Oddajemy w ręce czytelników, głównie studentów i młodych lekarzy książkę, która stanowi kompendium współczesnej wiedzy dermatologicznej i wenerologicznej. Wierzę, że będzie stanowiła korzystne uzupełnienie dostępnych w Polsce pozycji literaturowych. Mam nadzieję, że okaże się pomocna w nauce dermatologii i wenerologii. Może nawet pozostanie na Państwa półkach dłużej niż tylko do dnia egzaminu.
Prof. dr hab. n. med. Lidia Rudnicka
Długo oczekiwana premiera podręcznika dla studentów medycyny i młodych adeptów dermatologii.
Autorzy starannie opracowali kluczowe zagadnienia współczesnej dermatologii i wenerologii. Czytelnicy znajdą w książce uporządkowaną, zwartą wiedzę, nowe kryteria rozpoznawania chorób, opis nieinwazyjnych metod diagnostycznych oraz najnowszą farmakoterapię. Treści zostały wzbogacone ciekawymi zdjęciami dermatologicznymi najwyższej jakości. Przyswojenie wiedzy ułatwią liczne tabele, wypunktowania i nowoczesna szata graficzna.
To również doskonałe źródło przystępnych informacji dla lekarzy dermatologów, lekarzy rodzinnych, czy kosmetologów.
Tom 1
Przedmowa XV
CZĘŚĆ 1. ANATOMIA, FIZJOLOGIA I IMMUNOLOGIA SKÓRY 1
1. Budowa skóry – Joanna Czuwara 1
1.1. Naskórek (Epidermis) 1
1.1.1. Warstwa podstawna 2
1.1.2. Warstwa kolczysta 2
1.1.3. Warstwa ziarnista 3
1.1.4. Warstwa rogowa 4
1.1.5. Melanocyty 4
1.2. Skóra właściwa (Dermis) 5
1.3. Tkanka podskórna (Subcutis) 7
2. Budowa mieszka włosowego – Marta Sar-Pomian 8
3. Budowa aparatu paznokciowego – Marta Sar-Pomian 9
4. Fizjologia skóry – Joanna Czuwara 11
4.1. Rola ochronna skóry 11
4.2. Warstwa rogowa naskórka 12
4.3. Lipidy naskórka 12
4.4. Ceramidy 14
4.5. Nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) 14
4.6. Przeznaskórkowa utrata wody 14
4.7. Równowaga kwasowo-zasadowa skóry 15
4.8. Ochrona przed promieniowaniem UV 15
4.9. Funkcja termoregulacyjna skóry 16
4.10. Skóra jako narząd czucia 17
4.11. Obronna rola mikroflory skóry 17
4.12. Mikrobiom skóry 18
4.13. Skóra jako narząd immunologiczny 18
4.14. Skóra i synteza witaminy D 19
4.15. Gojenie ran 20
5. Immunologia skóry – Małgorzata Sokołowska-Wojdyło 21
5.1. Odporność wrodzona 21
5.2. Odporność nabyta 24
5.3. Przeciwnowotworowa odpowiedź immunologiczna 31
CZĘŚĆ 2. DIAGNOSTYKA CHORÓB SKÓRY 33
6. Wykwity skórne – Anna Waśkiel-Burnat, Marta Sar-Pomian 33
7. Procedury diagnostyczne – Rafał Białynicki-Birula 37
7.1. Pobieranie materiału do badań diagnostycznych 37
7.2. Badanie dermatopatologiczne (histologiczne) 37
7.3. Badanie metodą bezpośredniej immunofluorescencji (direct immunofluorescence test, DIF) 38
7.4. Test Tzancka (rozmaz cytodiagnostyczny) 39
7.5. Badania serologiczne w chorobach autoimmunologicznych 39
7.6. Badanie mikologiczne 39
7.7. Badanie zmian skórnych w świetle lampy Wooda 40
7.8. Badanie w kierunku świerzbowca ludzkiego 41
7.9. Badanie w kierunku nużeńca 41
7.10. Identyfikacja czynnika zakaźnego 42
7.11. Badania serologiczne w chorobach infekcyjnych 42
7.12. Dermoskopia 42
7.13. Trichoskopia i trichogram 43
7.14. Ultrasonografia wysokich częstotliwości 43
7.15. Refleksyjna mikroskopia konfokalna i optyczna tomografia koherencyjna 44
7.16. Testy kontaktowe (płatkowe) (Patch Testing) 44
7.17. Test diaskopii 45
7.18. Kapilaroskopia 45
7.19. Termografia 45
CZĘŚĆ 3. NOWOTWORY SKÓRY 47
8. Znamiona i łagodne nowotwory skóry – Olga Warszawik-Hendzel, Lidia Rudnicka 47
8.1. Zmiany pochodzenia melanocytowego 47
8.1.1. Dermoskopia zmian melanocytowych 47
8.1.2. Znamiona melanocytowe zwykłe nabyte 47
8.1.3. Znamiona atypowe (dysplastyczne) 48
8.1.4. Znamiona melanocytowe wrodzone 49
8.1.5. Znamię skupione 49
8.1.6. Znamię Reeda 50
8.1.7. Znamię Suttona 50
8.1.8. Znamię Spitz 50
8.1.9. Znamię błękitne 51
8.1.10. Plamy soczewicowate 51
8.1.11. Plamy melanocytowe błon śluzowych 52
8.1.12. Plamy typu kawy z mlekiem 52
8.1.13. Znamię Beckera 53
8.1.14. Dermoskopia zmian melanocytowych 53
8.2. Łagodne zmiany wywodzące się z naskórka 53
8.2.1. Znamię naskórkowe brodawkowate 53
8.2.2. Zapalne linijne brodawkowate znamię naskórkowe 53
8.2.3. Brodawka łojotokowa 54
8.3. Łagodne zmiany wywodzące się z przydatków skóry 54
8.3.1. Znamię łojowe 54
8.3.2. Przerost gruczołów łojowych 54
8.3.3. Pilomatrixoma 54
8.4 Nowotwory łagodne wywodzące się z tkanki łącznej włóknistej 56
8.4.1. Włókniak miękki 56
8.4.2. Włókniak twardy 56
8.4.3. Bliznowiec 56
8.5. Nowotwory łagodne wywodzące się z naczyń 57
8.5.1. Malformacje naczyń kapilarnych 57
8.5.2. Malformacje żylne 58
8.5.3. Ziarniniak naczyniowy 58
8.5.4. Naczyniak rubinowy 59
9. Stany przedrakowe – Aleksandra Dańczak-Pazdrowska, Adriana Polańska 60
9.1. Stany przedrakowe lokalizujące się w obrębie skóry 60
9.1.1. Rogowacenie słoneczne 60
9.1.2. Rogowacenie powodowane kancerogenami 62
9.1.3. Choroba Bowena 63
9.2. Stany przedrakowe lokalizujące się w obrębie błon śluzowych 64
9.2.1. Śródnabłonkowa neoplazja błony śluzowej jamy ustnej 64
9.2.2. Śródnabłonkowa neoplazja błony śluzowej okolicy anogenitalnej 66
9.2.3. Dermatozy predysponujące do rozwoju neoplazji śródnabłonkowej 69
10. Rogowiak kolczystokomórkowy – Magdalena Misiak-Gałązka 70
11. Rak podstawnokomórkowy – Marta Sar-Pomian, Lidia Rudnicka 72
12. Rak kolczystokomórkowy – Olga Warszawik-Hendzel, Małgorzata Olszewska 78
13. Rak z komórek Merkla – Joanna Golińska, Marta Sar-Pomian 81
14. Czerniak – Marta Sar-Pomian, LIdia Rudnicka 83
14.1. Czerniak skóry 83
15. Czerniak aparatu paznokciowego – Marta Sar-Pomian 91
16. Chłoniaki skóry z limfocytów T – Joanna Maj, Alina Jankowska-Konsur 94
16.1. Ziarniniak grzybiasty 94
16.2. Pierwotne skórne choroby limfoproliferacyjne z komórek T CD30+ 99
16.2.1. Lymphomatoid papulosis 99
16.2.2. Pierwotnie skórny chłoniak anaplastyczny z dużych komórek t CD30+ 99
16.2.3. Zespół Sézary’ego 100
16.2.4. Inne pierwotnie skórne chłoniaki T-komórkowe 101
17. Chłoniaki skóry z limfocytów B – Alina Jankowska-Konsur, Joanna Maj 103
17.1. Pierwotny skórny chłoniak z ośrodków rozmnażania 103
17.2. Pierwotny skórny chłoniak B-komórkowy strefy brzeżnej 104
17.3. Pierwotny skórny chłoniak rozlany z dużych komórek, typu kończynowego 104
18. Mięsak Kaposiego – Patrycja Gajda, Małgorzata Olszewska 105
19. Przerzuty nowotworów do skóry – Małgorzata Olszewska 108
CZĘŚĆ 4. CHOROBY INFEKCYJNE SKÓRY 111
20. Choroby bakteryjne – Anna Baran, Iwona Flisiak 111
20.1. Zapalenie mieszków włosowych 111
20.2. Czyrak. Czyraczność. Czyrak gromadny 112
20.3. Gronkowcowy zespół oparzonej skóry 113
20.4. Róża 114
20.5. Martwicze zapalenie powięzi 117
20.6. Liszajec 118
20.7. Niesztowica 119
20.8. Promienica 119
20.9. Różyca 120
20.10. Łupież rumieniowy 121
20.11. Keratoliza dziobata 121
21. Borelioza – Iwona Flisiak 123
22. Gruźlica skóry – Karolina Wodok-Wieczorek 128
23. Choroby wirusowe skóry – Adriana Rakowska 133
23.1. Opryszczka zwykła 133
23.2. Półpasiec 134
23.3. Ospa wietrzna 136
23.4. Mięczak zakaźny 137
23.5. Choroba rąk, stóp i jamy ustnej 138
23.6. Zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego 139
23.6.1. Brodawki zwykłe 139
23.6.2. Brodawki podeszwowe 139
23.6.3. Brodawki płaskie 140
23.7. Epidermodysplasia verruciformis 141
24. Infekcje dermatofitowe – Roman J. Nowicki, Alicja Romaszkiewicz 142
24.1. Grzybica skóry gładkiej 143
24.2. Grzybica stóp 144
24.3. Grzybica rąk 144
24.4. Grzybica pachwin 145
24.5. Grzybica skóry owłosionej głowy 145
24.6. Grzybica brody 146
24.7. Grzybica paznokci 146
25. Zakażenia wywołane przez drożdżaki i grzyby drożdżopodobne (kandydozy) – Zygmunt Adamski, Marta Dobrzyńska 152
25.1. Drożdżyca wyprzeniowa fałdów skórnych 152
25.2. Kandydoza jamy ustnej i kątów ust 153
25.3. Drożdżyca paznokci i wałów paznokciowych 155
25.4. Łupież pstry 157
26. Zasady wykonywania badania mikologicznego – Anita Hryncewicz-Gwóźdź 160
26.1. Badanie w świetle lampy Wooda 160
26.2. Pobieranie materiału do badania mikologicznego ze skóry, błon śluzowych, paznokci i włosów 160
26.3. Bezpośrednie badanie mikologiczne 161
26.4. Hodowla 162
26.5. Metody molekularne 163
27. Świerzb – Dorota Krasowska, Katarzyna Wolska-Gawron 164
28. Wszawica – Dorota Krasowska, Katarzyna Wolska-Gawron 169
28.1. Wszawica głowowa 169
28.2. Wszawica odzieżowa 170
28.3. Wszawica łonowa 171
29. Zespół wędrującej larwy skórnej – Dorota Krasowska, Katarzyna Wolska-Gawron 173
30. Zapalenie skóry wywołane przez cerkarie – Dorota Krasowska, Katarzyna Wolska-Gawron 175
31. Muszyca – Leszek Blicharz, Lidia Rudnicka 176
CZĘŚĆ 5. CHOROBY ALERGICZNE 179
32. Pokrzywka – Magdalena Trzeciak 179
33. Wyprysk – Zbigniew Samochocki, Michał Rożalski 187
33.1. Wyprysk kontaktowy 187
34. Atopowe zapalenie skóry – Zbigniew Samochocki, Michał Rożalski 192
35. Zespół alergii jamy ustnej – Małgorzata Maj 198
CZĘŚĆ 6. DERMATOLOGICZNE OBJAWY NIEPOŻĄDANE LEKÓW 201
36. Zmiany skórne indukowane przez leki – Małgorzata Olszewska, Małgorzata Maj 201
36.1 Osutki polekowe 201
36.2 Ostra uogólniona osutka krostkowa 203
37. Trwałe wykwity polekowe – Małgorzata Olszewska 207
CZĘŚĆ 7. RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY 209
38. Rumień wielopostaciowy – Małgorzata Olszewska, Marta Sar-Pomian 209
CZĘŚĆ 8. ZESPÓŁ STEVENSA-JOHNSONA. TOKSYCZNA NEKROLIZA NASKÓRKA (ZESPÓŁ LYELLA)
39. Zespół Stevensa-Johnsona. Toksyczna nekroliza naskórka (zespół Lyella) – Małgorzata Olszewska, Marta Sar-Pomian 213
CZĘŚĆ 9. ŁUSZCZYCA 217
40. Łuszczyca – Andrzej Kaszuba 217
CZĘŚĆ 10. ŁUPIEŻ CZERWONY MIESZKOWY 231
41. Łupież czerwony mieszkowy – Małgorzata Olszewska, Olga Warszawik-Hendzel 231
CZĘŚĆ 11. PRZYŁUSZCZYCA 235
42. Przyłuszczyca – Magdalena Misiak-Gałązka 235
42.1. Przyłuszczyca grudkowa 235
42.2. Przyłuszczyca plackowata 237
CZĘŚĆ 12. ŁUPIEŻ RÓŻOWY GIBERTA 239
43. Łupież różowy Giberta – Małgorzata Olszewska, Małgorzata Maj 239
CZĘŚĆ 13. LISZAJ PŁASKI 241
44. Liszaj płaski – Małgorzata Olszewska, Anna Skrok 241
CZĘŚĆ 14. ERYTRODERMIA 247
45. Erytrodermia – Agnieszka Białecka, Rafał Czajkowski 247
CZĘŚĆ 15. AUTOIMMUNIZACYJNE CHOROBY PĘCHERZOWE 251
46. Pęcherzyca – Małgorzata Olszewska, Marta Sar-Pomian 251
47. Pemfigoid pęcherzowy i pemfigoid błon śluzowych – Joanna Narbutt, Jolanta Dorota Torzecka 259
48. Pemfigoid ciężarnych – Jolanta Dorota Torzecka, Joanna Narbutt 264
49. Opryszczkowate zapalenie skóry – Agnieszka Żebrowska 266
50. Linijna IgA dermatoza pęcherzowa – Agnieszka Żebrowska 270
51. Nabyte pęcherzowe oddzielanie się naskórka – Agnieszka Żebrowska 273
CZĘŚĆ 16. CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ 277
52. Przeciwciała w autoimmunizacyjnych układowych chorobach tkanki łącznej – Elżbieta Waszczykowska, Bożena Dziankowska-Bartkowiak 277
52.1. Metody immunofluorescencyjne stosowane do wykrywania przeciwciał przeciwjądrowych w surowicy 277
52.2. Inne metody stosowane w diagnostyce immunologicznej układowych chorób tkanki łącznej 282
52.3. Metoda immunofluorescencji bezpośredniej 283
53. Objaw Raynauda – Małgorzata Olszewska, Lidia Rudnicka 284
54. Toczeń rumieniowaty układowy – Agnieszka Kalińska-Bienias, Piotr Bienias 287
55. Manifestacje skórne tocznia rumieniowatego – Anna Woźniacka 296
56. Morphea – Anna Niemczyk, Lidia Rudnicka 306
57. Twardzina układowa – Lidia Rudnicka, Anna Niemczyk 312
57.1. Choroby twardzinopodobne 318
58. Zapalenie skórno-mięśniowe – Anna Lis-Święty 322
59. Mieszana choroba tkanki łącznej – Anna Lis-Święty 327
60. Scleromyositis – Anna Lis-Święty 329
CZĘŚĆ 17. CHOROBY NACZYNIOWE 331
61. Choroby naczyniowe – Mariusz Sikora 331
61.1. Plamica 331
61.2. Zapalenie naczyń 333
61.2.1. Guzowate zapalenie naczyń 338
61.2.2. Piodermia zgorzelinowa 339
61.3. Owrzodzenia podudzi 343
Wykaz najważniejszych skrótów 347
Skorowidz 349
, 
