Prawo spadkowe. Vademecum

Spis treści
Wykaz skrótów  | str. 17
Wstęp  | str. 19
Rozdział I. Zagadnienia ogólne związane z prawem spadkowym  | str. 21

Podstawowe pojęcia  | str. 21

1.1. Spadek  | str. 21
1.2. Długi spadkowe  | str. 23
1.3. Spadkodawca  | str. 23
1.4. Spadkobierca  | str. 24
1.5. Uprawnienie małżonka i osób bliskich  | str. 25
1.6. Niegodność dziedziczenia  | str. 26

Schematy  | str. 28

2.1. Prawa i obowiązki niewchodzące w skład spadku  | str. 28
2.2. Prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku  | str. 28
2.3. Przesłanki uznania spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia  | str. 28

Kazusy  | str. 29
Testy  | str. 31
Wzory pism  | str. 32

5.1. Pozew o uznanie spadkobiercy za niegodnego  | str. 32
5.2. Odpowiedź na pozew o uznanie spadkobiercy za niegodnego  | str. 35

Przykładowe orzecznictwo  | str. 37
Przykładowa literatura  | str. 38

Rozdział II. Dziedziczenie ustawowe  | str. 40

Podstawowe pojęcia  | str. 40

1.1. Dziedziczenie ustawowe – uwagi ogólne  | str. 40
1.2. Pierwsza grupa dziedziczących  | str. 41
1.3. Druga grupa dziedziczących  | str. 43
1.4. Trzecia grupa dziedziczących  | str. 44
1.5. Czwarta grupa dziedziczących  | str. 45
1.6. Piąta grupa dziedziczących  | str. 46
1.7. Szósta grupa dziedziczących  | str. 47
1.8. Dziedziczenie w przypadku przysposobienia pełnego  | str. 48
1.9. Dziedziczenie w przypadku przysposobienia niepełnego  | str. 49
1.10. Uprawnienia dziadków spadkodawcy  | str. 50

Schematy  | str. 51

2.1. Dziedziczenie w grupie pierwszej – małżonek spadkodawcy wraz z jego dzieckiem lub dziećmi  | str. 51
2.2. Dziedziczenie w grupie pierwszej – gdy jedno z dzieci nie dożyło otwarcia spadku  | str. 51
2.3. Dziedziczenie w grupie drugiej  | str. 52
2.4. Dziedziczenie w grupie trzeciej  | str. 52
2.5. Dziedziczenie w grupie czwartej po nowelizacji  | str. 53
2.6. Przesłanki powstania ustawowego zapisu naddziałowego  | str. 53

Kazusy  | str. 54
Testy  | str. 55
Wzory pism  | str. 57

5.1. Pozew o wyłączenie małżonka od dziedziczenia  | str. 57
5.2. Odpowiedź na pozew o wyłączenie małżonka od dziedziczenia  | str. 60

Przykładowe orzecznictwo  | str. 62
Przykładowa literatura  | str. 64

Rozdział III. Dziedziczenie testamentowe  | str. 65

Podstawowe pojęcia  | str. 65

1.1. Testament  | str. 65
1.1.1. Uwagi ogólne | str. 65
1.1.2. Testament holograficzny | str. 66
1.1.3. Testament notarialny | str. 68
1.1.4. Testament allograficzny | str. 71
1.1.5. Testament ustny | str. 74
1.1.6. Testament podróżny | str. 77
1.1.7. Testament wojskowy | str. 79
1.2. Przesłanki nieważności testamentu  | str. 82
1.3. Odwołanie testamentu  | str. 83
1.4. Wykładania testamentu  | str. 84
1.5. Ogłoszenie testamentu  | str. 85
1.5.1. Uwagi ogólne | str. 85
1.5.2. Otwarcie i ogłoszenie testamentu przez sąd | str. 85
1.5.3. Protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu przez notariusza | str. 87
1.6. Rozrządzenie dotyczące poszczególnych przedmiotów majątkowych  | str. 88
1.7. Podstawienie testamentowe  | str. 90
1.8. Przyrost  | str. 91
1.9. Uprawnienia dziadków testatora  | str. 92

Schematy  | str. 92

2.1. Forma testamentu  | str. 92
2.2. Przesłanki nieważności testamentu  | str. 93
2.3. Elementy obligatoryjne testamentu holograficznego  | str. 93

Kazusy  | str. 93
Testy  | str. 95
Wzory pism  | str. 96

5.1. Testament holograficzny – powołanie do spadku dwóch osób  | str. 96
5.2. Testament notarialny – powołanie do spadku jednej osoby  | str. 97
5.3. Protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu przez sąd  | str. 98

Przykładowe orzecznictwo  | str. 99
Przykładowa literatura  | str. 101

Rozdział IV. Zapis i polecenie  | str. 102

Podstawowe pojęcia  | str. 102

1.1. Zapis zwykły  | str. 102
1.2. Zapisobierca zapisu zwykłego  | str. 103
1.3. Osoba obciążona zapisem zwykłem  | str. 104
1.4. Wykonanie zapisu zwykłego  | str. 105
1.5. Zapis windykacyjny  | str. 107
1.6. Zapisobierca zapisu windykacyjnego  | str. 109
1.7. Polecenie  | str. 110

Schematy  | str. 112

2.1. Rodzaje zapisów  | str. 112
2.2. Przedmioty zapisu windykacyjnego  | str. 112

Kazusy  | str. 113
Testy  | str. 114
Wzory pism  | str. 115

5.1. Testament holograficzny – powołanie do spadku jednej osoby i zapis  | str. 115
5.2. Testament notarialny – powołanie do spadku jednej osoby i zapis  | str. 116

Przykładowe orzecznictwo  | str. 117
Przykładowa literatura  | str. 119

Rozdział V. Wykonawca testamentu  | str. 120

Podstawowe pojęcia  | str. 120

1.1. Powołanie wykonawcy testamentu  | str. 120
1.2. Prawa i obowiązki wykonawcy testamentu  | str. 121
1.3. Roszczenia między wykonawcą testamentu a spadkobiercą  | str. 123
1.4. Postępowania dotyczące wykonawcy testamentu  | str. 124
1.4.1. Odmowa przyjęcia obowiązku wykonawcy testamentu | str. 124
1.4.2. Zwolnienie wykonawcy testamentu | str. 125
1.4.3. Zaświadczenie | str. 126

Schematy  | str. 128

2.1. Obowiązki wykonawcy testamentu  | str. 128
2.2. Roszczenia między spadkobiercą i wykonawcą  | str. 129

Kazusy  | str. 129
Testy  | str. 131
Wzory pism  | str. 132

5.1. Testament notarialny – powołanie dwóch osób i ustanowienie wykonawcy  | str. 132
5.2. Postanowienie oddalające wniosek o wydanie zaświadczenia  | str. 133

Przykładowe orzecznictwo  | str. 134
Przykładowa literatura  | str. 135

Rozdział VI. Zachowek  | str. 136

Podstawowe pojęcia  | str. 136

1.1. Uprawnieni do zachowku  | str. 136
1.2. Wysokość zachowku  | str. 138
1.3. Dochodzenie roszczeń z tytułu zachowku  | str. 142
1.4. Ograniczenia odpowiedzialności  | str. 144
1.4.1. Ograniczenia odpowiedzialności za zapis i polecenie | str. 144
1.4.2. Ograniczenia odpowiedzialności uprawnionego do zachowku | str. 144
1.5. Odpowiedzialność za zachowek  | str. 145
1.5.1. Uwagi ogólne | str. 145
1.5.2. Zapisobiercy windykacyjni | str. 145
1.5.3. Obdarowani | str. 146
1.5.4. Fundacja rodzinna | str. 146
1.6. Zapis i polecenie a zachowek  | str. 147
1.7. Przedawnienie roszczeń z tytułu zachowku  | str. 148
1.8. Wydziedziczenie  | str. 148

Schematy  | str. 150

2.1. Osoby najbliższe spadkodawcy uprawnione do zachowku  | str. 150
2.2. Możliwe konfiguracje osób jednocześnie uprawnionych do zachowku  | str. 150
2.3. Wysokość należnego zachowku zgodnie z art. 991 § 1 k.c.  | str.  150
2.4. Wyliczenie zachowku – wzór  | str. 151
2.5. Wyliczenie zachowku, jeśli konieczne jest dokonanie zaliczeń – wzór  | str. 151
2.6. Terminy przedawnienia roszczeń z tytułu zachowku  | str. 152

Kazusy  | str. 152
Testy  | str. 154
Wzory pism  | str. 155

5.1. Testament holograficzny – powołanie do spadku dwóch osób i wydziedziczenie   | str. 155
5.2. Pozew o zachowek  | str. 156

Przykładowe orzecznictwo  | str. 159
Przykładowa literatura  | str. 161

Rozdział VII. Przyjęcie i odrzucenie spadku  | str. 163

Podstawowe pojęcia  | str. 163

1.1. Sposób przyjęcia lub odrzucenia spadku  | str. 163
1.2. Termin, sposób i forma złożenia oświadczenia  | str. 164
1.3. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia  | str. 166
1.4. Uznanie odrzucenia spadku za bezskuteczne  | str. 167
1.5. Przyjęcie lub odrzucenie spadku  | str. 168

Schematy  | str. 170

2.1. Możliwe oświadczenie spadkobiercy co do spadku  | str. 170
2.2. Wymagane elementy oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku  | str. 171

Kazusy  | str. 171
Testy  | str. 173
Wzory pism  | str. 174

5.1. Protokół przyjęcia przez sąd oświadczenia o odrzuceniu spadku  | str. 174
5.2. Protokół przyjęcia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza  | str. 175

Przykładowe orzecznictwo  | str. 177
Przykładowa literatura  | str. 178

Rozdział VIII. Stwierdzenie nabycia spadku  | str. 180

Podstawowe pojęcia  | str. 180

1.1. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego  | str. 180
1.2. Postępowanie przed notariuszem o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia  | str. 183
1.3. Zmiana lub uchylenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego oraz aktu poświadczenia dziedziczenia  | str. 188

Schematy  | str. 190

2.1. Elementy postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku  | str. 190
2.2. Obowiązki sądu prowadzącego postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku  | str. 191

Kazusy  | str. 191
Testy  | str. 193
Wzory pism  | str. 194

5.1. Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu oraz stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu  | str. 194
5.2. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku  | str. 196

Przykładowe orzecznictwo  | str. 197
Przykładowa literatura  | str. 200

Rozdział IX. Odpowiedzialność za długi spadkowe  | str. 202

Podstawowe pojęcia  | str. 202

1.1. Chwila przyjęcia spadku a odpowiedzialność  | str. 202
1.2. Sposób przyjęcia spadku a odpowiedzialność  | str. 203
1.3. Wykaz inwentarza  | str. 204
1.4. Spis inwentarza  | str. 206
1.5. Spłata długów spadkowych  | str. 207

Schematy  | str. 210

2.1. Etap postępowania a odpowiedzialność za długi spadkowe  | str. 210
2.2. Sposób przyjęcia lub odrzucenia spadku a odpowiedzialność za długi spadkowe  | str. 210
2.3. Etap postępowania a odpowiedzialność współspadkobierców za długi spadkowe  | str. 211

Kazusy  | str. 211
Testy  | str. 213
Wzory pism  | str. 214

5.1. Wykaz inwentarza w formie aktu notarialnego  | str. 214
5.2. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i sporządzeniu spisu inwentarza  | str. 216

Przykładowe orzecznictwo  | str. 217
Przykładowa literatura  | str. 219

Rozdział X. Wspólność majątku spadkowego i dział spadku  | str. 220

Podstawowe pojęcia  | str. 220

1.1. Wspólność majątku spadkowego  | str. 220
1.2. Dział spadku   | str. 222
1.2.1. Uwagi ogólne | str. 222
1.2.2. Umowny dział spadku | str. 223
1.2.3. Postępowanie o dział spadku | str. 225
1.3. Zasady obliczania schedy spadkowej  | str. 228
1.4. Skutki działu spadku  | str. 230

Schematy  | str. 231

2.1. Zniesienie współwłasności między spadkobiercami   | str. 231
2.2. Elementy obligatoryjne wniosku o dział spadku  | str. 232
2.3. Obowiązki sądu w postępowaniu działowym – ustalenie stanu faktycznego  | str. 233

Kazusy  | str. 233
Testy  | str. 235
Wzory pism  | str. 236

5.1. Wniosek o dział spadku  | str. 236
5.2. Postanowienie o dziale spadku  | str. 239

Przykładowe orzecznictwo  | str. 240
Przykładowa literatura  | str. 242

Rozdział XI. Umowy dotyczące spadku  | str. 243

Podstawowe pojęcia  | str. 243

1.1. Umowy dotyczące spadku   | str. 243
1.1.1. Uwagi ogólne | str. 243
1.1.2. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia | str. 243
1.1.3. Umowne zbycie spadku | str. 244

Schematy  | str. 247

2.1. Zakaz zawierania umowy o spadek po osobie żyjącej  | str. 247
2.2. Obowiązki zbywcy spadku po zawarciu umowy o zbycie spadku  | str. 247
2.3. Chwila zawarcia umowy o zbycie spadku a obowiązki nabywcy  | str. 248

Kazusy  | str. 248
Testy  | str. 250
Wzory pism  | str. 251

5.1. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia obejmująca zstępnych – akt notarialny  | str. 251
5.2. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia nieobejmująca zstępnych – akt notarialny  | str. 252

Przykładowe orzecznictwo  | str. 253
Przykładowa literatura  | str. 256

Rozdział XII. Inne postępowania w sprawach z zakresu prawa spadkowego  | str. 257

Podstawowe pojęcia  | str. 257

1.1. Wyjawienie przedmiotów spadkowych  | str. 257
1.2. Przesłuchanie świadków testamentu ustnego  | str. 259
1.3. Zarząd spadku nieobjętego  | str. 260
1.4. Zabezpieczenie spadku  | str. 261

Schematy  | str. 265

2.1. Postępowanie o wyjawienie przedmiotów spadkowych  | str. 265
2.2. Zabezpieczenie spadku  | str. 266
2.3. Obowiązki kuratora spadku  | str. 267

Kazusy  | str. 267
Testy  | str. 269
Wzory pism  | str. 270

5.1. Wniosek o zabezpieczenie spadku  | str. 270
5.2. Postanowienie o zabezpieczeniu spadku  | str. 273

Przykładowe orzecznictwo  | str. 274
Przykładowa literatura  | str. 275

Rozdział XIII. Dziedziczenie gospodarstw rolnych  | str. 277

Podstawowe pojęcia  | str. 277

1.1. Dziedziczenie gospodarstw rolnych  | str. 277
1.2. Spadkobiercy gospodarstwa rolnego  | str. 279
1.3. Wkład gruntowy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej  | str. 280

Schematy  | str. 281

2.1. Warunki, jakie w chwili otwarcia spadku muszą spełniać spadkobiercy ustawowi gospodarstwa rolnego  | str. 281
2.2. Warunki, jakie w chwili otwarcia spadku muszą spełniać spadkobiercy ustawowi wkładu gruntowego w rolniczej spółdzielni produkcyjnej  | str. 282

Kazusy  | str. 282
Testy  | str. 284
Wzory pism  | str. 285

5.1. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – gospodarstwo rolne  | str. 285
5.2. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku – gospodarstwo rolne  | str. 286

Przykładowe orzecznictwo  | str. 288
Przykładowa literatura  | str. 291