Prawa zwierząt a postęp społeczny

Wielu przyjaciół Henry'ego S. Salta (1851-1939), angielskiego pisarza nazywanego „Ojcem Praw Zwierząt”, zyskało sławę na wszystkich kontynentach – wśród nich był także Mahatma Gandhi. Jednak nazwisko Salta, autora przełomowych książek na temat relacji ludzi i zwierząt oraz wegetarianizmu, okryło się zapomnieniem, a nakłady jego rewolucyjnych prac wyczerpały się i doczekały tylko nielicznych wznowień. Naszym marzeniem jest naprawienie tej sytuacji. Stąd postanowiliśmy zaprosić polskich Czytelników do zapoznania się z jedną z najważniejszych prac zapomnianego reformatora społecznego. "Prawa zwierząt a postęp społeczny” Henry’ego S. Salta to niezwykle praktyczna książka. Salt wyjaśnia, co oznacza dla niego zasada praw zwierząt, a następnie pochyla się nad cierpieniem, które jest nieuniknioną konsekwencją odmowy tych praw. Przenikliwie i nie bez poczucia humoru rozprawia się z argumentami wysuwanymi przeciwko obrońcom praw zwierząt. Klarownie i błyskotliwie wyjaśnia znaczenie intelektualnej i społecznej kampanii przeciwko lekceważeniu naturalnego pokrewieństwa istniejącego między człowiekiem a zwierzętami. „Salt” – jak zauważa Dariusz Gzyra we wstępie do polskiego wydania – „nie był filozofem i trudno oczekiwać od niego wyczerpującego opracowania teorii etycznej. Nie w tym leży wartość tej książki. Korzysta on z pojęcia praw moralnych, jednocześnie nie upierając się przy nim i w zdystansowany sposób buduje argument w sposób warunkowy: jeśli ludzie są posiadaczami praw, inne zwierzęta również powinny nimi być. Jak zauważa – terminologia nie jest dla niego najważniejsza. Ta książka zachowuje swoją wartość przede wszystkim jako owoc przenikliwej myśli postępowego działacza społecznego, intelektualisty, który zdołał wyzwolić się z ograniczenia krytycznej analizy wyłącznie relacji międzyludzkich. O ile po Salcie napisano już wiele książek, które lepiej definiują pojęcie praw i dogłębniej uzasadniają jego stosowanie, o tyle wciąż można mówić, że niewielu autorów i autorek po nim, tak dobrze rozumiało podobieństwo i zazębianie się różnych – przekraczających granice gatunkowe – form opresji, łącząc jednocześnie postępowe teoretyzowanie z rzeczywistym działaniem społecznym. Inaczej mówiąc, jakkolwiek nie świadczy to dobrze o stanie świata, Saltowski model wrażliwości społecznej wciąż jest w stanie zawstydzać wielu dzisiejszych postępowców”. Za przekład książki z języka angielskiego odpowiada dr kulturoznawstwa Joanna Roś, absolwentka Porównawczych Studiów Cywilizacji na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracująca w Bibliotece Narodowej w Warszawie.