Ochrona zabytków. Komentarz

Spis treści

Wykaz skrótów   13

Wstęp do wydania zaktualizowanego   17

Wstęp   21

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r.

o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Rozdział 1. Przepisy ogólne   51

Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy]   51

Art. 2. [Przepisy kolizyjne]   52

Art. 3. [Słowniczek pojęć]   61

Art. 4. [Ochrona zabytków – definicja]   81

Art. 5. [Opieka nad zabytkiem – definicja]   87

Art. 6. [Katalog zabytków podlegających ochronie i opiece]   89

Rozdział 2. Formy i sposób ochrony zabytków   92

Art. 7. [Formy ochrony zabytków]   92

Art. 8. [Rejestr zabytków]   100

Art. 9. [Wpis do rejestru – zabytek nieruchomy]   103

Art. 10. [Wpis do rejestru – zabytek ruchomy]   115

Art. 10a. [Ochrona tymczasowa zabytku przed wpisem]   118

Art. 11. [Wpis do rejestru – wyłączenia]   122

Art. 12. [Wpis do rejestru – znak informujący]   124

Art. 13. [Skreślenie z rejestru – przesłanki]   127

Art. 14. [Skreślenie z rejestru – skutki]   137

Art. 14a. [Lista Skarbów Dziedzictwa]   138

Art. 14aa. [Tymczasowa ochrona przed wpisem na Listę Skarbów Dziedzictwa]   139

Art. 14b. [Skreślenie z Listy Skarbów Dziedzictwa]   139

Art. 15. [Pomnik historii]   140

Art. 16. [Park kulturowy – utworzenie]   145

Art. 17. [Park kulturowy – prawa i obowiązki]   148

Art. 18. [Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami – skutki]   150

Art. 19. [Plan zagospodarowania przestrzennego]   151

Art. 20. [Plan zagospodarowania przestrzennego – rozwinięcie]   153

Art. 21. [Program opieki nad zabytkami]   154

Art. 22. [Ewidencje zabytków]   155

Art. 23. [Wykaz zabytków skradzionych]   171

Art. 23a. [Sposób prowadzenia Listy Skarbów Dziedzictwa]   172

Art. 24. [Rozporządzenie określające zasady prowadzenia rejestru zabytków]   172

Rozdział 2a. Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury   176

Art. 24a. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury]   176

Art. 24b. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury – wpis do rejestru]   177

Art. 24c. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury – zasada jawności]   177

Art. 24d. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury – skutki wpisu do rejestru]   177

Art. 24e. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury – wykreślenie z rejestru]   177

Art. 24f. [Krajowy rejestr utraconych dóbr kultury – akty wykonawcze]   178

Rozdział 3. Zagospodarowanie zabytków, prowadzenie badań, prac i robót oraz podejmowanie innych działań przy zabytkach   183

Art. 25. [Zagospodarowanie zabytku nieruchomego]   183

Art. 26. [Obrót zabytkiem nieruchomym]   188

Art. 27. [Zalecenia konserwatorskie]   189

Art. 28. [Obowiązki dysponenta zabytku]   195

Art. 29. [Obowiązek udostępnienia zabytku]   197

Art. 30. [Obowiązek udostępnienia zabytku – rozwinięcie]   198

Art. 31. [Finansowanie badań archeologicznych]   199

Art. 32. [Obowiązki odkrywcy zabytku]   212

Art. 33. [Obowiązki znalazcy zabytku]   216

Art. 33a. [Obowiązki w związku ze znalezieniem przedmiotu podczas poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   217

Art. 34. [Nagroda dla znalazcy]   227

Art. 34. [Nagroda dla znalazcy]   229

Art. 35. [Zabytki archeologiczne własnością Skarbu Państwa]   231

Art. 35. [Własność Skarbu Państwa]   233

Art. 36. [Wymóg uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków]   236

Art. 36. [Wymóg uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków]   252

Art. 36a. [Kierujący pracami przy zabytku rejestrowym – obowiązki właściciela]   256

Art. 36b. [Zgłoszenie poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   257

Art. 36c. [Zakaz prowadzenia poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych na określonych obszarach]   265

Art. 36d. [Rejestr zgłoszonych poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   268

Art. 37. [Rozporządzenie określające zasady prowadzenia prac przy zabytku]   269

Art. 37a. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach rejestrowych]   305

Art. 37b. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach będących parkami]   306

Art. 37c. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach nieruchomych]   306

Art. 37d. [Osoby uprawnione do kierowania badaniami architektonicznymi]   306

Art. 37e. [Osoby uprawnione do kierowania badaniami archeologicznymi]   307

Art. 37f. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach – udział w pracach]   307

Art. 37g. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach – udział w pracach (rozwinięcie)]   307

Art. 37h. [Osoby uprawnione do kierowania pracami przy zabytkach – poświadczenie uprawnień]   308

Art. 37i. [Zasady przechowywania zabytku wpisanego na Listę Skarbów Dziedzictwa]   315

Rozdział 4. Nadzór konserwatorski   317

Art. 38. [Czynności kontrolne dotyczące zabytku]   317

Art. 39. [Czynności kontrolne dotyczące zabytku – protokół]   323

Art. 40. [Zalecenia pokontrolne]   326

Art. 41. [Obowiązek zawiadomienia o naruszeniu ustawy]   331

Art. 42. [Uprawnienia Generalnego Konserwatora Zabytków]   333

Art. 43. [Decyzja wstrzymująca – zabytek rejestrowy]   334

Art. 44. [Decyzja wstrzymująca – rozwinięcie]   338

Art. 45. [Nakaz przywrócenia stanu poprzedniego]   341

Art. 46. [Decyzja wstrzymująca – zabytek nierejestrowy]   344

Art. 47. [Możliwość zmiany lub cofnięcia pozwolenia

przez WKZ]   346

Art. 47a. [Możliwość zmiany lub cofnięcia pozwolenia przez MKiDN]   346

Art. 48. [Kompetencje dyrektora urzędu morskiego]   353

Art. 49. [Decyzja nakazująca przeprowadzenie prac]   354

Art. 50. [Decyzja o zabezpieczeniu zabytku]   360

Rozdział 5. Wywóz zabytków za granicę? ?   363

Art. 51. [Pozwolenie na wywóz zabytku]   363

Art. 52. [Jednorazowe pozwolenie na stały wywóz zabytku]   368

Art. 53. [Jednorazowe pozwolenie na czasowy wywóz

zabytku]   371

Art. 54. [Wielokrotne pozwolenie indywidualne na czasowy wywóz zabytku]   372

Art. 55. [Wielokrotne pozwolenie ogólne na czasowy wywóz zabytku]   374

Art. 56. [Cofnięcie pozwolenia]   375

Art. 56a. [Termin przywiezienia wywiezionego zabytku do kraju]   376

Art. 57. [Obowiązki wywożącego]   377

Art. 58. [Wywóz materiałów bibliotecznych]   378

Art. 59. [Brak wymogu uzyskania pozwolenia]   378

Art. 59a. [Księgi ewidencyjne]   381

Art. 60. [Opinie instytucji kultury]   383

Art. 61. [Rozporządzenie określające procedurę wydawania pozwoleń]   387

Rozdział 6. (uchylony)   388

Art. 62–70. (uchylone)   388

Rozdział 7. Zasady finansowania opieki nad zabytkami   389

Art. 71. [Finansowanie opieki nad zabytkiem]   389

Art. 72. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – źródła]   389

Art. 73. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – dotacja celowa]   389

Art. 74. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – dotacja dla zabytków rejestrowych]   390

Art. 75. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – forma udzielenia dotacji]   390

Art. 76. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – zakres

dotowania]   390

Art. 77. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – definicja nakładów koniecznych]   390

Art. 78. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – wysokość

dotacji]   391

Art. 79. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – odesłania]   392

Art. 80. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – akty

wykonawcze]   392

Art. 81. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – dotacje samorządowe]   392

Art. 82. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – ograniczenia wysokości dotacji]   392

Art. 82a. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – dotacje na badania archeologiczne]   393

Art. 82b. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – tryb postępowania]   394

Art. 83. [Finansowanie opieki nad zabytkiem – dotacje na badania naukowe]   394

Art. 83a. [Dotacja celowa na zabezpieczenie zabytku wpisanego na Listę Skarbów Dziedzictwa]   394

Art. 83b. [Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków]   407

Rozdział 8. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych   408

Art. 84. [Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami]   408

Art. 85. [Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami – zakres regulacji]   408

Art. 86. [Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami – forma prawna]   408

Art. 87. [Samorządowe programy opieki nad zabytkami]   410

Art. 88. [Plan ochrony zabytków na wypadek kryzysu]   414

Rozdział 9. Organizacja organów ochrony zabytków   418

Art. 89. [Organy ochrony zabytków]   418

Art. 90. [Generalny Konserwator Zabytków]   418

Art. 91. [Wojewódzki Konserwator Zabytków]   419

Art. 92. [Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków]   420

Art. 93. [Organy ochrony zabytków – właściwość instancyjna]   420

Art. 94. [Organy ochrony zabytków – ogłaszanie decyzji]   420

Art. 95. [Organy ochrony zabytków – uprawnienia procesowe]   421

Art. 96. [Organy ochrony zabytków – powierzanie wykonywania zadań]   421

Art. 97. [Organy opiniodawczo-doradcze – Rada Ochrony Zabytków]   429

Art. 98. [Organy opiniodawczo-doradcze – Główna Komisja Konserwatorska]   429

Art. 99. [Organy opiniodawczo-doradcze – wojewódzka rada ochrony zabytków]   430

Art. 100. [Organy opiniodawczo-doradcze – rzeczoznawcy]   430

Art. 101. [Rozporządzenie określające tryb powoływania rzeczoznawców]   432

Rozdział 10. Społeczni opiekunowie zabytków   434

Art. 102. [Społeczny opiekun zabytków]   434

Art. 103. [Społeczny opiekun zabytków – procedura powołania]   434

Art. 104. [Społeczny opiekun zabytków – uprawnienia]   434

Art. 105. [Społeczny opiekun zabytków – oznaczenie]   435

Art. 106. [Odznaka]   442

Art. 107. [Rozporządzenie określające tryb przyznawania

odznaki]   443

Rozdział 10a. Administracyjne kary pienię?ne? ?żne   444

Art. 107a. [Naruszenie obowiązków informacyjnych]   452

Art. 107b. [Naruszenie przepisów o przywozie zabytku na terytorium RP]   454

Art. 107c. [Uniemożliwianie lub utrudnianie dostępu do zabytku]   456

Art. 107d. [Podejmowanie działań bez pozwolenia lub wbrew pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora ochrony zabytków]   458

Art. 107e. [Niewykonanie zaleceń pokontrolnych]   463

Art. 107f. [Uiszczenie kary pieniężnej]   465

Art. 107g. [Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego]   467

Art. 107h. [Wierzyciel należności z tytułu administracyjnych kar pieniężnych]   470

Art. 107i. [Przekazanie Narodowemu Funduszowi Ochrony Zabytków wpływów z administracyjnych kar pieniężnych]   471

Rozdział 11. Przepisy karne   472

Art. 108. [Zniszczenie lub uszkodzenie zabytku]   476

Art. 108a. [Nielegalne wprowadzenie na obszar RP dóbr kultury pochodzących z państw niebędących członkami UE]   478

Art. 109. [Wywóz zabytku bez pozwolenia]   480

Art. 109a. [Fałszerstwo]   481

Art. 109b. [Zbycie falsyfikatu]   481

Art. 109c. [Nielegalne poszukiwanie zabytków]   482

Art. 109c. (uchylony)   482

Art. 109d. [Nielegalne poszukiwanie zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   483

Art. 109e. [Prowadzenie poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych bez zgłoszenia]   484

Art. 110. [Niedostateczna opieka nad zabytkiem]   485

Art. 111. (uchylony)   486

Art. 112. [Niszczenie parku kulturowego]   486

Art. 113–114. (uchylone)   487

Art. 115. [Obowiązki informacyjne odkrywcy zabytku]   487

Art. 116. [Obowiązki informacyjne odkrywcy zabytku archeologicznego]   488

Art. 116a. [Kara grzywny za niedopełnienie obowiązków związanych ze znalezieniem przedmiotu podczas poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   490

Art. 116b. [Kara grzywny za niezgłoszenie znalezienia przedmiotów podczas poszukiwań przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych]   491

Art. 117. (uchylony)   491

Art. 118. [Prowadzenie prac przy zabytku bez pozwolenia – umieszczanie reklam]   492

Art. 119. (uchylony)   493

Art. 119a. [Brak księgi ewidencyjnej]   493

Art. 120. [Przepisy karne – tryb postępowania]   495

Rozdział 12. Zmiany w przepisach obowiązujących   496

Art. 121. [Zmiany w ustawie o cmentarzach i chowaniu

zmarłych]   496

Art. 122. [Zmiany w ustawie o podatku od spadków i darowizn]   496

Art. 123. [Zmiany w ustawie o fundacjach]   496

Art. 124. [Zmiany w ustawie o podatku rolnym]   496

Art. 125. [Zmiany w ustawie – Prawo geodezyjne

i kartograficzne]   497

Art. 126. [Zmiany w ustawie o samorządzie gminnym]   497

Art. 127. [Zmiany w ustawie o lasach]   497

Art. 128. [Zmiany w ustawie o ochronie przyrody]   497

Art. 129. [Zmiany w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej]   497

Art. 130. [Zmiany w ustawie o autostradach płatnych]   497

Art. 131. [Zmiany w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych]   498

Art. 132. [Zmiany w ustawie o muzeach]   498

Art. 133. [Zmiany w ustawie – Prawo o ruchu drogowym]   498

Art. 134. [Zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami]   498

Art. 135. [Zmiany w ustawie o działach administracji rządowej]   498

Art. 136. [Zmiany w ustawie o samorządzie województwa]   498

Art. 137. [Zmiany w ustawie o samorządzie powiatowym]   499

Art. 138. [Zmiany w ustawie – Prawo ochrony środowiska]   499

Rozdział 13. Przepisy przejściowe i końcowe   500

Art. 139. [Przepis przejściowy]   500

Art. 140. [Utrzymanie w mocy wydanych decyzji]   500

Art. 141. [Utrata uprawnień rzeczoznawcy]   500

Art. 142. [Zabytki rejestrowe i pomniki historii]   500

Art. 143. [Założenie krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków]   501

Art. 144. [Dostosowanie statutów instytucji kultury]   501

Art. 145. (uchylony)   501

Art. 146. [Opracowanie krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami]   501

Art. 147. [Dostosowanie struktury organizacyjnej państwowej administracji właściwej w sprawach ochrony zabytków i opieki nad zabytkami]   501

Art. 148. [Utrzymanie w mocy przepisów wykonawczych]   502

Art. 149. [Wejście w życie przepisów o restytucji zabytków]   502

Art. 150. [Przepis derogacyjny]   502

Art. 151. [Wejście w życie ustawy]   502

Wykaz aktów normatywnych   505

Wykaz orzecznictwa   510

Bibliografia   522

Opracowania z badań archeologicznych   528