„Neurologia ambulatoryjna” to doskonały przewodnik postępowania dla wszystkich lekarzy spotykających się z chorobami neurologicznymi w swojej praktyce zawodowej.
W książce przedstawiono objawy i choroby neurologiczne, metody diagnostyki i leczenia dostępne w Polsce, mające zastosowanie w warunkach ambulatoryjnych oraz gabinecie lekarza rodzinnego lub innego specjalisty. Opisano zasady właściwej kontroli przebiegu choroby, wskazania do pilnej konsultacji neurologicznej i zasady kwalifikacji i terapii chorób neurologicznych wymagających leczenia szpitalnego.
Na rynku brakowało publikacji, która w jasny, uporządkowany sposób opisywałaby postępowanie w chorobach neurologicznych w warunkach poradni neurologicznej.
Publikację wzbogacają liczne tabele, zestawienie, punkty, sygnały alarmowe, odnośniki do materiałów dodatkowych w postaci qr-kodów oraz ciekawe zdjęcia.
Tematyka zainteresuje z pewnością neurologów, lekarzy POZ, osoby przygotowujące się do egzaminu specjalizacyjnego oraz specjalistów pracujących w szpitalnych oddziałach ratunkowych.
CZĘŚĆ 1 DIAGNOSTYKA 1
1 Główne objawy i zespoły neurologiczne Aleksander Dębiec, Jacek Staszewski, Adam Stępień 3
Schemat badania neurologicznego 5
Główne objawy neurologiczne 12
Podstawowe zespoły objawów neurologicznych 26
2 Zasady interpretacji badań TK i MRI Emilia Frankowska 47
Tomografia komputerowa 48
Zasada działania 48
Współczynnik osłabienia promieniowania 48
Krwawienie śródczaszkowe w TK 52
TK głowy – red flags 53
Bezpieczeństwo badania TK 54
Rezonans magnetyczny 55
Zasada działania 55
Protokół badania MRI 56
Zaawansowane techniki MRI 58
Obrazowanie zależne od dyfuzji 59
Krwawienie śródczaszkowe w MR 63
Wodogłowie normotensyjne 63
Skala Fazekasa 64
Skala MTA 64
Środki kontrastowe w TK i MR 66
Ocena naczyń mózgowych 71
TK i MR kręgosłupa 75
Rezonans magnetyczny mięśni 76
3 Zasady interpretacji zapisu EEG Barbara Błaszczyk, Magdalena Bosak 79
4 Badania ultrasonograficzne w diagnostyce ambulatoryjnej chorób układu nerwowego Grzegorz Kozera 83
Metody diagnostyczne 83
Badanie USG tętnic zewnątrzczaszkowych 86
Badanie USG tętnic wewnątrzczaszkowych (USG przezczaszkowe) 92
Diagnostyka zatorowości paradoksalnej u pacjentów z PFO 95
Badanie USG obwodowego układu nerwowego 96
Interpretacja wyniku USG tętnic domózgowych 98
5 Zasady interpretacji badań elektrodiagnostycznych NCS/EMG Kazimierz Tomczykiewicz 101
Znaczenie diagnostyczne fali F 103
Prawidłowe wartości przewodzenia nerwowego w kończynach górnych 105
Prawidłowe wartości przewodzenia nerwowego w kończynach dolnych 106
6 Metody scyntygraficzne SPECT i PET w obrazowaniu mózgu Mirosław Dziuk 109
Scyntygraficzne obrazowanie mózgu w ocenie demencji 109
Radiofarmaceutyki 110
Ocena chorób naczyń mózgowych 114
Obrazowanie SPECT i PET w ocenie chorób naczyń mózgowych 116
Obrazowanie guzów mózgu 116
Obrazowanie mózgu w ocenie padaczki 118
Badania przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego za pomocą radiofarmaceutyków 119
Scyntygrafia śmierci mózgu 121
7 Kwalifikacja do zabiegów neurochirurgicznych w najczęstszych chorobach neurologicznych Tomasz Mandat 125
Diagnostyka 125
Przyczyny, etiologia 128
Różnicowanie i rozpoznanie 129
Postępowanie 130
Wskazania do zabiegów neurochirurgicznych 130
Rehabilitacja 131
Czerwone flagi 131
Kiedy kierować do szpitala 132
Szczególne przypadki (ciąża) 133
Rokowanie 133
Gdzie kierować? 133
Podsumowanie 133
8 Diagnostyka i terapia neuropsychologiczna Anna Barczak 135
Czym jest neuropsychologia? 135
Kim jest neuropsycholog? 135
Czym zajmuje się neuropsychologia? 137
Funkcje poznawcze 137
Ocena neuropsychologiczna 140
Kiedy kierować pacjentów do neuropsychologa? 144
Przed skierowaniem pacjenta do neuropsychologa 145
Diagnoza neuropsychologiczna 148
Co powinna zawierać opinia neuropsychologiczna? 149
Dlaczego badanie neuropsychologiczne nie zawsze jest pomocne w diagnozie? 151
Terapia neuropsychologiczna schorzeń mózgowych 152
Podsumowanie 155
CZĘŚĆ II ZAGADNIENIA KLINICZNE 157
9 Bóle głowy Adam Stępień 159
Podział bólów głowy zaproponowany przez IHS zawarty w kryteriach ICHD-3 beta 160
Diagnostyka 163
Pierwotny ból głowy 165
Migrena 173
Stan migrenowy 186
Ból głowy typu napięciowego 188
Trójdzielno-autonomiczne bóle głowy 192
10 Ból neuropatyczny w praktyce ambulatoryjnej Adam Stępień 203
Diagnoza 205
Mechanizm powstawania bólu neuropatycznego 207
Leczenie bólu neuropatycznego 208
Wytyczne dotyczące leczenia neuralgii i neuropatii czaszkowych 216
Wprowadzenie 216
Nerwoból trójdzielny (epidemiologia, objawy, kryteria rozpoznania, patomechanizm) 217
Leczenie neuralgii i neuropatii czaszkowych 219
Atypowy ból twarzy 220
11 Ból pleców Piotr Sobolewski 227
Czynniki ryzyka bólu pleców 227
Rodzaje bólu pleców 228
Diagnostyka 229
Diagnostyka podmiotowa 229
Diagnostyka przedmiotowa 230
Najczęstsze przyczyny bólu dolnego odcinka kręgosłupa 234
Różnicowanie bólu pleców 236
Prewencja pierwotna i wtórna chorób kręgosłupa 236
Leczenie 244
Leczenie zachowawcze 244
Leczenie operacyjne 246
12 Odległe i przewlekłe następstwa urazów OUN Jacek Staszewski, Katarzyna Gniadek-Olejniczak 251
Odległe lub przewlekłe następstwa łagodnych i ciężkich TBI 253
Rehabilitacja po przebytym urazie czaszkowo-mózgowym – zasady kwalifikacji 268
13 Zawroty głowy Kamil Kowalczyk, Dariusz Gąsecki 273
Diagnostyka – kiedy podejrzewać i jak rozpoznać 273
Badanie podmiotowe 273
Badanie przedmiotowe 274
Badania dodatkowe (referencyjne/alternatywne, uzupełniające) 279
Różnicowanie 282
Rozpoznanie (kryteria) 285
Leczenie 295
Postępowanie ambulatoryjne 295
Rokowanie 303
Choroby naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego 313
14 Metody prewencji pierwotnej Jacek Staszewski 313
Modyfikacja ryzyka ChSN 314
Ogólne zasady farmakologicznego leczenia czynników ryzyka w prewencji pierwotnej ChSN 317
15 Przemijające niedokrwienie mózgu – TIA Jacek Staszewski, Aleksander Dębiec 323
Diagnostyka – kiedy podejrzewać i jak rozpoznać 323
Postępowanie 331
16 Zasady prewencji wtórnej udaru niedokrwiennego Jacek Staszewski 343
Klasyfikacja przyczynowa udaru niedokrwiennego mózgu uwzględniająca dostępne dane diagnostyczno-kliniczne w celu oceny prawdopodobieństwa rozpoznania mechanizmu udaru w obecności wielu potencjalnych przyczyn 345
Ogólne zasady postępowania terapeutycznego w prewencji wtórnej udaru niedokrwiennego mózgu 349
Postępowanie w rzadkich przyczynach udaru niedokrwiennego mózgu 357
Farmakoterapia uzupełniająca rehabilitację po udarze niedokrwiennym mózgu 360
17 Krwotok śródmózgowy (ICH) Piotr Sobolewski, Grzegorz Kozera 363
ICH – lokalizacja i objawy 364
Postępowanie przedszpitalne 365
Postępowanie wewnątrzszpitalne 365
Powikłania ICH 366
Badania pacjentów z ICH 366
Postepowanie ogólnomedyczne/monitorowanie 368
Leczenie zachowawcze 370
Leczenie chirurgiczne 372
Rehabilitacja 378
Rokowanie 378
Profilaktyka wtórna pacjentów z ICH 379
Profilaktyka pierwotna ICH u pacjentów z wynikami badań obrazowych wysokiego ryzyka 380
Profilaktyka wtórna środkami przeciwzakrzepowymi u pacjentów z ICH 380
18 Udar żylny Małgorzata Wiszniewska 383
Definicja 383
Epidemiologia 383
Przyczyny zakrzepicy naczyń żylnych mózgu 383
Obraz kliniczny 384
Postacie kliniczne CVT 385
Objawy kliniczne w zależności od lokalizacji zakrzepu 386
Diagnostyka 386
Badania laboratoryjne 389
Różnicowanie 389
Leczenie 390
Leczenie w fazie ostrej 390
Leczenie po ostrym okresie żylnej zakrzepicy mózgowej 391
Rokowanie 391
Podsumowanie 391
19 Leczenie odległych następstw udaru mózgu Piotr Luchowski 397
Unieruchomienie 397
Zakrzepica żył głębokich i zatorowość płucna 397
Zaparcia 398
Zaburzenia nastroju/depresja 398
Diagnostyka 399
Leczenie 401
Otępienie 402
Diagnostyka 403
Leczenie 404
Padaczka 407
Leczenie 408
Zaburzenia odżywiania/zaburzenia połykania 409
Definicje 409
Żywienie po udarze mózgu 410
20 Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w padaczce Barbara Błaszczyk, Magdalena Bosak 413
Epidemiologia 415
Etiologia 416
Zasady diagnozy padaczki 419
Wywiad 419
Badania neuroobrazujące 421
Badania elektroencefalograficzne 423
Monitorowanie wideo-EEG 423
Rozpoznanie 424
Klinika 424
Rodzaje napadów 424
Postępowanie – terapia padaczki 431
Strategia leczenia padaczki 432
Możliwe przyczyny lekooporności/pseudolekooporności 437
Współchorobowość 438
Interakcje 438
Rokowanie 444
Sytuacje specjalne (kobieta, mężczyzna, starsi) 444
Stany zagrażające życiu w padaczce 447
Stan padaczkowy 448
Pomoc chorym na padaczkę 450
21 Zespół hiperwentylacji, tężyczka, zespół lęku napadowego Jacek Staszewski, Dorota Daria Wołyńczyk-Gmaj 455
Diagnostyka – kiedy podejrzewać i jak rozpoznać 458
Wywiad chorobowy 458
Badanie przedmiotowe 459
Różnicowanie 462
Rozpoznanie 463
Postępowanie 464
Hospitalizacja 464
Leczenie ambulatoryjne 464
Postępowanie 465
Leczenie niefarmakologiczne 466
Choroby nerwowo-mięśniowe 469
22 Choroby nerwowo-mięśniowe Kazimierz Tomczykiewicz 469
Diagnostyka 470
Rodzaj schorzenia 471
23 Choroby neuronu ruchowego Kazimierz Tomczykiewicz 477
Stwardnienie zanikowe boczne 477
Diagnoza 478
Leczenie 481
Rdzeniowy zanik mięśni 484
Diagnoza 485
Leczenie 486
Wieloogniskowa neuropatia ruchowa 487
Diagnostyka 487
Postępowanie 488
Rdzeniowo-opuszkowy zanik mięśni 490
Rozpoznanie 490
Postępowanie 490
Rokowanie 491
Zespół Hirayamy 491
Rozpoznanie 492
Różnicowanie 492
Leczenie 492
Zespół post-polio 493
Leczenie 493
24 Neuropatie obwodowe Kazimierz Tomczykiewicz 495
Zespół Guillaina-Barrégo 501
Rozpoznanie 501
Postępowanie 501
Przewlekła zapalna poliradikuloneuropatia demielinizacyjna 503
Diagnoza 504
Rozpoznanie 504
Postępowanie 504
Rokowanie 506
Choroba Charcota-Mariego-Tootha 506
Epidemiologia 507
Rozpoznanie 507
Leczenie 509
Rokowanie 512
Neuropatie w przebiegu paraproteinemi 513
Diagnostyka 515
Leczenie 516
Neuropatia cukrzycowa 516
Diagnoza 517
Neuropatia alkoholowa 520
Leczenie 520
Neuropatia po leczeniu chemioterapeutykami 521
Neuropatie ogniskowe 521
Nerw twarzowy 521
Nerw pośrodkowy 523
Uszkodzenie nerwu łokciowego 525
Nerw promieniowy 527
Nerw strzałkowy 534
Uszkodzenie nerwu skórnego bocznego uda (meralgia paresthetica) 536
25 Zaburzenia transmisji nerwowo-mięśniowej Kazimierz Tomczykiewicz 541
Miastenia rzekomoporaźna 541
Leczenie 546
Zespół miasteniczny Lamberta-Eatona 549
Objawy kliniczne 549
Rozpoznanie 549
Leczenie 550
26 Choroby pierwotnie mięśniowe (miopatie) Kazimierz Tomczykiewicz 553
Dystrofinopatie 553
Diagnostyka 554
Postępowanie 554
Dystrofia twarzowo-łopatkowo-ramieniowa 556
Objawy kliniczne 556
Rozpoznanie 557
Postępowanie 557
Dystrofie obręczowo-kończynowe 557
Rozpoznanie 558
Postępowanie 558
Dystrofie miotoniczne 559
Dystrofia Emery’ego-Dreifussa 559
Rozpoznanie 561
Postępowanie 561
Niedystroficzne miotonie 561
Miotonia wrodzona 562
Paramiotonia wrodzona i miotonia kanału sodowego 562
Leczenie 563
Miopatie zapalne 565
Miopatie metaboliczne 568
Choroba McArdle’a 571
27 Zaburzenia pamięci Jacek Staszewski, Dorota Daria Wołyńczyk-Gmaj, Renata Piusińska-Macoch, Katarzyna Gocyła-Dudar 575
Rozpoznanie MCI 578
Różnicowanie między MCI a zmianami w funkcjonowaniu poznawczym związanymi ze starzeniem się 580
Czynniki ryzyka otępień i MCI 582
Ocena funkcji poznawczych 583
Przyczyny 586
Objawy 587
Różnicowanie 588
Kryteria rozpoznania 589
Choroba Alzheimera 589
Otępienie naczyniopochodne 599
Angiopatia amyloidowa 602
Dziedziczona autosomalnie dominująco arteriopatia mózgowa z zawałami podkorowymi i leukoencefalopatią 604
Otępienie czołowo-skroniowe (FTD) 607
Inne przyczyny 610
Otępienie z ciałami Lewy’ego (DLB) 610
Choroba Creutzfeldta-Jakoba 610
Niedobór witaminy B12 621
Zaburzenia ruchowe Dariusz Koziorowski 631
28 Choroba Parkinsona Monika Figura, Łukasz Milanowski, Stanisław Szlufik 631
Zmiany patologiczne w chorobie Parkinsona 632
Genetyka choroby Parkinsona 633
Postaci monogenowe – geny związane z rodzinną postacią o dziedziczeniu autosomalnym recesywnym 633
Postaci monogenowe – geny związane z rodzinną postacią ChP o dziedziczeniu autosomalnym dominującym 634
Geny zwiększające ryzyko zachorowania 635
Objawy ruchowe choroby Parkinsona 636
Objawy pozaruchowe choroby Parkinsona 637
Zaburzenia psychiatryczne w chorobie Parkinsona 638
Zaburzenia zachowania w fazie snu REM (RBD) 640
Leczenie choroby Parkinsona 641
Lewodopa 641
Agonisty receptora dopaminowego 643
Amantadyna 644
Inhibitory MAO-B 645
Inhibitory COMT 645
Inne leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona 645
Leczenie zaawansowanej choroby Parkinsona 646
Głęboka stymulacja mózgu 648
Terapie infuzyjne w leczeniu choroby Parkinsona 650
29 Inne parkinsonizmy Natalia Madetko Alster, Piotr Alster 657
Atypowe parkinsonizmy 658
Postępujące porażenie nadjądrowe 658
Zespół korowo-podstawny 659
Zanik wieloukładowy 660
Kryteria MSA 661
Leczenie atypowych parkinsonizmów 663
30 Drżenie Stanisław Szlufik 667
Definicje i różnicowanie 667
Diagnostyka drżenia 670
Drżenie spoczynkowe 671
Leczenie 674
Drżenie posturalne 676
Drżenie samoistne 676
Drżenie ortostatyczne 679
Dystonia 680
Leczenie 681
31 Dystonia Dariusz Koziorowski 691
Podział dystonii ze względu na charakter objawów 695
Dystonia uogólniona 695
Dystonie ogniskowe 696
Napadowe dystonie 698
Dystonie polekowe 698
Diagnostyka 698
Leczenie dystonii 700
DBS w dystonii 702
32 Tiki i zespół Gilles’a de la Tourette’a Monika Figura 705
Terapia behawioralno-poznawcza 706
33 Pląsawica Łukasz Milanowski 711
Patofizjologia 711
Choroba Huntingtona 712
Choroby w typie choroby Huntingtona 712
Nabyte przyczyny pląsawicy 714
Najczęściej stosowane leki objawowe 715
34 Balizm Piotr Alster 717
35 Mioklonie Natalia Madetko-Alster 719
Klasyfikacja mioklonii oparta na wynikach badań elektrofizjologicznych 720
Klasyfikacja mioklonii na podstawie etiologii 720
Leczenie mioklonii 721
Neuroinfekcje w praktyce ambulatoryjnej
Joanna Zajkowska
36 Borelioza z Lyme. Neuroborelioza Joanna Zajkowska 725
Definicja, epidemiologia 725
Droga zakażenia 725
Objawy kliniczne boreliozy 725
Objawy neurologiczne boreliozy – neuroborelioza 726
Diagnostyka 730
Leczenie 733
Ocena skuteczności leczenia 734
Podsumowanie 734
37 Półpasiec (Herpes zoster) Joanna Zajkowska 737
Etiologia 737
Rozpoznanie (kryteria) 737
Diagnostyka 738
Diagnostyka różnicowa 739
Postępowanie 739
Leczenie (zasady ogólne) 739
Leczenie przeciwwirusowe 739
Leczenie bólu. Neuralgia postherpetyczna (PHN) 740
Postępowanie ambulatoryjne 741
Powikłania 742
Półpasiec a ryzyko chorób naczyniowych 743
Inne szczególne sytuacje 743
Podsumowanie 744
38 Kleszczowe zapalenie mózgu Joanna Zajkowska 745
Obraz kliniczny KZM 745
Rozpoznanie (kryteria) 747
Diagnostyka 747
Postępowanie ambulatoryjne u chorych po przebytym KZM 748
Podsumowanie 750
39 Zespół bólowy kręgosłupa o przyczynie infekcyjnej (osteodiscitis) Joanna Zajkowska 753
Patogeneza 753
Objawy 754
Czynniki ryzyka infekcji kręgosłupa 755
Rozpoznanie 755
Diagnostyka różnicowa 756
Powikłania 756
Postępowanie 757
Zasady ogólne 757
Postępowanie ambulatoryjne 757
Zakończenie terapii 758
Podsumowanie 758
Zapalenie trzonów kręgosłupa – osteodiscitis 760
40 Neurogenetyka – wybrane schorzenia Tomasz Litwin, Agnieszka Antos 763
Choroba Wilsona 763
Diagnostyka 763
Przyczyny/etiologia 765
Różnicowanie 765
Rozpoznanie 766
Postępowanie 768
Leczenie 770
Szczególne przypadki – chora w ciąży i pacjenci bezobjawowi 772
Rokowanie 773
Neurozwyrodnienie z akumulacja żelaza 774
Diagnostyka oraz etiologia 775
Diagnostyka różnicowa 780
Rozpoznanie 782
Leczenie 782
Rokowanie 782
Choroba Huntingtona 783
Przyczyny/etiologia 784
Diagnostyka 785
Różnicowanie 788
Rozpoznanie (kryteria) 789
Leczenie 790
Choroba Fabry’ego 793
Przyczyny/etiologia 793
Diagnostyka 793
Różnicowanie 795
Rozpoznanie (kryteria) 796
Postępowanie w FD 797
Rokowanie 800
Dziedziczne paraparezy spastyczne kończyn dolnych 801
Diagnostyka 802
Różnicowanie 804
Leczenie i postępowanie ambulatoryjne 804
Rokowanie 804
41 Choroby demielinizacyjne ośrodkowego układu nerwowego Anna Jurewicz 807
Stwardnienie rozsiane 807
Klinicznie izolowane objawy neurologiczne 811
Rzut SM 812
Kryteria rozpoznania SM 815
Przebieg SM 818
Diagnostyka różnicowa 818
Ocena niepełnosprawności 819
Ciąża a SM 821
Leczenie rzutu choroby 822
Zapalenie nerwów wzrokowych i rdzenia 833
Zapalenie nerwu wzrokowego 834
Poprzeczne zapalenie rdzenia 834
Uszkodzenia pola najdalszego 835
Diagnostyka MR 835
Płyn mózgowo-rdzeniowy 835
Przeciwciała przeciwko AQP4 835
Różnicowanie 835
Leczenie 836
Choroba związana z przeciwciałami przeciwko glikoproteinie mieliny oligodendrocytów (MOGAD) 838
Diagnostyka w MR 840
Badania płynu mózgowo-rdzeniowego i przeciwciał anty-MOG 840
Leczenie 841
42 Leczenie przewlekłej bezsenności Dorota Daria Wołyńczyk-Gmaj 853
Diagnoza 853
Leczenie bezsenności 854
Leczenie bezsenności krótkotrwałej 856
43 Kwalifikacja do rehabilitacji neurologicznej Iwona Sarzyńska-Długosz 857
Cele rehabilitacji neurologicznej 858
Dostępne metody terapeutyczne 860
Fizjoterapia 860
Rehabilitacja neuropsychologiczna 860
Rehabilitacja neurologopedyczna 861
Terapia zajęciowa 861
Przebieg rehabilitacji neurologicznej po ostrym zachorowaniu wymagającym hospitalizacji 862
Kwalifikacja do różnych form rehabilitacji po leczeniu ostrej fazy choroby wymagającej hospitalizacji 862
Rehabilitacja w trybie stacjonarnym 863
Rehabilitacja neurologiczna zaburzeń funkcji mózgu 864
Rehabilitacja neurologiczna zaburzeń funkcji rdzenia i korzeni nerwowych 867
Rehabilitacja neurologiczna zaburzeń obwodowego układu nerwowego i dystrofii mięśniowych 869
Rehabilitacja neurologiczna przewlekła 871
Rehabilitacja ogólnoustrojowa zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego 873
Rehabilitacja ogólnoustrojowa po leczeniu zachowawczym 875
Rehabilitacja w trybie ambulatoryjnym 881
Rehabilitacja lecznicza w warunkach domowych 883
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności 883
44 Zasady kwalifikacji do leczenia toksyną botulinową w najczęstszych chorobach neurologicznych Jarosław Sławek 887
Wprowadzenie 887
Jak działa i kiedy nie działa toksyna botulinowa? 888
Najważniejsze wskazania do leczenia toksyną botulinową w neurologii oraz zasady kwalifikacji 889
Stany wzmożonego napięcia mięśniowego: dystonie i połowiczy kurcz twarzy 889
Stany wzmożonego napięcia mięśniowego – spastyczność 891
Kurcze mięśniowe o innym pochodzeniu 894
Kurcze mięśni gładkich – pęcherz neurogenny 895
Ślinotok i nadpotliwość 895
Migrena przewlekła 896
Inne zespoły bólowe 897
45 Znaczenie niedoboru witamin z grupy B, dysbiozy jelitowej i nadwrażliwości na gluten w chorobach neurologicznych Jacek Staszewski, Aleksandra Pogoda-Wesołowska, Wojciech Szypowski 899
Awitaminozy 901
Neuropatia nerwu wzrokowego 902
Główne objawy neurologiczne niedoboru witamin 903
Diagnostyka niedoboru witamin 904
Rola mikrobiomu jelitowego w chorobach neurologicznych 909
Leczenie 909
Objawy i schorzenia neurologiczne w chorobach związanych z glutenem 912
Choroby związane z glutenem 915
46 Zasady leczenia dietetycznego w chorobach neurologicznych Iwona Sajór 927
Zasady leczenia żywieniowego w wybranych chorobach neurologicznych 935
Udar mózgu 935
Choroby neurodegeneracyjne 938
Interakcje żywności i suplementów diety z lekami stosowanymi w chorobach neurologicznych 947
ANEKSY 953
Programy Lekowe MZ 955
Załącznik B.22. Leczenie pacjentów z chorobą Pompego 955
Załącznik B.28. Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy 960
Załącznik B.29. Leczenie chorych na stwardnienie rozsiane 962
Załącznik B.30. Leczenie spastyczności w mózgowym porażeniu dziecięcym 976
Załącznik B.57. Leczenie pacjentów ze spastycznością kończyn z użyciem toksyny botulinowej typu A 977
Załącznik B.67. Leczenie immunoglobulinami chorób neurologicznych 980
Załącznik B.73. Leczenie neurogennej nadreaktywności wypieracza 985
Załącznik B.89. Leczenie ewerolimusem chorych na stwardnienie guzowate z niekwalifikującymi się do leczenia operacyjnego guzami podwyściółkowymi olbrzymiokomórkowymi 988
Załącznik B.90. Leczenie zaburzeń motorycznych w przebiegu zaawansowanej choroby Parkinsona 992
Załącznik B.102.FM. Leczenie chorych na rdzeniowy zanik mięśni 996
Załącznik B.104. Leczenie choroby Fabry’ego 1008
Załącznik B.121. Leczenie amifamprydyną pacjentów z zespołem miastenicznym Lamberta-Eatona 1012
Załącznik B.123. Leczenie pacjentów z chorobą Wilsona 1014
Załącznik B.130. Leczenie chorych z dystrofią mięśniową Duchenne’a spowodowaną mutacją nonsensowną w genie dystrofiny 1016
Załącznik B.133. Profilaktyczne leczenie chorych na migrenę przewlekłą 1018
Załącznik B.138.FM. Leczenie pacjentów ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD) 1026
Załącznik B.147. Leczenie chorych na depresję lekooporną 1030
Załącznik B.153. Leczenie pacjentów z napadami padaczkowymi w przebiegu zespołu stwardnienia guzowatego 1033
Załącznik B.154.FM. Leczenie pacjentów z zespołem Lennoxa-Gastauta lub z zespołem Dravet 1036
Załącznik B.157. Leczenie chorych z uogólnioną postacią miastenii 1039
Słownik komórek organizacyjnych (kodów skierowań) 1045
Wykaz najważniejszych skrótów 1059
Skorowidz 1069
, 
