Otwieranie obrazu De(kon)strukcja uniwersalnych mechanizmów widzenia w nieprzedstawiającym malarstwie sztalugowym II połowy XX wieku

Temat transformacji nieprzedstawiającego obrazu sztalugowego jest w niniejszej książce rozpatrywany w perspektywie terminu „ikonoklastyczny obraz otwarty" oraz przez pryzmat de(kon)struowania tradycyjnych konwencji, powiązanych z antropologicznie ufundowanymi mechanizmami widzenia. De(kon)strukcja jest w tym przypadku rozumiana jako „badanie podstaw", czyli analizowanie konstrukcji ugruntowujących zachodnioeuropejski światopogląd i modele myślenia, które wpłynęły także na sztukę, aspekty ikonoklastyczne okazują się zaś twórcze, a nie niszczycielskie. Od czasów Jacksona Pollocka transformacje tego rodzaju zyskują szczególną intensywność, prowadząc do tego, że obraz nieprzedstawiający staje się fenomenem coraz bardziej autorefleksyjnym i samoświadomym. Procesy te przebiegają w niezwykle specyficznych warunkach: zarówno tzw. kryzysu reprezentacji, jak i w kontekście toposu końca malarstwa, stającego się - paradoksalnie - jego siłą napędową. Wpływ na przebieg wielu opisanych przemian ma również fakt, że zachodzą one w tzw. krajobrazie postgreenbergiańskim - malarstwo sztalugowe zostało w nim utożsamione ze sztuką europejską i wskazane jako fenomen, który należy zakwestionować i przekroczyć.