Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim procesie karnym

Wykaz skrótów | str. 9

Wstęp | str. 13

Rozdział I
Modelowe uwarunkowania kontroli odwoławczej w procesie karnym | str. 21
1. Zagadnienie modelu postępowania odwoławczego | str. 21
2. Kształtowanie się polskiego systemu odwoławczego | str. 29
2.1. Przedwojenny system apelacyjno-kasacyjny (lata 1928-1949) | str. 29
2.2. System rewizyjny (lata 1949-1989) | str. 33
2.3. Zwiększenie rewizyjności postępowania oraz powrót kasacji (lata 1989-2013) | str. 38
2.4. Nowy kierunek legislacyjny - ku modelowi apelacyjnemu (po roku 2013) | str. 39
3. Struktura systemów kontroli orzeczeń (sensu largo) funkcjonujących w innych państwach | str. 42
4. Modele postępowania odwoławczego w ujęciu prawnoporównawczym | str. 49
4.1. Modele apelacyjne | str. 49
4.2. Modele rewizyjne | str. 56
4.3. Modele kasacyjne | str. 61
5. Zarys modelu postępowania odwoławczego w procedurze cywilnej | str. 63
5.1. Uwagi wstępne | str. 63
5.2. Apelacja w postępowaniu cywilnym | str. 65

Rozdział II
Dopuszczalne granice kształtowania uprawnień reformatoryjnych sądu odwoławczego w świetle wybranych zasad procesu karnego | str. 73
1. Odwołanie do zasad procesu karnego jako metoda analizy | str. 73
2. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego | str. 77
2.1. Pojęcie oraz źródła zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego | str. 77
2.2. Prawo do zaskarżania orzeczeń oraz dwuinstancyjność postępowania sądowego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego | str. 80
2.3. Prawo do odwołania się od wyroku skazującego w świetle orzecznictwa ETPC | str. 85
2.4. Dwuinstancyjność postępowania w orzecznictwie Sądu Najwyższego | str. 89
2.5. Prawo do dwóch instancji w poglądach polskiej doktryny procesu karnego | str. 92
2.6. Zakres oddziaływania zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego na model postępowania odwoławczego | str. 95
3. Zasada prawdy materialnej | str. 101
3.1. Znaczenie zasady prawdy materialnej dla realizacji celów procesu | str. 101
3.2. Charakter relacji pomiędzy zasadą prawdy materialnej a orzeczeniem sądu odwoławczego | str. 104
4. Zasada prawa do obrony | str. 114
4.1. Istota prawa do obrony | str. 114
4.2. Relacja między prawem do obrony a prawem do zaskarżenia orzeczenia | str. 117
4.3. Zmiana orzeczenia na niekorzyść oskarżonego w perspektywie prawa oskarżonego do obrony w każdym stadium postępowania | str. 118
5. Zasada bezpośredniości | str. 129
6. Zasada swobodnej oceny dowodów | str. 136
7. Zasada szybkości i koncentracji procesu | str. 140
7.1. Racje przemawiające za szybkim przeprowadzeniem procesu | str. 140
7.2. Orzeczenia kasatoryjne jako jedna z przyczyn przewlekłości procesu | str. 143
7.3. Optymalizacja zakresu orzekania w postępowaniu odwoławczym jako czynnik przeciwdziałający przewlekłości procesu | str. 149
8. Zasada kontradyktoryjności | str. 150
8.1. Uwagi o genezie oraz istocie zasady kontradyktoryjności | str. 150
8.2. Inkwizycyjna rola sądu w obecnym modelu postępowania odwoławczego | str. 154

Rozdział III
Warunki orzekania reformatoryjnego w instancji odwoławczej | str. 160
1. Relacja pomiędzy zgromadzonym w postępowaniu pierwszoinstancyjnym materiałem dowodowym a możliwością wydania orzeczenia reformatoryjnego | str. 161
1.1. Model wyjaśniania faktów sprawy a orzeczenie reformatoryjne sądu ad quem | str. 164
1.2. Dopuszczalność prowadzenia postępowania dowodowego przez sąd odwoławczy | str. 173
2. Uzyskanie zgody stron na zmianę wyroku wydanego w trybie konsensualnym | str. 191
3. Rodzaj uchybienia, jakim dotknięte jest zaskarżone orzeczenie | str. 200
3.1. Uwagi wstępne | str. 200
3.2. Względne przyczyny odwoławcze | str. 202
3.3. Bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 k.p.k.) | str. 218
4. Granice rozpoznania sprawy w instancji odwoławczej | str. 230
4.1. Nowa formuła granic środka odwoławczego | str. 230
4.2. Orzekanie w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów | str. 236
4.3. Możliwości orzekania reformatoryjnego wbrew kierunkowi środka odwoławczego | str. 245
4.4. Możliwość zmiany prawomocnych podmiotowych części orzeczenia (art. 435 k.p.k.) | str. 250
4.5. Zmiana orzeczenia na korzyść oskarżonego w sytuacji tzw. rażącej niesprawiedliwości orzeczenia (art. 440 k.p.k.) | str. 256
4.6. Poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 455 k.p.k.) | str. 263
5. Zakazy ne peius | str. 266
5.1. Zakaz skazania oskarżonego uniewinnionego w pierwszej instancji lub co do którego umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie (art. 454 § 1 k.p.k.) | str. 268
5.2. Istniejąca do dnia 1 lipca 2015 r. niedopuszczalność zmiany ustaleń faktycznych w przypadku orzekania surowszej kary pozbawienia wolności (art. 454 § 2 k.p.k.) | str. 279
5.3. Zaostrzenie kary przez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności (art. 454 § 3 k.p.k.) | str. 288
5.4. Nowy kształt zakazów ne peius w świetle zmian w kodeksie postępowania karnego, które weszły w życie 1 lipca 2015 r. | str. 290
6. Skarga na wyrok sądu odwoławczego | str. 296

Rozdział IV
Orzekanie reformatoryjne w postępowaniu zażaleniowym | str. 299
1. Granice korektur dokonywanych przez instancję zażaleniową | str. 299
2. Warunki wydawania orzeczeń reformatoryjnych przez organ zażaleniowy | str. 309
2.1. Dopuszczalność przeprowadzania dowodów przez instancję zażaleniową jako wyznacznik sposobu rozstrzygnięcia | str. 309
2.2. Uchylenie zaskarżonego postanowienia lub zarządzenia jako specyficzny rodzaj orzeczenia reformatoryjnego | str. 314
2.3. Ograniczenie możliwości reformacyjnych ze względu na cechy szczególne niektórych postępowań incydentalnych | str. 317

Wnioski | str. 329

Wykaz orzeczeń | str. 339

Bibliografia | str. 349