Geneza gorączki Biologiczne mechanizmy i praktyka medyczna

Gorączka występuje u wszystkich grup organizmów zwierzęcych zamieszkujących planetę ziemską, począwszy od jednokomórkowych pierwotniaków, aż do stałocieplnych ptaków i ssaków, w tym oczywiście i u człowieka. Można stąd wnioskować, że musi mieć olbrzymie znaczenie adaptacyjne w relacji patogen–organizm gospodarza, skoro przetrwała w procesie ewolucji, pomimo znacznego kosztu energetycznego koniecznego do jej wygenerowania przez chory organizm. Współczesne badania dowodzą, że gorączka, mimo iż stanowi rezultat interakcji organizmu z elementami infekcyjnymi, wzbudzana jest endogennie, tzn. organizm sam wytwarza substancje (czynniki), których funkcją jest przestawienie w górę punktu nastawczego regulacji temperatury i dostosowanie intensywności produkcji i zachowania ciepła do tego nowego pułapu termoregulacji. Czynniki te określa się terminem endogenny pirogen. Okazuje się, że do pirogenów endogennych należą hormony układu immunologicznego, białka określane obecnie jako cytokiny. Naczelną funkcją cytokin, również i tych zaangażowanych w genezę gorączki, jest regulacja mechanizmów wewnątrz układu immunologicznego, a także integracja procesów fizjologicznych wszystkich układów organizmu podczas zagrożenia – podczas reakcji obronnej. Badania nad mechanizmem reakcji gorączkowej oraz procesów pokrewnych przyczyniły się do powstania dyscypliny fizjologicznej określanej jako psycho-neuro-endokrynoimmunomodulacja. Ta nowa dziedzina fizjologii dostarcza dowodów naukowych tworzących podstawę dla integracyjnej (systemowej) doktryny powstawania chorób, w której przenikają się molekularne mechanizmy zjawisk psychicznych, fizycznych i biochemicznych.