Czynniki ryzyka wczesnego występowania powikłań w układzie sercowo-naczyniowym u dzieci z przewlekłą chorobą nerek

WYKAZ SKRÓTÓW 11

1. WSTĘP 13

1.1. Chorobowość i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek 13
1.2. Przerost lewej komory serca u dzieci i osób dorosłych z przewlekłą chorobą nerek 17
1.3. Klasyczne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego 19
1.3.1. Nadciśnienie tętnicze 20
1.3.2. Hipercholesterolemia i dyslipidemia 22
1.4. Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego związane z mocznicą 23
1.4.1. Markery dysfunkcji śródbłonka 24
1.4.2. Nieswoisty stan zapalny 26
1.4.3. Stres oksydacyjny 27
1.4.4. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej 28
1.4.5. Zaburzenia stanu odżywienia 29
1.4.6. Niedokrwistość 30
1.4.7. Przewodnienie 30

2. CELE PRACY 31

3. MATERIAŁ I METODYKA 33

3.1. Grupy badane 33
3.2. Kryteria włączenia i wyłączenia 33
3.3. Metody badań 34
3.3.1. Badania laboratoryjne 34
3.3.2. Badania obrazowe 35
3.3.3. Badania antropometryczne i pomiary ciśnienia tętniczego krwi 36
3.4. Analiza statystyczna 37

4. WYNIKI 39

4.1. Charakterystyka badanej populacji 39
4.2. Ocena częstości występowania uszkodzeń serca i naczyń u dzieci z przewlekłą chorobą nerek 41
4.2.1. Rejestracja i analiza powikłań klinicznych o charakterze sercowo-naczyniowym oraz zgonów w badanej grupie dzieci 41
4.2.2. Ocena zmian strukturalnych i funkcjonalnych serca 42
4.2.2.1. EKG 42
4.2.2.2. ECHO 43
4.2.2.2.1. Przerost lewej komory serca 43
4.2.2.2.2. Dysfunkcja skurczowa 47
4.2.2.2.3. Dysfunkcja rozkurczowa 47
4.2.3. Ultrasonograficzna ocena grubości błony wewnętrznej i środkowej tętnicy szyjnej 47
4.2.4. Rejestracja EKG metodą Holtera 48
4.2.5. Ocena dna oka 48
4.3. Analiza wybranych klasycznych czynników ryzyka rozwoju zaburzeń układu sercowo-naczyniowego u dzieci z przewlekłą chorobą nerek 48
4.3.1. Rejestracja wartości ciśnienia tętniczego metodą klasyczną i 24-godzinnego ambulatoryjnego pomiaru ciśnienia 48
4.3.2. Cholesterol całkowity oraz frakcje LDL, HDL i triglicerydy 56
4.4. Analiza wybranych czynników ryzyka rozwoju zaburzeń układu sercowo-naczyniowego związanych z przewlekłą chorobą nerek 59
4.4.1. Analiza markerów dysfunkcji śródbłonka u dzieci z przewlekłą chorobą nerek 59
4.4.2. Ocena aktywności nieswoistego stanu zapalnego 62
4.4.3. Ocena efektu stresu oksydacyjnego 62
4.4.4. Ocena stężeń podstawowych parametrów opisujących gospodarkę wapniowo-fosforanową 65
4.4.5. Ocena stanu odżywienia 68
4.4.6. Ocena wpływu niedokrwistości oraz leczenia rekombinowaną ludzką erytropoetyną na częstość występowania przerostu lewej komory 71
4.4.7. Analiza specyficznych dla grupy badanej czynników wpływających na rozwój zaburzeń układu sercowo-naczyniowego 72
4.5. Analiza wybranych parametrów dla wszystkich badań w okresie 3-letniej obserwacji 76
4.6. Przerost lewej komory serca u dzieci po przeszczepieniu nerki 79
4.7. Ocena zmiany masy lewej komory serca w rocznej obserwacji w badanej populacji 81

5. OMÓWIENIE WYNIKÓW 85

5.1. Ocena układu krążenia u dzieci z przewlekłą chorobą nerek 85
5.1.1. Przerost lewej komory serca 85
5.1.2. Zaburzenia rytmu serca i nagły zgon sercowy u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek 89
5.2. Rola klasycznych czynników ryzyka chorób układu krążenia w rozwoju przerostu lewej komory serca u dzieci z przewlekłą chorobą nerek 90
5.2.1. Nadciśnienie tętnicze 90
5.2.2. Hipercholesterolemia i dyslipidemia 92
5.2.3. Wiek, płeć, palenie tytoniu i cukrzyca 94
5.3. Czynniki ryzyka związane z przewlekłą chorobą nerek 94
5.3.1. Dysfunkcja śródbłonka 94
5.3.2. Nieswoisty stan zapalny 97
5.3.3. Stres oksydacyjny 98
5.3.4. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej a uszkodzenie serca i naczyń 98
5.3.5. Niedożywienie i otyłość 100
5.3.6. Niedokrwistość 101
5.3.7. Przewodnienie 102

6. WNIOSKI 105

7. STRESZCZENIE 107

8. ABSTRACT 111

BIBLIOGRAFIA 115