Geneza i ewolucja Wydziału Wychowania Fizycznego Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie

Generalnym celem opracowania było ukazanie drogi rozwoju jaką prze-szedł Wydział od jego oficjalnego powołania czyli 27 lipca 1949 roku przez dziesięciolecia do 2020 roku. Jest więc Wydział Jubilatem, ukończył 70 lat. Jako Jubilat będzie pisany w niniejszym opracowaniu dużą literą ,,W”. Działalność Wydziału staramy się pokazać równolegle z rozwojem nauk o kulturze fizycznej, gdyż te nauki stanowią przedmiot badań pracowników i studentów Wy-działu. Celem jest więc ukazanie i utrwalenie faktów, wydarzeń, zjawisk, które obrazowały funkcjonowanie Wydziału w jego kolejnych fazach rozwoju. Patrząc na nasz Wydział przez pryzmat rozwoju nauk o kulturze fizycznej, pokazujemy działalność ludzi kierujących Wydziałem oraz ich współpracowników i studentów, którzy utrwalali dorobek i doświadczenia Wydziału. Podjęliśmy próbę niemalże kronikarskiego opracowania monografii. Przytaczamy ważne fakty i wydarzenia, niekiedy wspomnienia i krótkie biografie osób zasłużonych dla Wydziału. Zamierzeniem naszym było ukazanie podstawowych funkcji akademickich: kształcenia studentów, nauki – prowadzenia badań, aktywności sportowej i kulturalnej studentów, wychowania, przemian strukturalnych i organizacyjnych. W miarę możliwości staraliśmy się ważne dla Wydziału wydarzenia ilustrować zdjęciami i kopiami dokumentów. Korzystaliśmy również z materiałów dostarczonych bądź uzyskanych z rozmów, wywiadów z pracownikami Wydziału. Za wsparcie naszych działań serdecznie dziękujemy wszystkim oso-bom, które zechciały i znalazły czas na pomoc w opracowaniu. Wymieniam w ko-lejności alfabetycznej: dr hab. Jakub Adamczyk prof. AWF, Waldemar Dorcz – konsultacja plastyczna, udostępnienie materiałów archiwalnych, doc. dr Kajetan Hądzelek, mgr Wiesław Januć, Paulina Kaftanowicz przewodnicząca Wydziałowego Samorządu Studentów, mgr Monika Kowalik, prof. dr hab. Tadeusz Maszczak, dr hab. Mirosław Mikicin, doc. dr Sławomir Neuhorn, dr Elżbieta Olszewska, dr hab. Krzysztof Perkowski prof. AWF, mgr Violetta Perzyńska, prof. dr hab. Ryszard Przewęda, dr Edyta Sienkiewicz-Dianzenza, mgr Marta Szczypińska, prof. dr hab. Czesław Urbanik, prof. dr hab. Andrzej Wit, dr Ryszard Wysoczański, doc. dr Krzysztof Zuchora. Wydział Wychowania Fizycznego był zawsze kojarzony przez środowisko akademickie z całością uczelni. Jej powstanie w 1929 roku pod nazwą Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego było skierowane na kształcenie instruktorów wychowania fizycznego na potrzeby polskiego wojska, a także nauczycieli wychowania fizycznego do szkolnictwa powszechnego. Była wyższą szkołą zawodową o dwuletnim kursie kształcenia. Takie były oficjalne cele i zadania CIWF wyrażone przez jego twórców. Jednak środowisko warszawskich Bielan widziało Instytut jako placówkę naukową, akademicką, uniwersytecką. Wyrażał je, m.in. tytuł artykułu zamieszczonego w ,,Przeglądzie Sportowym” (1929) informującym o otwarciu Instytutu: ,,Uniwersytet Kultury Fizycznej na Bielanach w Warszawie”. Uniwersyteckie aspiracje części środowiska warszawskiej uczelni powracały wielokrotnie, a szczególnie w okresach wyborczych władz uczelni. Parokrotnie kandydaci na stanowisko rektora uczelni zapowiadali w swoich programach mniej lub bardziej wyraźnie podjęcie działań na rzecz zorganizowania uniwersytetu kultury fizycznej bądź uniwersytetu sportu. Jednak albo nie udawało im się wy-grać wyborów, albo jeśli się udało, to w trakcie kadencji urzędujący rektor nie podejmował stosownych działań. Funkcjonowanie Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego cechowało nowatorstwo i poszukiwanie najkorzystniejszych dróg rozwoju. Instytut traktowany był całościowo jako uczelnia, a jednostkami organizacyjnymi w jej strukturze były zakłady, a następnie katedry. Okres funkcjonowania CIWF ma liczne opracowania i obfitą dokumentację. Dlatego w niniejszej monografii tylko sygnalizujemy jego powstanie, aby odnotować fakty historyczne, a także ukazać warunki, które poprzedziły realne powołanie Wydziału Wychowania Fizycznego, ro-zumianego jako jednostka administracyjna uczelni reprezentująca zbliżoną do siebie grupę nauk będących przedmiotem studiów i badań naukowych. W pełni naukowy charakter Wydziału praktycznie zaczął się kształtować wraz ze wznowieniem zajęć dydaktycznych po zakończeniu II wojny światowej. Był to 1946 rok. Wydział rozwijał się etapowo. Droga prowadziła przez ważne wydarzenia naukowe, społeczne, a także polityczne. Niektóre okresy rozwoju miały dynamiczny przebieg w dużym stopniu uwarunkowany ambicjami osób kierujących Wydziałem. Taki też kierunek narracji przyjęliśmy w niniejszej monografii. Uznaliśmy, że w ten sposób tworzymy obraz Wydziału ilustrujący osiągnięcia organizacyjne i naukowe władz, absolwentów uczelni i obecnych pracowników pozwoli połączyć historię i współczesność uczelni jako szkoły pedagogicznej żywo reagującej na zmiany społeczne w zakresie edukacji zdrowotnej, sportowej i olimpijskiej. Przy-jęty kierunek narracji i prezentowanie osiągnięć w poszczególnych kadencjach nie do końca był możliwy do zrealizowania. Szczególnie, że np. w pierwszych latach po II wojnie światowej kadencje nie były równe, władze zmieniały się, np. po roku. Rektor był mianowany na trzy lata, a dziekan na dwa. Dlatego niektóre lata pogrupowano mając na uwadze przede wszystkim charakter Wydziału jako instytucji, w której odbywa się proces kształtowania i dojrzewania nauczycieli i trenerów jako liderów edukacji humanistycznej i przewodników kultury fizycznej w globalnym świecie.