Takie buty z cholewami

Książka bardzo osobista, przepełniona mądrością życiową, nie pozbawiona jest chwilami także humoru. Zawiera wspomnienia Szewacha Weissa, a także jego komentarze do aktualnych wydarzeń. Jej przesłaniem jest obalenie wielu stereotypów narodowościowych, politycznych i religijnych.

Takie buty z cholewami  to zapis rozmowy Anny Jarmusiewicz z największym przyjacielem Polski spośród izraelskich polityków, byłym przewodniczącym Knesetu, ambasadorem Izraela w Warszawie i jak sam o sobie mówi „Polski w Izraelu”. To także spotkanie ze świadkiem historii (II wojna światowa, Holocaust, powstawanie państwa izraelskiego, relacje izraelsko-polskie, działalność w Instytucie Yad Vashem, przyjaźń z premierem Icchakiem Rabinem, spotkania z politykami i ciekawymi ludźmi, w tym także bardzo osobiste z Janem Pawłem II, czy przyglądanie się wydarzeniom „arabskiej wiosny”).

Ja tak lubię tę Polskę i dlatego tu ciągle wracam! Moja Galicja to jest też moja Polska, one złożyły się na moją polsko-żydowską tożsamość! Uczę się z powrotem języka polskiego, ponieważ to jest też powrót do mojego dzieciństwa! Bo to jest język, który ukształtował we mnie także ducha polskiej kultury. (…) I to są wszystko moje korzenie! To się też składa na wspólne braterstwo pamięci.

Czy ja wiem, jaką ja mam tożsamość? Wiem na pewno, że czuję się Żydem, ponieważ byłem ofiarą, i mój naród także – uczestnicząc w okropnych wydarzeniach, tylko dlatego, że byliśmy Żydami. To jest jakby zewnętrzna przyczyna. Ale w sumie ja mam jednak podwójną tożsamość: izraelską oraz środkowoeuropejską, a polską w szczególności (…).

Wielokrotnie, gdzie tylko mogłem, mówiłem: To był nie Oświęcim, ale Auschwitz; to nie była Brzezinka, tylko Birkenau. To były niemieckie, faszystowskie obozy koncentracyjne, niemieckie fabryki śmierci zbudowane na polskich ziemiach (…).

Znane żydowskie powiedzenie mówi: „Kto ratuje jedno życie, ten jakby ratował cały świat”. A ja się tu zapytam, czy na przykład mój naród miałby tyle odwagi i determinacji, żeby ratować innych, narażając życie nie tylko swoje, ale i osób najbliższych? Bo przecież tylko w Polsce za ukrywanie i pomoc Żydom groziła śmierć całej rodziny.

Szewach Weiss został odznaczony m.in. Nagrodą Brata Alberta (1998) i Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP (2004); jest członkiem honorowym Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, otrzymał doktorat Honoris Causa Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Uniwersytetu Warszawskiego, na którym prowadzi wykłady. Często komentuje aktualne wydarzenia.