Uwłaszczenie użytkowników wieczystych w drodze decyzji administracyjnej

Wykaz skrótów | str. 11

Wstęp | str. 17

Rozdział I
Instytucja przekształcenia. Podstawowe cele oraz etapy przeobrażeń regulacji ustawowej | str. 23

1. Ogólna charakterystyka instytucji przekształcenia praw rzeczowych | str. 23
2. Podstawowe cele i przeobrażenia regulacji ustawowej dotyczącej przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności | str. 25
2.1. Cele norm prawnych - stanowisko doktryny w najogólniejszym ujęciu | str. 25
2.2. Związek pomiędzy komercjalizacją prawa użytkowania wieczystego a przekształceniem praw rzeczowych | str. 26
3. Podstawowe cele przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w świetle ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności | str. 30
3.1. Ogólna charakterystyka ustawy | str. 30
3.2. Normatywny mechanizm przekształcenia | str. 31
3.3. Opłaty z tytułu przekształcenia | str. 33
3.4. Krytyczna ocena regulacji ustawowej | str. 34
4. Cele ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości | str. 36
4.1. Normy prawne ustawy instrumentem nieodpłatnego uwłaszczenia | str. 36
4.2. Reguła testu dwóch dat | str. 39
4.3. Zasady uprzywilejowania grupy użytkowników wieczystych | str. 41
4.4. Konsekwencje uchylenia ustawy z 2001 r. | str. 43
5. Regulacja ustawowa przekształcenia i jej cel od 13 października 2005 r. | str. 44
5.1. Charakterystyka warunków przekształcenia w pierwotnym brzmieniu ustawy | str. 44
5.2. Ogólna charakterystyka zmian normatywnych wprowadzonych od dnia 1 stycznia 2008 r. | str. 47
5.3. Zmiany wprowadzone nowelizacją uchwaloną dnia 5 listopada 2009 r. | str. 51
5.4. Cele zmian wprowadzonych od dnia 9 października 2011 r. | str. 55
5.5. Kształtowanie regulacji normatywnej wskutek wyroków Trybunału Konstytucyjnego | str. 60

Rozdział II
Podstawowe zasady administracyjnego trybu uwłaszczenia użytkowników wieczystych | str. 64

1. Wprowadzenie | str. 64
2. Zasada prywatyzacji w trybie administracyjnoprawnego uwłaszczenia | str. 66
2.1. Związek uwłaszczenia z gospodarowaniem nieruchomościami | str. 67
2.2. Uwłaszczenie instrumentem prywatyzacji nieruchomości | str. 68
3. Zasada dobrowolności przekształcenia | str. 71
4. Zasada dobrej administracji | str. 72
5. Zasada praworządności | str. 77
6. Zasada skargowości | str. 79
7. Zasada równości wobec prawa | str. 83
8. Zasada prawdy obiektywnej | str. 86
9. Zasada uwzględniania słusznego interesu strony i zasada informowania | str. 90
10. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu w sprawie przekształcenia praw rzeczowych | str. 92
11. Zasada ochrony praw osób trzecich | str. 93
12. Zasada czasowego wyłączenia z zakresu przekształcenia nieruchomości, w odniesieniu do których toczy się postępowanie mające na celu nabycie nieruchomości lub jej części pod inwestycję celu publicznego | str. 98
13. Zasada nieekwiwalentnej odpłatności | str. 99
14. Zasada obligatoryjnego żądania zwrotu bonifikaty | str. 101
15. Zasada ponoszenia kosztów postępowania przez organ administracji publicznej | str. 102
16. Zasada zgodności uwłaszczenia z przepisami o pomocy publicznej | str. 106
17. Zasada ochrony nabytego prawa rzeczowego | str. 108

Rozdział III
Administracyjny proceduralny tryb przekształcenia praw rzeczowych | str. 112

1. Wprowadzenie | str. 112
2. Właściwość rzeczowa organów administracji publicznej | str. 115
2.1. Właściwość starosty w zakresie przekształcenia praw rzeczowych | str. 117
2.2. Właściwość organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego w zakresie przekształcenia praw rzeczowych | str. 120
2.3. Dekoncentracja wewnętrzna w związku z rozstrzyganiem sprawy administracyjnej | str. 124
3. Wszczęcie postępowania administracyjnego | str. 126
3.1. Regulacje ogólne | str. 126
3.2. Konieczne elementy wniosku o przekształcenie praw rzeczowych | str. 128
3.3. Reprezentacja użytkowników wieczystych niemających zdolności do czynności prawnych | str. 131
3.4. Postępowanie administracyjne w sprawie przekształcenia praw rzeczowych a reprezentacja niektórych osób prawnych (kwestie dyskusyjne) | str. 134
3.5. Wnioski współużytkowników wieczystych | str. 136
3.6. Wycofanie wniosku przez użytkownika wieczystego | str. 142
3.7. Wniosek o przekształcenie a obowiązek uiszczania opłaty rocznej | str. 144
4. Strony w postępowaniu w sprawie przekształcenia praw rzeczowych | str. 144
4.1. Ustalenie kręgu stron postępowania w sprawie o przekształcenie | str. 146
4.2. Wyłączenia z kręgu stron postępowania | str. 148
4.3. Wielość stron a współuczestnictwo w postępowaniu administracyjnym | str. 150
5. Zawieszenie postępowania | str. 152
5.1. Obligatoryjne zawieszenie postępowania | str. 153
5.2. Sprzeciw wobec przekształcenia jako przesłanka zawieszenia postępowania | str. 161
5.3. Fakultatywne zawieszenie postępowania | str. 163
6. Postanowienie sądu cywilnego według art. 199 k.c. w związku z art. 2 u.p.p.u.w. | str. 166
6.1. Istota orzeczenia sądu cywilnego według art. 199 k.c. | str. 167
6.2. Współużytkowanie wieczyste jako składnik majątku małżonków a orzeczenie sądu | str. 169
6.3. Sytuacja współużytkowników wieczystych jako członków wspólnoty mieszkaniowej | str. 170
7. Zezwolenia albo pozwolenia innych organów | str. 171
8. Koszty postępowania | str. 172
9. Charakter decyzji orzekającej o przekształceniu praw rzeczowych | str. 175
10. Wstrzymanie wykonania decyzji o przekształceniu praw rzeczowych w razie wniesienia skargi do sądu | str. 181
11. Wstrzymanie wykonania decyzji o przekształceniu praw rzeczowych w przypadku uruchomienia nadzwyczajnego postępowania administracyjnego | str. 183
12. Związanie sądu decyzją administracyjną | str. 184

Rozdział IV
Zakres podmiotowy oraz przedmiotowy przekształcenia | str. 188

1. Wprowadzenie | str. 188
2. Zakres podmiotowy przekształcenia | str. 189
2.1. Podstawowy krąg podmiotów uwłaszczenia | str. 190
2.2. Uwłaszczenie następcy prawnego użytkownika wieczystego | str. 192
2.3. Cel umowy o przewłaszczenie na zabezpieczenie wobec przesłanki podmiotowej przekształcenia | str. 193
2.4. Uwłaszczenie spółdzielni mieszkaniowej - użytkownika wieczystego | str. 197
2.5. Uwłaszczenie innych (niż spółdzielnie mieszkaniowe) osób prawnych | str. 199
2.6. Uwłaszczenie nabywcy prawa użytkowania wieczystego albo udział w tym prawie po dniu 13 października 2005 r. | str. 199
2.7. Nabycie prawa użytkowania wieczystego w drodze ugody a przekształcenie | str. 201
2.8. Wyłączenia o charakterze podmiotowym | str. 203
3. Zakres przedmiotowy uwłaszczenia | str. 205
3.1. Określenie funkcji zabudowy | str. 209
3.2. Zasady ustalenia przeznaczenia nieruchomości | str. 212
3.3. Użytkowanie wieczyste obciążające nieruchomość gruntową wraz z częścią składową w postaci budynku | str. 215
3.4. Nieruchomość rolna jako przedmiot przekształcanego prawa rzeczowego | str. 216
3.5. Przekształcenie prawa współużytkowania wieczystego | str. 220

Rozdział V
Opłaty z tytułu przekształcenia. Bonifikaty oraz obowiązek ich zwrotu | str. 223

1. Wprowadzenie | str. 223
2. Cywilnoprawny charakter opłaty | str. 226
3. Opłata za przekształcenie a opłata roczna | str. 228
4. Określenie wartości praw rzeczowych w postępowaniu w sprawie przekształcenia praw rzeczowych | str. 230
4.1. Ustalenie opłaty w wypadku przekształcenia współużytkowania wieczystego | str. 233
4.2. Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej w zakresie opłaty za przekształcenie praw rzeczowych | str. 235
4.3. Zasady wyceny prawa użytkowania wieczystego na potrzeby określenia opłaty z tytułu przekształcenia praw rzeczowych | str. 237
4.4. Ocena operatu szacunkowego jako środka dowodowego | str. 239
5. Bonifikaty od opłat oraz rozłożenie opłat na raty | str. 241
5.1. Bonifikata w wypadku wpisania nieruchomości lub jej części do rejestru zabytków | str. 241
5.2. Bonifikata zależna od uznania organu administracji | str. 245
5.3. Rozłożenie opłat na raty | str. 246
6. Uprawnienie do wyrażenia zgody na zastosowanie przez organ wykonawczy umownego oprocentowania rat | str. 247
7. Zakaz rozstrzygania o terminie uiszczenia opłaty oraz rodzaju zabezpieczenia wywiązania się z obowiązku jej uiszczenia | str. 251
8. Żądanie zwrotu udzielonej bonifikaty | str. 251
8.1. Zbycie nieruchomości a zwrot bonifikaty | str. 253
8.2. Zwolnienie z obowiązku zwrotu bonifikaty | str. 256
9. Nieodpłatne przekształcenie | str. 259
10. Umorzenie opłaty z tytułu przekształcenia | str. 260

Zakończenie | str. 261

Bibliografia | str. 263