Dwutomowa „Kosmetologia” to jedyna pozycja na rynku wydawniczym, która obejmuje tematykę kosmetologiczną w sposób kompletny. Opracowanie powstało na podstawie piśmiennictwa naukowego, dostępnej literatury fachowej, wiedzy i doświadczenia praktycznego specjalistów wielu dziedzin z całej Polski.
Podręcznik jest przeznaczony dla studentów kosmetologii i uczniów szkół kosmetycznych, kosmetologów oraz kosmetyczek. Może być również przydatny dermatologom, lekarzom medycyny estetycznej, menedżerom i szkoleniowcom branży estetycznej, wykładowcom na kierunku kosmetologia, producentom kosmetyków, konsumentom usług i osobom, które są zainteresowane tematyką zdrowia i urody, oraz specjalistom innych dziedzin, takich jak: fizjoterapia, dietetyka, farmacja, podologia, chemia kosmetyczna.
Tom I omawia następujące zagadnienia:
• Anatomia okolicy twarzy – znajomość budowy twarzy i umiejętność przewidywania położenia struktur pod skórą są nieocenione w medycynie estetycznej i kosmetologii.
• Skóra w ujęciu histologicznym i fizjologicznym – łączy histologię i fizjologię funkcjonalną z praktyką terapeutyczną.
• Problematyka kosmetologiczna – omawia problemy według schematu: charakterystyka, etiopatogeneza, histologia, aspekt kliniczny, fazy ewolucyjne objawów, czynniki prowokujące, pielęgnacja.
• Konsultacja kosmetologiczna – to praktyczne wskazówki dotyczące rozmowy z klientem wraz z opisem przeciwwskazań i wskazań do zabiegów.
• Kosmetologia elementarna – opisuje zabiegi podstawowe, takie jak: pielęgnacja, masaż, henna, manicure, pedicure czy depilacja.
• Kosmetologia zabiegowa – współczesne metody zabiegowe i najnowsze technologiczne osiągnięcia kosmetologii.
• Metody oceny skóry – wpływ zabiegów, kosmetyków i innych działań estetycznych na skórę.
• Bezpieczeństwo i higiena pracy – zagrożenia zawodowe, procedury postępowania, regulacje prawne.
Część I. Anatomia okolicy twarzy 1
1. Budowa kostna okolicy twarzy – Michał Polguj 3
1.1. Podstawowe definicje i informacje 3
1.2. Podział ogólny kości okolicy twarzy 4
1.3. Opis szczegółowy kości okolicy twarzy 4
2. Anatomia mięśni wyrazowych głowy – Michał Polguj 12
2.1. Podstawowe definicje i informacje 12
2.2. Podział ogólny mięśni głowy 13
2.3. Podział ogólny mięśni wyrazowych głowy 13
2.4. Opis szczegółowy mięśni wyrazowych głowy 16
3. Unaczynienie okolicy twarzy – Michał Polguj 21
3.1. Podstawowe definicje i informacje 21
3.2. Podział ogólny gałęzi tętnicy szyjnej zewnętrznej 21
3.3. Szczegółowy podział naczyń okolicy twarzy 22
3.4. Naczynia żylne okolicy twarzy 27
4. Unerwienie okolicy twarzy – Michał Polguj 30
4.1. Podstawowe definicje i informacje 30
4.2. Podział ogólny unerwienia okolic twarzy 30
4.3. Opis szczegółowy unerwienia okolic twarzy 31
5. Węzły i drogi chłonne twarzy – Michał Polguj 41
5.1. Podstawowe definicje i informacje 41
5.2. Podział ogólny naczyń i węzłów chłonnych głowy 42
5.3. Opis szczegółowy węzłów i dróg chłonnych twarzy 42
Część II. Skóra 49
6. Skóra w ujęciu histologicznym – Marcin Błaszczyk 51
6.1. Tkanki nabłonkowe 51
6.2. Tkanka łączna 53
6.3. Budowa histologiczna skóry 59
6.4. Budowa histologiczna przydatków skóry 66
7. Skóra w ujęciu fizjologicznym – Marcin Błaszczyk 71
7.1. Mechanizmy funkcjonowania skóry 71
7.2. Bariera naskórkowa i funkcja ochronna skóry 71
7.3. Przeznaskórkowa utrata wody i zatrzymywanie wody w skórze 80
7.4. Proces złuszczania 82
7.5. Proces gojenia i regeneracji 83
7.6. Gospodarka mineralna, białkowa, węglowodanowa i witaminowa skóry 86
7.7. Receptorowa funkcja czucia 89
7.8. Pigmentacja skóry i melanogeneza 90
7.9. Mechanizmy termoregulacji skórnej 93
7.10. Absorpcja przezskórna (zależności, mechanizmy, drogi transportu) 95
7.11. Lipogeneza i lipoliza 97
7.12. Regulacja hormonalna funkcji skóry 99
7.13. Funkcje przydatków skóry 103
Część III. Problematyka kosmetologiczna 111
Wprowadzenie – Anna Kołodziejczak 113
8. Skóra sucha i atopowa – Anna Kołodziejczak 114
8.1. Definicja suchej skóry 114
8.2. Funkcjonowanie skóry związane z nawilżeniem 114
8.3. Atopowe zapalenie skóry (AZS) a dysfunkcje bariery naskórkowej 117
8.4. Etiopatogeneza nadmiernej suchości skóry 117
8.5. Grupy substancji wykorzystywanych w kosmetykach do skóry suchej 118
8.6. Pielęgnacja i profilaktyka suchej skóry 120
8.7. Zabiegi dla skóry suchej 120
9. Skóra łojotokowa i trądzik pospolity – Anna Kołodziejczak 121
9.1. Rozwój, lokalizacja, budowa i funkcje gruczołów łojowych 121
9.2. Charakterystyka skóry łojotokowej 122
9.3. Trądzik pospolity 122
9.4. Zabiegi dla skóry łojotokowej i trądzikowej z zakresu kosmetologii 130
10. Skóra naczyniowa, wrażliwa i trądzik różowaty – Anna Kołodziejczak 132
10.1. Skóra naczyniowa 132
10.2. Skóra wrażliwa 137
10.3. Trądzik różowaty 137
11. Przebarwienia skóry – Anna Kołodziejczak 139
11.1. Melanocyty 139
11.2. Definicja przebarwień 140
11.3. Przyczyny i czynniki predysponujące do powstawania przebarwień 141
11.4. Najczęstsze przebarwienia skóry 142
11.5. Założenia i trudności w postępowaniu kosmetologicznym ukierunkowanym na redukcję przebarwień 144
11.6. Kierunki działania zabiegów przeciw przebarwieniom 145
11.7. Najczęściej stosowane substancje wykorzystywane w redukcji przebarwień 145
11.8. Zabiegi wykorzystywane w działaniu ukierunkowanym na redukcję przebarwień 145
12. Starzenie się skóry i skóra dojrzała – Anna Kołodziejczak 146
12.1. Definicja starzenia się 146
12.2. Medycyna przeciwstarzeniowa 146
12.3. Teorie starzenia się (w tym skóry) 147
12.4. Proces starzenia się skóry 150
12.5. Działania przeciwstarzeniowe 168
13. Wpływ promieniowania UV na skórę. Fotostarzenie – Anna Kołodziejczak 172
13.1. Starzenie zewnątrzpochodne 172
13.2. Wpływ reaktywnych form tlenu na proces fotostarzenia skóry 174
13.3. Obraz histologiczny fotostarzenia 176
13.4. Karcenogeneza i immunosupresja 178
13.5. Naturalne mechanizmy ochrony przed szkodliwym działaniem UV na skórę 178
13.6. Korzystny wpływ promieniowania słonecznego 180
13.7. Obraz kliniczny fotostarzenia 181
13.8. Fotoprotekcja jako sposób ochrony przed fotostarzeniem 181
13.9. Solarium 182
13.10. Przeciwdziałanie objawom fotostarzenia 183
14. Cellulit – Anna Kołodziejczak 185
14.1. Definicja i charakterystyka cellulitu 185
14.2. Etapy rozwoju cellulitu 186
14.3. Stopnie cellulitu 187
14.4. Rodzaje cellulitu 189
14.5. Przyczyny oraz czynniki predysponujące do powstawania cellulitu 190
14.6. Metody diagnostyczne cellulitu 194
14.7. Kosmetologiczne metody redukcji cellulitu 195
15. Rozstępy – Anna Kołodziejczak 198
15.1. Definicja i charakterystyka rozstępów 198
15.2. Fazy ewolucyjne rozstępów 199
15.3. Przyczyny powstawania rozstępów 200
15.4. Działania kosmetologiczne skierowane przeciw rozstępom 201
16. Blizny i gojenie się skóry – Anna Kołodziejczak 203
16.1. Definicja i charakterystyka blizn 203
16.2. Przyczyny powstawania blizn 203
16.3. Etapy prawidłowego procesu gojenia się skóry 204
16.4. Klasyfikacja blizn według zaawansowania procesu gojenia 206
16.5. Bliznowacenie 206
16.6. Rodzaje blizn 207
16.7. Kryteria oceny blizny 209
16.8. Działania kosmetologiczne przeciw bliznom 210
16.9. Gojenie się skóry i regeneracja 212
17. Nadmiar tkanki tłuszczowej – Anna Kołodziejczak 215
17.1. Budowa i rola tkanki tłuszczowej 215
17.2. Dodatni bilans energetyczny a przyrost tkanki tłuszczowej 216
17.3. Rozkład i lokalizacja tkanki tłuszczowej 216
17.4. Przyczyny nadmiaru tkanki tłuszczowej 217
17.5. Otyłość 217
17.6. Postępowanie kosmetologiczne w przypadku nadmiaru tkanki tłuszczowej 219
18. Wpływ palenia papierosów na skórę. Skóra palacza – Anna Kołodziejczak 222
18.1. Negatywne skutki palenia papierosów 222
18.2. Wpływ palenia papierosów na skórę 223
18.3. Wpływ palenia papierosów na przebieg lub zaostrzenie chorób skóry 225
18.4. Charakterystyka skóry i przydatków palacza 225
18.5. Działania kosmetologiczne mające na celu poprawę stanu skóry osób palących 226
19. Nadmierne owłosienie – Anna Kołodziejczak 228
19.1. Włosy – charakterystyka, funkcje, budowa 228
19.2. Rozmieszczenie i rodzaje włosów 229
19.3. Fazy wzrostu włosów 229
19.4. Czynniki rasowe i etniczne wpływające na rozmieszczenie owłosienia 230
19.5. Nadmierne owłosienie 230
19.6. Zabiegi usuwania owłosienia 232
19.7. Metody tymczasowego usuwania owłosienia 233
19.8. Pseudofolliculitis 233
20. Estetyka i pielęgnacja piersi – Anna Kołodziejczak 235
20.1. Budowa piersi 235
20.2. Rozwój piersi 236
20.3. Kształt i wygląd piersi 236
20.4. Wielkość piersi 238
20.5. Defekty estetyczne biustu 238
20.6. Działania kosmetologiczne w kierunku poprawy estetyki i pielęgnacji piersi 239
21. Problematyka pielęgnacyjna i zabiegowa u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią – Anna Kołodziejczak 241
21.1. Zmiany, defekty i choroby skóry, przydatków i błon śluzowych zachodzące w czasie ciąży 241
21.2. Postępowanie kosmetologiczne w przypadku kobiet w ciąży i karmiących piersią 244
22. Problematyka pielęgnacyjna i zabiegowa u mężczyzn – Anna Kołodziejczak 248
22.1. Wpływ androgenów na skórę 248
22.2. Różnice w budowie i funkcjach skóry mężczyzn i kobiet 249
22.3. Cechy skóry mężczyzn 250
22.4. Postępowanie kosmetologiczne dotyczące skóry mężczyzn 250
22.5. Pielęgnacja domowa skóry mężczyzn 252
23. Defekty estetyczne skóry rąk – Anna Kołodziejczak 254
23.1. Anatomia plastyczna ręki 254
23.2. Cechy charakterystyczne skóry rąk 254
23.3. Czynniki wpływające na stan skóry rąk 255
23.4. Objawy starzenia się/fotostarzenia skóry rąk 255
23.5. Defekty estetyczne i zmiany chorobowe skóry rąk 256
23.6. Postępowanie kosmetologiczne 256
24. Defekty estetyczne i objawy starzenia się skóry okolicy oczu – Anna Kołodziejczak 258
24.1. Charakterystyka anatomiczna okolicy oczodołowej 258
24.2. Cechy charakterystyczne skóry okolicy oczu 259
24.3. Objawy starzenia się okolicy oczodołowej 260
24.4. Najczęstsze defekty estetyczne skóry wokół oczu 261
24.5. Postępowanie kosmetologiczne 263
25. Skóra niemowlęcia i małego dziecka – Anna Kołodziejczak 265
25.1. Budowa skóry noworodka/dziecka 265
25.2. Problematyka dermatologiczna skóry dziecka 266
25.3. Pielęgnacja skóry niemowlęcia i małego dziecka 267
Część IV. Konsultacja kosmetologiczna 277
Wprowadzenie – Anna Kołodziejczak 279
26. Konsultacja kosmetologiczna jako relacja interpersonalna – Anna Kołodziejczak 280
26.1. Komunikacja interpersonalna 280
26.2. Problematyka sprzedaży (polecania) kosmetyków gabinetowych 287
26.3. Czynności i funkcjonowanie kosmetologa wykraczające poza obsługę klienta 288
27. Przeciwwskazania – Anna Kołodziejczak 289
28. Formularz zgody na zabieg i karta konsultacji – Anna Kołodziejczak 311
29. Wskazania – Anna Kołodziejczak 317
29.1. Wskazania do zabiegów na twarz 317
29.2. Wskazania do zabiegów na ciało 319
30. Zabiegi łączone w kosmetologii – Anna Kołodziejczak 320
30.1. Program zabiegowy 320
30.2. Wybrane techniki łączone 321
Część V. Kosmetologia elementarna 337
Wprowadzenie – Anna Kołodziejczak 339
31. Henna i inne zabiegi upiększające rzęsy i brwi – Anna Kołodziejczak 341
31.1. Definicja henny 341
31.2. Henna jako barwnik 341
31.3. Alergie i podrażnienia wywołane henną 341
31.4. Henna jako zabieg kosmetyczny 341
31.5. Inne zabiegi na rzęsy 346
32. Podstawy makijażu profesjonalnego – Anna Kołodziejczak 348
32.1. Rodzaje kosmetyków kolorowych do skóry twarzy 348
32.2. Kosmetyki kolorowe do makijażu oczu 350
32.3. Tusz/maskara do rzęs 352
32.4. Kosmetyki kolorowe do makijażu ust 352
32.5. Kosmetyki kolorowe do makijażu brwi 353
32.6. Fixter/utrwalacz 353
32.7. Modelowanie/konturowanie twarzy 353
32.8. Pędzle 354
32.9. Etapy wykonania makijażu 354
32.10. Wybrane rodzaje i techniki makijażu 356
33. Makijaż korekcyjny (kamuflaż medyczny) – Anna Kołodziejczak 358
33.1. Makijaż korygujący – definicja 358
33.2. Wskazania do stosowania makijażu korygującego czasowego 358
33.3. Kosmetyki kolorowe stosowane w makijażu korygującym 359
33.4. Rodzaje makijażu korygującego czasowego 359
33.5. Dobór kolorystyczny 359
33.6. Techniki kamuflażu zmian skórnych 360
34. Depilacja woskiem – Anna Kołodziejczak 361
34.1. Rodzaje depilacji woskiem 361
34.2. Przeciwwskazania do depilacji woskiem 361
34.3. Akcesoria, preparaty i urządzenia wykorzystywane przy depilacji woskiem 362
34.4. Etapy przeprowadzania depilacji woskiem 362
34.5. Reakcje niepożądane i częstotliwość depilacji woskiem 363
34.6. Zalecenia po depilacji woskiem 363
34.7. Inne metody depilacji 363
35. Manicure, pedicure – Anna Kołodziejczak 365
35.1. Zasady wykonywania manicure i pedicure 365
35.2. Akcesoria i narzędzia do manicure/pedicure 365
35.3. Przeciwwskazania do manicure i pedicure 366
35.4. Etapy przeprowadzania manicure 366
35.5. Etapy przeprowadzania pedicure 366
35.6. Inne metody pielęgnacji paznokci 368
36. Pielęgnacja gabinetowa i domowa paznokci, dłoni i stóp – Anna Kołodziejczak 369
36.1. Kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji dłoni, stóp i paznokci 369
36.2. Parafina na dłonie i stopy 370
37. Zabiegi pielęgnacyjne na skórę twarzy i ciała – Anna Kołodziejczak 372
37.1. Rynek i branża kosmetyczna 372
37.2. Zabiegi pielęgnacyjne 372
38. Aplikacja dotyku w praktyce kosmetologicznej – Anna Kołodziejczak 384
38.1. Rola dotyku w praktyce kosmetologicznej 384
38.2. Integracyjny masaż relaksacyjny 385
Część VI. Kosmetologia zabiegowa 387
Wprowadzenie – Anna Kołodziejczak 389
39. Radiofrekwencja (fale radiowe) – Anna Kołodziejczak 390
39.1. Historia zastosowania radiofrekwencji 390
39.2. Radiofrekwencja nieablacyjna 390
39.3. Modyfikacje/udoskonalenia/technologie skojarzone z RF 398
40. Zastosowanie podczerwieni w kosmetologii, laseroterapia – Anna Kołodziejczak 403
40.1. Promieniowanie podczerwone 403
40.2. Promieniowanie laserowe w zakresie podczerwieni 404
40.3. Zabiegi kosmetologiczne w zakresie podczerwieni 407
41. Intensywne światło pulsacyjne (IPL) – Anna Kołodziejczak 427
41.1. Mechanizm działania IPL 427
41.2. Wskazania 428
41.3. Metodologia zabiegu 432
41.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 432
41.5. Metody łączone/skojarzone 433
42. LED – Anna Kołodziejczak 434
42.1. Mechanizm działania i wpływ na skórę 434
42.2. Wskazania 435
42.3. Metodologia zabiegu 437
42.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 437
43. Karboksyterapia – Anna Kołodziejczak 439
43.1. Mechanizm działania CO2 w tkankach 439
43.2. Wskazania 440
43.3. Metodologia zabiegu 441
43.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 443
43.5. Seria i częstotliwość zabiegów 444
44. Ultradźwięki – Anna Kołodziejczak 445
44.1. Biologiczne mechanizmy działania ultradźwięków na tkanki 446
44.2. Skutki biologiczne działania ultradźwięków na tkanki 447
44.3. Zastosowanie ultradźwięków w kosmetologii 447
45. Mikrodermabrazja – Anna Kołodziejczak 458
45.1. Mechanizm działania mikrodermabrazji korundowej 458
45.2. Mechanizm działania mikrodermabrazji diamentowej 459
45.3. Czynniki wpływające na intensywność złuszczania 459
45.4. Wskazania 459
45.5. Wpływ na skórę i efekty mikrodermabrazji 460
45.6. Metodologia zabiegu 461
45.7. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 462
45.8. Seria i częstotliwość zabiegów 462
45.9. Mikrodermabrazja tlenowa (oksybrazja) 463
46. Mezoterapia – Anna Kołodziejczak 465
46.1. Mezoterapia bezigłowa 465
46.2. Mezoterapia mikroigłowa 468
46.3. Próżniowa mezoterapia wieloigłowa 475
47. Kriolipoliza – Anna Kołodziejczak 477
47.1. Mechanizm działania i wpływ na skórę 477
47.2. Wskazania 478
47.3. Metodologia zabiegu 479
47.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 480
47.5. Seria i częstotliwość zabiegów 481
48. Infuzja tlenowa – Anna Kołodziejczak 482
48.1. Mechanizm działania 482
48.2. Wskazania 483
48.3. Metodologia zabiegu 484
48.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 484
48.5. Seria i częstotliwość zabiegów 484
49. Peeling wodno-wodorowy (oczyszczanie wodorowe) – Anna Kołodziejczak 485
49.1. Wodór 485
49.2. Mechanizm działania 485
49.3. Wskazania i metodologia zabiegu 485
49.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 486
50. Radialna fala ciśnieniowa (fala uderzeniowa) – Anna Kołodziejczak 487
50.1. Mechanizm działania i wpływ na skórę 487
50.2. Wskazania 490
50.3. Metodologia zabiegu 490
50.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 490
51. Elektroterapia kosmetyczna – Anna Kołodziejczak 491
51.1. Prąd elektryczny 491
51.2. Galwanizacja 492
51.3. Jonoforeza 494
51.4. Darsonwalizacja – prądy d’Arsonvala 496
52. Pole magnetyczne – Anna Kołodziejczak 498
52.1. Mechanizm działania 498
52.2. Wskazania 499
52.3. Metodologia zabiegu, metody łączone, odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 499
53. Zmechanizowany masaż podciśnieniowy (zabiegi typu endermologii) – Anna Kołodziejczak 501
53.1. Mechanizm działania i wpływ na skórę 501
53.2. Wskazania 503
53.3. Metodologia zabiegu 504
53.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania oraz zalecenia pozabiegowe 505
53.5. Seria i częstotliwość zabiegów 506
54. Presoterapia – Anna Kołodziejczak 507
54.1. Rola układu limfatycznego 507
54.2. Mechanizm działania 508
54.3. Zastosowanie i wskazania 508
54.4. Metodologia zabiegu 509
54.5. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 509
55. Elektrostymulacja mięśni – Anna Kołodziejczak 511
55.1. Mechanizm działania 511
55.2. Zastosowanie i wskazania 512
55.3. Metodologia zabiegu 512
55.4. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 513
56. Peelingi chemiczne – Anna Kołodziejczak 514
56.1. Podział peelingów chemicznych 514
56.2. Hydroksykwasy 515
56.3. Mechanizm działania peelingów powierzchownych i bardzo powierzchownych 517
56.4. Wskazania 518
56.5. Czynniki wpływające na działanie peelingów chemicznych 519
56.6. Metodologia zabiegu 520
56.7. Odczucia, reakcje okołozabiegowe, możliwe powikłania, zalecenia pozabiegowe oraz seria i częstotliwość zabiegów 522
56.8. Zestawienie i charakterystyka wybranych peelingów 524
57. Inne zabiegi kosmetologiczne – Anna Kołodziejczak 527
57.1. Plazma i mikroplazma 527
57.2. Zastosowanie mikrofal w redukcji tkanki tłuszczowej 530
57.3. Zabieg złuszczająco-dotleniająco-wtłaczający 531
57.4. Połączenie makrozłuszczania–mikrowibracji i biostymulacji laserowej 532
57.5. Laserowy zabieg przeciwtrądzikowy z wykorzystaniem cząsteczek złota 533
57.6. Wielkoobszarowe pole wielkiej częstotliwości 534
57.7. Pole magnetyczne stosowane w celu redukcji tkanki tłuszczowej 534
57.8. Zabiegi z wykorzystaniem zimna 535
Część VII. Metody oceny skóry 553
58. Instrumentalne metody parametryzacji i obrazowania skóry – Anna Kołodziejczak, Helena Rotsztejn 555
58.1. MPA (Multi Probe Adapter System) 555
58.2. Metody badawcze obrazowania skóry 574
58.3. Inne urządzenia pomiarowe 584
59. Lampa Wooda – Mirella Batory 588
59.1. Zastosowanie Lampy Wooda w kosmetologii 589
59.2. Zastosowanie Lampy Wooda w diagnostyce dermatologicznej 590
60. Diagnostyczna dokumentacja fotograficzna – Barbara Algiert-Zielińska, Agata Markiewicz-Tomczyk 593
60.1. Informacje ogólne 593
60.2. System VISIA® Canfield Scientific 594
60.3. Systemy PRIMOS® GFMesstechnik GmbH, Germany 600
60.4. System Fotomedicus® Elfo 601
60.5. VECTRA XT® Canfield Scientific Inc 601
60.6. FotoFinder Adonia 602
61. Metody medycznej diagnostyki skóry – Kamila Zduńska-Pęciak, Agata Markiewicz-Tomczyk 606
61.1. Dermatoskopia 606
61.2. Spektroskopia 607
61.3. Konfokalna laserowa mikroskopia skanningowa 607
61.4. Termografia 608
61.5. Laserowy pomiar prędkości krwi metodą Dopplera 610
61.6. Profilometria optyczna 610
62. Obrazowanie skóry (ultrasonografia) – Renata Sieradzan-Skrzetuska, Mirella Batory 611
62.1. Ultrasonografia w diagnostyce medycznej 611
62.2. Ultrasonografia w diagnostyce skóry i jej przydatków 611
62.3. Morfologia skóry i tkanki podskórnej w obrazie USG 612
62.4. Zastosowanie diagnostyki ultrasonograficznej w kosmetologii i medycynie estetycznej 613
62.5. Zastosowanie diagnostyki ultrasonograficznej w dermatologii 615
63. Skale wykorzystywane do oceny skóry oraz satysfakcji i jakości życia – Barbara Algiert-Zielińska 617
63.1. Skale wykorzystywane do oceny jakości życia w chorobach skóry 617
63.2. Skale wykorzystywane do oceny skóry 619
Część VIII. Bezpieczeństwo i higiena pracy 627
64. Bezpieczeństwo i higiena pracy w jednostkach świadczących usługi z zakresu kosmetologii i podologii – Ewa Sobolewska 629
65. Zagrożenia zawodowe kosmetologa i podologa – Ewa Sobolewska 630
66. Procedury chroniące przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi – Ewa Sobolewska 632
66.1. Regulacje prawne 632
66.2. Procedura mycia i dezynfekcji rąk 634
66.3. Procedura mycia, dezynfekcji i sterylizacji narzędzi 636
66.4. Procedura postępowania z odpadami komunalnymi, medycznymi i specjalnymi 637
66.5. Procedura postępowania z odzieżą i bielizną ochronną 638
66.6. Procedura utrzymania czystości w jednostce świadczącej usługi kosmetologiczne lub podologiczne 638
66.7. Procedura postępowania po ekspozycji na krew lub inny czynnik potencjalnie zakaźny 639
Skorowidz 641
, 
