Prawo pracy czyje? Res publica! O stosunku pracy teoretycznoprawnie

Wstęp 11
Rozdział I. Uwagi wprowadzające 15
1. Wyjaśnienie i uzasadnienie wyboru tematyki 15
2. Stań badań w zakresie tematu i charakterystyka głównych ujęć orzeczniczych i doktrynalnych 21
3. Założenia wyjściowe dla sformułowania koncepcji i hipoteza badawcza oraz podstawowe wątki problemowe 23
4. Konstrukcja opracowania 25
Rozdział II. Polskie prawo pracy wobec zmian w systemie prawa i przemian wewnątrzgałęziowych 27
1. Uwagi wprowadzające 27
2. Prawo publiczne czy prawo prywatne – „wątpliwa” dychotomia? 27
3. Publicyzacja prawa prywatnego i prywatyzacja prawa publicznego? 36
4. Czy „rzeczywiście” rosnąca rola niewładczej administracji publicznej? 40
5. Stosunek doktryny polskiego prawa pracy wobec zmian systemowych i przemian wewnątrzgałęziowych 52
6. Podsumowanie 56
Rozdział III. Praca jako zjawisko społeczne: perspektywa jednostki i ogółu 58
1. Uwagi wprowadzające 58
2. Człowiek a praca 59
2.1. Człowiek a praca – rys historyczny: tradycja starożytna, protestancka oraz marksistowska 59
2.2. Człowiek a praca – rys współczesny: tradycja chrześcijańska 69
3. Społeczeństwo a praca: ogląd z perspektywy współczesnej 78
4. Podsumowanie 81
Rozdział IV. Praca jako zjawisko prawne 84
1. Uwagi wprowadzające 84
2. „Praca” a zadanie publiczne? 85
3. „Praca” a dobro wspólne? 93
4. „Praca” a wartość konstytucyjna? 101
5. Podsumowanie 107
Rozdział V. Stosunek prawny mający za przedmiot pracę człowieka 109
1. Uwagi wprowadzające 109
2. Stosunek społeczny i stosunek prawny a stosunek pracy 110
3. Cywilnoprawne czy administracyjnoprawne „inklinacje” stosunku pracy? 116
3.1. Stosunek cywilnoprawny – równorzędność i autonomiczna pozycja stron 116
3.2. Stosunek administracyjnoprawny – nierównorzędność pozycji w relacji z podmiotem administrującym. Kompetencja organu administracyjnego. Imperium państwa. 123
3.3. O „przydatności” teorii stosunku cywilnoprawnego i administracyjnoprawnego dla regulowania stosunków pracy – krytyczne spojrzenie na doktrynalne i orzecznicze ustalenia 132
4. Stosunek pracy: jego przedmiot oraz podmioty i ich wzajemne relacje 138
4.1. Praca jako „towar” czy rzeczywiście „wartość społeczna”? O prawnej kwalifikacji przedmiotu stosunku pracy 138
4.2. Pracownik versus pracodawca czy zakład pracy? O pracowniku w zakładzie pracy i pracodawcy jako podmiocie administrującym oraz jego „socjalnych ciężarach” 143
4.2. Równorzędność stron stosunku pracy czy „władza” pracodawcy? O formalnej równorzędności stron w stosunku pracy i prawnych „kompetencjach” pracodawcy 152
5. Prywatnoprawny i publicznoprawny stosunek pracy. Ethos a służba 161
6. Stosunek pracy i zakład pracy w prawnej organizacji ustroju państwa i ładzie społeczno-gospodarczym 167
6.1. Stosunek pracy jako podstawowa forma organizacji życia jednostki w społeczeństwie. A czy przestrzeń dla realizacji praw człowieka? 167
6.2. Zakład pracy jako podstawowe narzędzie realizacji zasady pomocniczości. Państwo czy społeczeństwo zakładów pracy? 170
7. O pochodzeniu doktrynalnych i orzeczniczych koncepcji o zobowiązaniowym i dwustronnym charakterze stosunku pracy 174
8. Podsumowanie 176
Rozdział VI. Stosunek pracy a umowa o pracę. Normatywna struktura stosunku pracy – jej implikacje 178
1. Uwagi wprowadzające 178
2. Stosunek prawny a umowa. Stosunek pracy a umowa o pracę 178
3. Normy prawne a normatywna struktura stosunku pracy. „Tak!” dla autonomii woli. „Nie!” dla zasady swobody umów 186
4. Odpowiedzialność deliktowa czy kontraktowa pracodawcy? „Standardowe” warunki pracy jako fragment porządku publicznego i praca ludzka jako dobro osobiste 194
5. Stosunek pracy a horyzontalne oddziaływanie praw konstytucyjnych 201
5.1. Problem horyzontalnego oddziaływania praw konstytucyjnych: bezpośrednie i pośrednie oddziaływanie 201
5.2. Możliwości horyzontalnego oddziaływania praw konstytucyjnych na treść stosunku pracy. O wertykalności i horyzontalności stosunku pracy „zarazem” 208
5.3. Prawa konstytucyjne z „zakresu” pracy w perspektywie potencjału horyzontalnego stosowania praw konstytucji 210
6. Prawa podmiotowe pracownika: prywatnoprawne czy publicznoprawne? O publicznoprawnym (konstytucyjnym) prawie podmiotowym „człowieka pracującego” 218
7. Podsumowanie 227
Rozdział VII. Czym jest prawo pracy? A może do „czego” należy? 229
1. Uwagi wprowadzające 229
2. „Prywatne” prawo pracy, ale „upublicznione” (przez zasadę równości)? 229
3. „Materialne prawo administracyjne «prawa pracy»”? 237
4. Podsumowanie 244
Zakończenie 245
Bibliografia 253
Summary (Labour Law: whose? Res publica! The Employment Relation from the Legal Theory Point of View) 261