rent zagranicznych (Mariusz Pogoński) | str. 380
5.1. Uwagi wstępne | str. 380
5.2. Pojęcie emerytury (renty) zagranicznej | str. 381
5.3. Określenie miejsca rezydencji podatkowej beneficjenta świadczenia emerytalno-rentowego | str. 383
5.4. Bezpośrednie rozgraniczenie miejsca opodatkowania (normy o zamkniętych skutkach prawnych) | str. 385
5.5. Normy o otwartych skutkach prawnych | str. 386
5.6. Sytuacje szczególne | str. 387
5.7. Obowiązki ciążące na płatniku podatku z tytułu wypłaty emerytury bądź renty zagranicznej | str. 388
5.8. Uwagi końcowe | str. 390
6. Opodatkowanie dochodów z zagranicznych funduszy inwestycyjnych i ubezpieczeniowych, pracowniczych programów emerytalnych oraz indywidualnych kont emerytalnych (Jarosław Sekita) | str. 390
6.1. Uwagi wstępne | str. 390
6.2. Ogólne zasady powoływania się w przepisach na inne akty prawa | str. 391
6.3. Praktyka powoływania się w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na inne akty prawa | str. 392
6.4. Odwołanie się w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do regulacji dotyczących instytucji i usług finansowych | str. 393
6.5. Praktyczne skutki podatkowe wynikające z treści przepisów odwoławczych ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych | str. 394
6.6. Uwagi końcowe | str. 401

Bibliografia | str. 403

Autorzy | str. 423