Prawo administracyjne

Wykaz skrótów | str. 15

Przedmowa | str. 19


CZĘŚĆ PIERWSZA
ZAGADNIENIA I POJĘCIA OGÓLNE TEORII PRAWA ADMINISTRACYJNEGO


Rozdział I
Zagadnienia wstępne | str. 23
1. Pojęcie administracji | str. 23
2. Związanie administracji prawem | str. 26
3. Pojęcie prawa administracyjnego | str. 29
A. Prawo administracyjne w znaczeniu szerokim | str. 29
B. Prawo administracyjne w znaczeniu wąskim | str. 30
4. Typy norm w prawie administracyjnym | str. 31
5. Stosunek administracyjnoprawny | str. 34

Rozdział II
Krajowe źródła prawa administracyjnego | str. 36
1. Pojęcie źródeł prawa | str. 36
2. Akty stanowienia prawa powszechnie obowiązującego | str. 36
3. Akty stanowienia prawa o charakterze wewnętrznym | str. 44
4. Problem ważności aktów normatywnych wydanych przed wejściem w życie Konstytucji RP | str. 46
5. Procedura i technika prawodawcza | str. 47
6. Prawo miękkie | str. 48

Rozdział III
Początki kształtowania się polskiego prawa administracyjnego | str. 51

Rozdział IV
Prawo administracyjne Unii Europejskiej | str. 60
1. Ogólna charakterystyka prawa Unii Europejskiej | str. 60
2. Sfery relacyjne - obszary aktywności krajowej administracji publicznej w Unii Europejskiej | str. 63
3. Negocjacyjno-koordynacyjna sfera relacyjna | str. 65
4. Legitymizacyjna sfera relacyjna: współpraca z partnerami społecznymi i ciałami przedstawicielskimi w kraju | str. 67
5. Implementacyjna sfera relacyjna: wykonywanie prawa unijnego przez administrację publiczną | str. 68
A. Administracja publiczna jako adresat reguł prawa unijnego | str. 68
B. Podstawowe zasady stosowania prawa unijnego przez administrację publiczną | str. 69
C. Obowiązki administracji w sferze implementacyjnej w odniesieniu do reguł warunkowości oraz otwartej metody koordynacji | str. 74
6. Litygacyjna sfera relacyjna | str. 74
7. Zasada wzajemnego uznania i równoważności w działaniach administracji państw członkowskich Unii Europejskiej | str. 75

Rozdział V
Podstawowe pojęcia teoretyczne w nauce prawa administracyjnego | str. 79
1. Aparat administracyjny | str. 79
2. Nadzór, kontrola, koordynacja, kierownictwo | str. 81
3. Współdziałanie | str. 83
4. Decentralizacja i centralizacja administracji | str. 85
5. Samorząd | str. 88
6. Rodzaje jednostek organizacyjnych w systemie administracji publicznej | str. 92
A. Organ państwowy i organ administracji państwowej | str. 92
B. Organy administracji (organy administrujące, organy administracji publicznej) | str. 93
C. Rodzaje organów administracji | str. 94
D. Kolegialność i jednoosobowość | str. 97
E. Zakres działania i właściwość (kompetencja) organu | str. 97
F. Zakład administracyjny | str. 102
G. Inne jednostki organizacyjne w systemie administracji publicznej - nietypowe podmioty administrujące | str. 104
H. Funkcje zlecone administracji publicznej | str. 110
7. Władztwo administracyjne | str. 113
A. Cechy władztwa | str. 113
B. Przymus państwowy a sankcja administracyjna | str. 114
C. Formy przymusu państwowego | str. 115
D. Przymus egzekucyjny a kara | str. 116
E. Kary administracyjne | str. 116
F. Władztwo zakładowe | str. 117
8. Publiczne prawa podmiotowe | str. 118
9. Ciężary publiczne | str. 120


CZĘŚĆ DRUGA
ORGANIZACJA ADMINISTRACJI W POLSCE


Rozdział VI
Administracja centralna | str. 127
1. Zagadnienia ogólne | str. 127
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | str. 129
3. Podział centralnych organów administracji rządowej | str. 133
4. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej | str. 135
A. Skład Rady Ministrów | str. 136
B. Funkcje i kompetencje Rady Ministrów | str. 136
C. Organizacja i tryb działania Rady Ministrów | str. 139
D. Reprezentowanie Rady Ministrów oraz ustanawianie pełnomocników rządu | str. 141
E. Organy pomocnicze Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów | str. 143
5. Prezes Rady Ministrów i wiceprezesi Rady Ministrów oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów | str. 147
A. Prezes Rady Ministrów | str. 147
B. Wiceprezes Rady Ministrów | str. 151
C. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów | str. 152
6. Minister i ministerstwo | str. 153
A. Pozycja prawna ministra | str. 153
B. Sekretarze i podsekretarze stanu oraz ministerstwo | str. 162
7. Organy kolegialne o swoistej pozycji prawnej w systemie administracji centralnej | str. 164
8. Centralne organy administracji | str. 168
A. Zakres i środki nadzoru | str. 171
B. Rola organów (urzędów) centralnych | str. 172
C. Inspekcje | str. 173
9. Nietypowe jednostki organizacyjne administracji centralnej | str. 175
10. Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej | str. 178

Rozdział VII
Podziały terytorialne państwa | str. 181
1. Rys historyczny | str. 181
2. Klasyfikacja podziałów terytorialnych | str. 183
3. Podział zasadniczy | str. 186
4. Podziały pomocnicze | str. 187
5. Podziały specjalne | str. 188

Rozdział VIII
Terenowa administracja rządowa zespolona | str. 189
1. Uwagi wstępne | str. 189
2. Wojewoda i jego pozycja prawna | str. 191
A. Organizacyjnoprawne usytuowanie wojewody | str. 191
B. Funkcje wojewody | str. 193
C. Aparat pomocniczy wojewody | str. 199
3. Wojewódzka administracja zespolona | str. 201

Rozdział IX
Terenowe jednostki organizacyjne administracji niezespolonej | str. 206

Rozdział X
Samorząd terytorialny | str. 211
1. Podstawy prawne działania | str. 211
2. Zasada subsydiarności | str. 212
3. Zasada decentralizacji | str. 214
4. Zasada udziału samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy publicznej | str. 217
5. Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce | str. 219
A. Organy samorządu terytorialnego | str. 219
B. Referendum lokalne | str. 221
C. Statut | str. 224
6. Zadania samorządu | str. 225
7. Finansowe zabezpieczenie realizacji zadań samorządu terytorialnego | str. 231
8. Działalność prawotwórcza samorządu | str. 234
9. Nadzór nad samorządem terytorialnym | str. 235
10. Sądowa ochrona samodzielności samorządu | str. 240


CZĘŚĆ TRZECIA
FUNKCJONOWANIE ADMINISTRACJI


Rozdział XI
Pracownicy administracji publicznej | str. 245
1. Uwagi wstępne | str. 245
2. Pracownicy administracji państwowej i rządowej | str. 247
A. Urzędnicy państwowi i inni pracownicy urzędów państwowych | str. 248
B. Korpus służby cywilnej | str. 252
3. Pracownicy samorządowi | str. 262

Rozdział XII
Prawne formy działania administracji | str. 268
1. Wprowadzenie | str. 268
2. Akty normatywne administracji | str. 271
3. Akt administracyjny | str. 273
A. Rodzaje aktów administracyjnych | str. 277
B. Moc obowiązująca aktu administracyjnego | str. 288
C. Sprzeciw | str. 290
4. Ugoda | str. 292
5. Porozumienie administracyjne | str. 293
6. Czynności cywilnoprawne | str. 296
7. Prawo zamówień publicznych | str. 297
8. Czynności faktyczne | str. 301

Rozdział XIII
Kontrola sądowa administracji publicznej | str. 306
1. Wprowadzenie | str. 306
2. Sądownictwo administracyjne | str. 308
A. Podstawy prawne działania | str. 308
B. Organizacja wojewódzkich sądów administracyjnych | str. 308
C. Organizacja Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 309
D. Zakres właściwości sądów administracyjnych | str. 311
E. Zakres właściwości rzeczowej Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 313
3. Rola sądów powszechnych w kontroli administracji | str. 314

Rozdział XIV
Kontrola administracji | str. 315
1. Charakterystyka kontroli administracji | str. 315
2. Kontrola zewnętrzna administracji rządowej | str. 317
A. Kontrola niepaństwowa | str. 317
B. Kontrola państwowa | str. 319
3. Kontrola wewnętrzna | str. 335
A. Kontrola międzyresortowa | str. 337
B. Kontrola wewnątrzresortowa | str. 339
C. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny | str. 340
D. Kontrola niezawodowa (społeczna) | str. 341


CZĘŚĆ CZWARTA
WYBRANE ZAGADNIENIA MATERIALNEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO


Rozdział XV
Wybrane zagadnienia administracyjnoprawnej regulacji gospodarki | str. 345
1. Wprowadzenie | str. 345
2. Prawo działalności gospodarczej | str. 346
3. Przedsiębiorstwa państwowe | str. 355
A. Podstawy organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych | str. 355
B. Samorząd pracowniczy | str. 360
C. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych i zbywanie akcji (udziałów) należących do Skarbu Państwa | str. 361
4. Nadzorowanie pomocy publicznej dla przedsiębiorców | str. 364
5. Nadzór państwa nad rynkiem kapitałowym | str. 367
6. Prawo dewizowe | str. 370
A. Obrót dewizowy z zagranicą | str. 371
B. Obrót wartościami dewizowymi w kraju | str. 371
C. Wartości dewizowe | str. 371
D. Zasady prawa dewizowego | str. 372
E. Zezwolenie dewizowe | str. 373
F. Ograniczenia i obowiązki dewizowe | str. 373
7. Prawo gospodarki nieruchomościami | str. 375
8. Zasady i tryb wywłaszczania nieruchomości | str. 381
9. Prawo gospodarki komunalnej | str. 385
10. Prawo mieszkaniowe | str. 398
A. Korzystanie z lokali mieszkalnych przez funkcjonariuszy państwowych | str. 401
B. Polityka państwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej | str. 403
11. Prawo budowlane | str. 407
12. Prawo geodezyjne i kartograficzne | str. 411
13. Prawo komunikacji i łączności | str. 414
A. Komunikacja lądowa | str. 415
B. Komunikacja wodna | str. 424
C. Komunikacja powietrzna | str. 427
D. Łączność | str. 428
14. Prawo górnicze | str. 436
15. Prawo geologiczne | str. 439
16. Bezpieczeństwo energetyczne | str. 441
A. Prawo energetyczne | str. 441
B. Zapasy obowiązkowe | str. 446
17. Prawo normalizacji oraz jakości | str. 453
18. Prawo o miarach i prawo probiercze | str. 457
19. Dozór techniczny | str. 459
20. Prawo bankowe | str. 460
21. Polityka pieniężna | str. 465
22. Prawo antymonopolowe | str. 472
23. Prawo celne | str. 476
A. Źródła prawa | str. 476
B. Krajowe organy administracji publicznej właściwe w sprawach celnych i ich zadania | str. 477
C. Dozór celny, kontrola celna i szczególny nadzór podatkowy | str. 483
D. Postępowania administracyjne prowadzone przez organy celne | str. 484
24. Prawo ubezpieczeniowe | str. 486
25. Prawo ochrony środowiska | str. 492
A. Podstawowe akty prawne w zakresie ochrony środowiska | str. 492
B. Zasady systemu prawa ochrony środowiska | str. 495
C. Organy administracji publicznej właściwe w sprawach ochrony środowiska | str. 498

Rozdział XVI
Administracja spraw zdrowia | str. 500
1. Administracja zdrowia | str. 500
2. Przeciwdziałanie alkoholizmowi | str. 507
3. Zapobieganie narkomanii | str. 511
4. Prawo rynku produktów leczniczych | str. 516
A. Pojęcie produktu leczniczego | str. 516
B. Dopuszczanie produktów leczniczych do obrotu | str. 516
C. Badania kliniczne leków | str. 517
D. Wytwarzanie produktów leczniczych | str. 518
E. Obrót produktami leczniczymi | str. 518
F. Reklama produktów leczniczych | str. 519
G. Refundacja produktów leczniczych | str. 520
H. Organy właściwe w sprawach rynku leków | str. 520

Rozdział XVII
Upowszechnianie informacji | str. 522
1. Zagadnienia wstępne | str. 522
2. Prawo prasowe | str. 523
3. Prawo o radiofonii i telewizji | str. 525
4. Polska Agencja Prasowa | str. 528
5. Ochrona informacji niejawnych | str. 529

Rozdział XVIII
Dostęp do informacji publicznej | str. 534
1. Zagadnienia wstępne | str. 534
2. Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej | str. 535
3. Zakres przedmiotowy prawa do informacji publicznej | str. 536
4. Ograniczenia dostępu do informacji publicznej | str. 539
5. Tryb udostępniania informacji publicznej | str. 540
A. Tryb bezwnioskowy | str. 540
B. Tryb wnioskowy | str. 542
6. Ochrona prawa do informacji | str. 543

Rozdział XIX
Administracja w dziedzinie oświaty, nauki i kultury | str. 544
1. Szkolnictwo podstawowe, ogólnokształcące, zawodowe | str. 544
2. Szkolnictwo wyższe, placówki naukowo-badawcze | str. 553
A. Szkolnictwo wyższe | str. 553
B. Polska Akademia Nauk | str. 560
C. Placówki naukowo-badawcze | str. 564
D. Stopnie i tytuły naukowe | str. 567
3. Organizacja upowszechniania kultury | str. 568
4. Kultura fizyczna i sport | str. 573
5. Prawna ochrona zabytków | str. 576
A. Rejestr zabytków | str. 579
B. Lista Skarbów Dziedzictwa | str. 580
C. Pomnik historii | str. 580
D. Park kulturowy | str. 580
E. Uwzględnienie ochrony zabytków w planie zagospodarowania przestrzennego | str. 581
F. Wywóz zabytków | str. 581

Rozdział XX
Administracyjnoprawna sytuacja osób fizycznych | str. 584
1. Obywatelstwo | str. 584
2. Prawo o cudzoziemcach | str. 587
A. Ogólny status cudzoziemca | str. 589
B. Ochrona cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej | str. 597
C. Szczególny status cudzoziemców - obywateli Unii Europejskiej | str. 602
D. Cudzoziemiec z Kartą Polaka | str. 606
3. Zmiana imion i nazwisk | str. 607
4. Akty stanu cywilnego | str. 609
5. Ewidencja ludności, dowody osobiste, paszporty | str. 611
6. Ordery, odznaczenia, odznaki | str. 620

Rozdział XXI
Administracyjnoprawna regulacja zrzeszania się oraz niektórych innych rodzajów aktywności obywateli związanej z realizacją ich praw i wolności | str. 627
1. Prawo o stowarzyszeniach | str. 629
2. Prawo o partiach politycznych | str. 634
A. Ewidencja partii politycznych | str. 635
B. Nadzór nad działalnością partii | str. 636
C. Majątek partii | str. 637
D. Finansowanie partii | str. 637
3. Prawo o gwarancjach wolności sumienia i wyznania | str. 640
4. Prawo o zgromadzeniach | str. 644

Rozdział XXII
Administracyjnoprawna regulacja zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 648
1. Regulacja zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 649
A. Policja | str. 651
B. Straże i służby | str. 654
C. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu | str. 655
D. Biuro Ochrony Rządu | str. 657
E. Centralne Biuro Antykorupcyjne | str. 658
2. Administracyjnoprawny reżim stanu wyjątkowego | str. 660
3. Stan wojenny i jego regulacja prawna | str. 663
4. Administracyjnoprawna regulacja dotycząca zwalczania klęsk żywiołowych | str. 666
5. Regulacja ochrony przeciwpożarowej | str. 671
6. Zarządzanie kryzysowe | str. 674
7. Reglamentacja dostępu do broni, amunicji i materiałów wybuchowych | str. 678

Rozdział XXIII
Administracja obrony kraju | str. 683
1. Wprowadzenie do administracji obrony kraju | str. 683
2. Zarys stanu prawnego | str. 685
3. Organy właściwe w sprawach obrony oraz ich zadania | str. 687
4. Świadczenia na rzecz obrony kraju | str. 694
5. Ochrona granicy państwowej | str. 696

Wykaz podstawowej literatury | str. 699