Fizjoterapia w onkologii

1. Znaczenie fizjoterapii w onkologii 1
1.1. Rola aktywności fizycznej osób leczonych z powodu nowotworów złośliwych 12
1.1.1. Rola aktywności fizycznej bezpośrednio przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego 13
1.1.2. Rola aktywności fizycznej w trakcie prowadzenia leczenia onkologicznego 14
1.1.3. Rola aktywności fizycznej po zakończeniu leczenia onkologicznego 15
2. Fizjoterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 17
2.1. Kinezyterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 20
2.2. Fizykoterapia po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 22
2.2.1. Fizykoterapia we wczesnym okresie po zabiegu operacyjnym 22
2.2.2. Fizykoterapia w późnym okresie po zabiegu chirurgicznym 23
2.3. Masaż po chirurgicznym leczeniu nowotworów złośliwych 24
2.4. Metody specjalne fizjoterapii po leczeniu nowotworów złośliwych 26
2.4.1. Kinesiology taping w fizjoterapii w onkologii 29
2.5. Fizjoterapia w uzdrowisku 31
3. Fizjoterapia pacjentów poddanych radioterapii 33
3.1. Kliniczne podstawy radioterapii 34
3.2. Rodzaje radioterapii 34
3.3. Sposoby aplikacji radioterapii 35
3.4. Powikłania i skutki radioterapii 35
3.5. Kinezyterapia chorych poddanych radioterapii 42
3.6. Fizykoterapia chorych poddanych radioterapii 44
3.7. Masaż chorych poddanych radioterapii 47
4. Fizjoterapia chorych leczonych systemowo 49
4.1. Następstwa leczenia systemowego 49
4.2. Rodzaje leczenia systemowego 50
4.2.1. Chemioterapia 50
4.2.2. Hormonoterapia 51
4.2.3. Terapie celowane w onkologii 51
4.3. Skuteczność leczenia systemowego 52
4.3.1. Objawy niepożądane w przebiegu leczenia nowotworu 52
4.4. Kinezyterapia pacjentów poddanych leczeniu systemowemu 55
4.5. Fizykoterapia chorych poddanych leczeniu systemowemu 58
4.6. Masaż chorych poddanych leczeniu systemowemu 59
5. Fizjoterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi po leczeniu nowotworów złośliwych 61
5.1. Fizjoterapia w obrzęku chłonnym 64
5.1.1. Kinezyterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi 64
5.1.2. Fizykoterapia pacjentów z obrzękami chłonnymi 66
5.1.3. Masaż pacjentów z obrzękami chłonnymi 67
6. Fizjoterapia pacjentów z ograniczeniem ruchomości stawowej i tkankowej po leczeniu nowotworów złośliwych 79
6.1. Zastosowanie technik rozluźniania mięśniowo-powięziowego w fizjoterapii onkologicznej 80
6.2. Terapia ograniczeń ruchomości tkankowej spowodowanej bliznami po onkologicznym leczeniu operacyjnym i uzupełniającym 84
6.3. Zastosowanie techniki poizometrycznej relaksacji mięśni w fizjoterapii onkologicznej 86
6.4. Inne techniki wykorzystywane do zwiększania ruchomości stawowej i tkankowej u pacjentów leczonych z powodu choroby nowotworowej 87
7. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności układu nerwowego po leczeniu nowotworów złośliwych 91
8. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności układu oddechowego po leczeniu nowotworów złośliwych 97
9. Fizjoterapia pacjentów z ograniczeniami sprawności i wydolności fizycznej po leczeniu nowotworów złośliwych 105
9.1. Fizjoterapia w ograniczeniach wydolności fizycznej 105
9.2. Fizjoterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 110
9.2.1. Kinezyterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 110
9.2.2. Fizykoterapia w ograniczeniach sprawności fizycznej 114
9.2.3. Masaż w ograniczeniach sprawności fizycznej 115
10. Fizjoterapia w zapobieganiu i uśmierzaniu bólu po leczeniu onkologicznym 117
10.1. Ból w chorobie nowotworowej 118
10.1.1. Częstość występowania bólu nowotworowego 118
10.1.2. Specyfika bólu nowotworowego 118
10.1.3. Patogeneza bólu nowotworowego 119
10.1.4. Diagnostyka bólu nowotworowego 119
10.1.5. Leczenie bólu nowotworowego 120
10.2. Fizjoterapeuta wobec bólu nowotworowego 121
10.3. Fizjoterapia w leczeniu pacjentów z bólem w przebiegu choroby nowotworowej 122
11. Fizjoterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 125
11.1. Kinezyterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 128
11.2. Fizykoterapia w terminalnym okresie choroby nowotworowej 130
11.3. Masaż w terminalnym okresie choroby nowotworowej 132
11.4. Fizjoterapia w przypadku najczęstszych objawów zaawansowanego stadium choroby nowotworowej 133
12. Organizacja fizjoterapii w onkologii 137
12.1. Wytyczne dotyczące postępowania i odpowiedniej organizacji fizjoterapii w onkologii 143
12.1.1. Wczesna fizjoterapia w onkologii 143
12.1.2. Późna fizjoterapia w onkologii 143
12.1.3. Fizjoterapia uzdrowiskowa w onkologii 143
12.1.4. Fizjoterapia ambulatoryjna w onkologii 143
12.1.5. Fizjoterapia w warunkach domowych w onkologii 144
12.1.6. Fizjoterapia ogólnoustrojowa w onkologii w warunkach oddziału/ośrodka rehabilitacji dziennej 144
12.1.7. Fizjoterapia ogólnoustrojowa w onkologii w warunkach oddziału stacjonarnego szpitalnego 144
13. Fizjoterapia pacjentek leczonych z powodu raka piersi 147
13.1. Powikłania i skutki uboczne radykalnego leczenia chirurgicznego raka piersi 149
13.2. Fizjoterapia po doszczętnych zabiegach chirurgicznych z powodu raka piersi 150
13.2.1. Zalecenia dla kobiet po odjęciu piersi i węzłów chłonnych dołu pachowego 157
13.3. Fizjoterapia chorych z zespołem sznura w dole pachowym po leczeniu raka piersi 159
13.4. Fizjoterapia w przypadku blizn po leczeniu chirurgicznym raka piersi 162
13.5. Fizjoterapia w przypadku zmęczenia po leczeniu raka piersi 163
13.6. Program fizjoterapii kobiet chorych na raka piersi opracowany i realizowany w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie 164
13.6.1. Fizjoterapia w okresie szpitalnym 165
13.6.2. Fizjoterapia ambulatoryjna 166
13.6.3. Kinezyterapia 166
13.6.4. Masaż 167
13.6.5. Hydroterapia 168
13.6.6. Fizykoterapia 168
14. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi 169
14.1. Fizjoterapia przedoperacyjna 171
14.2. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem ekspandera i endoprotezy lub ekspanderoprotezy 171
14.3. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem wyspowego płata skórno-mięśniowego z mięśnia najszerszego grzbietu i endoprotezy 173
14.4. Fizjoterapia po rekonstrukcji piersi z użyciem poprzecznego wyspowego płata skórno mięśniowego z mięśnia prostego brzucha 174
15. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu raka płuc 177
16. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów przewodu pokarmowego 187
17. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów okolicy głowy i szyi 197
17.1. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami ruchomości w odcinku szyjnym kręgosłupa i obręczy barkowej po zabiegach na układzie chłonnym szyi 199
17.1.1. Fizykoterapia 200
17.2. Fizjoterapia pacjentów z obrzękiem limfatycznym po operacjach i leczeniu uzupełniającym nowotworów okolicy głowy i szyi 200
17.2.1. Chwyty stosowane w MDL głowy i szyi 201
17.2.2. Kompresjoterapia 202
17.2.3. Manualny drenaż limfatyczny (MDL) głowy i karku oraz głowy i szyi 203
17.3. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami czynności w obrębie obręczy kończyny górnej i szyi po onkologicznych operacjach węzłowych w rejonie głowy i szyi 212
17.3.1. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami ruchomości w obrębie obręczy kończyny górnej i szyi po onkologicznych operacjach węzłowych w rejonie głowy i szyi 214
17.3.2. Techniki powięziowe 216
17.3.3. Techniki poprawiające zakresy ruchów w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa i obręczy barkowej 216
17.3.4. Techniki stymulacji nerwowo-mięśniowej 217
17.3.5. Kinezyterapia 218
17.4. Fizjoterapia pacjentów po całkowitym usunięciu krtani 221
17.4.1. Fizjoterapia w okresie szpitalnym 223
17.4.2. Funkcjonalna fizjoterapia w okresie poszpitalnym 224
17.5. Fizjoterapia pacjentów z zaburzeniami połykania po leczeniu nowotworów głowy i szyi 230
17.5.1. Fizjologia i zaburzenia fazy ustnej (oralnej) połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 230
17.5.2. Fizjologia i zaburzenia fazy gardłowej połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 237
17.5.3. Fizjologia i zaburzenia fazy przełykowej połykania u pacjentów po leczeniu onkologicznym w okolicach głowy i szyi 241
17.6. Fizjoterapia w zaburzeniach czynności nerwu twarzowego po operacjach onkologicznych w okolicy głowy i szyi 242
17.6.1. Zastosowanie fizykoterapii i masażu w pooperacyjnych onkologicznych porażeniach nerwu twarzowego 245
17.7. Fizjoterapia w zaburzeniach układu stomatognatycznego po leczeniu nowotworów okolicy głowy i szyi 246
17.7.1. Etap szpitalny 249
17.7.2. Etap poszpitalny 250
17.8. Fizjoterapia po zabiegach rekonstrukcyjnych w obrębie głowy i szyi 259
18. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 265
18.1. Kinezyterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 268
18.1.1. Ćwiczenia napinania mięśni zwieraczy cewki moczowej 269
18.1.2. Trening pęcherza moczowego 270
18.1.3. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie kończyn dolnych i brzucha 271
18.1.4. Trening wytrzymałościowy 272
18.2. Fizykoterapia pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 274
18.3. Masaż pacjentów leczonych z powodu raka prostaty 274
18.4. Fizjoterapia chorych z nietrzymaniem moczu w wyniku leczenia raka gruczołu krokowego prowadzona w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie 277
18.4.1. Fizjoterapia pooperacyjna 277
18.4.2. Fizjoterapia ambulatoryjna 278
19. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów tkanek miękkich i kości 279
19.1. Fizjoterapia w leczeniu przedziałowym nowotworów tkanek miękkich 282
19.2. Fizjoterapia w leczeniu oszczędzającym kończynę górną 283
19.3. Fizjoterapia po zabiegach oszczędzających kończynę dolną 284
19.3.1. Fizjoterapia chorych z endoprotezą stawu kolanowego 284
19.3.2. Fizjoterapia chorych z endoprotezą stawu biodrowego 285
19.3.3. Fizjoterapia chorych po hemipelwektomii wewnętrznej 286
19.4. Fizjoterapia po amputacjach w obrębie kończyn dolnych 287
20. Fizjoterapia pacjentów leczonych z powodu nowotworów układu rodnego 289
20.1. Kinezyterapia w okresie przedoperacyjnym 293
20.2. Kinezyterapia w okresie pooperacyjnym 295
21. Fizjoterapia chorych leczonych z powodu nowotworów układu nerwowego 303
Test sprawdzający zdobytą wiedzę 313
Piśmiennictwo 319
Skorowidz 331