Publikacja stanowi szeroką interpretację przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, które regulują proces budowlany na wszystkich jego etapach, a także przepisów innych aktów prawnych funkcjonalnie powiązanych z procesem inwestycyjno-budowlanym.
Autorzy przedstawili zawiłe i skomplikowane zagadnienia prawne w sposób możliwie dostępny i zrozumiały, szczególnie zwracając uwagę na prawa i obowiązki inwestorów, właścicieli i zarządców obiektów budowlanych oraz zakres uprawnień władczych organów administracji publicznej, wynikających z przepisów obowiązującego prawa. Wybór problemów, na które zwrócono szczególną uwagę, wynika z tematyki spraw najczęściej rozstrzyganych przez sądy administracyjne. W trzecim wydaniu nie brak w związku z tym licznych odniesień do orzecznictwa sądów administracyjnych, Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego, a także do literatury fachowej. Uwzględniono również wszystkie zmiany, które pojawiły się od poprzedniego wydania, w tym dotyczące m.in. uproszczenia procedury budowlanej, warunków uzyskiwania uprawnień budowlanych czy nowych wymogów odnośnie do charakterystyki energetycznej budynków.
Autorzy publikacji - sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz pracownicy sądów administracyjnych będący pracownikami naukowo-dydaktycznymi renomowanych uniwersytetów - mający zarówno odpowiednie przygotowanie teoretyczne, jak i doświadczenie praktyczne w zakresie orzekania w sprawach administracyjnych, starali się opracować niniejszy komentarz ze szczególnym uwzględnieniem kwestii stwarzających problemy w prawidłowym rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, które znajdują swój finał w postępowaniach sądowoadministracyjnych. Przedstawili również ocenę - niekiedy krytyczną - obowiązującego stanu prawnego i kolejnych jego zmian.
Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona nie tylko dla prawników praktyków: sędziów sądów administracyjnych, adwokatów, radców prawnych, lecz także dla pracowników organów administracji publicznej, osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, rzeczoznawców budowlanych oraz innych uczestników procesu budowlanego, a w szczególności dla inwestorów, którzy samodzielnie zamierzają podjąć wykonywanie robót budowlanych. Będzie także pomocna pracownikom naukowym wydziałów prawa i administracji oraz studiów technicznych.
Wykaz skrótów | str. 13
Wprowadzenie | str. 21
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 290 z późn. zm.) | str. 25
Rozdział 1. Przepisy ogólne | str. 27
Art. 1. [Przedmiot regulacji] | str. 27
Art. 2. [Ustawa - wyłączenia; stosunek do innych ustaw] | str. 38
Art. 3. [Definicje] | str. 45
Art. 4. [Prawo zabudowy nieruchomości gruntowej (zasada wolności budowlanej)] | str. 111
Art. 5. [Obiekt budowlany - zasady projektowania; zasady użytkowania; świadectwo charakterystyki energetycznej; osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej; rejestr osób, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin uprawniający do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej] | str. 117
Art. 5(1). (uchylony) | str. 133
Art. 5(2). (uchylony) | str. 133
Art. 5a. [Obwieszczenie jako forma zawiadomienia w postępowaniu dotyczącym obiektu liniowego, w którym liczba stron przekracza 20; wyłączenia] | str. 133
Art. 6. [Zagospodarowanie działek budowlanych lub terenów z obiektami budowlanymi lub ich zespołami] | str. 135
Art. 7. [Przepisy techniczno-budowlane] | str. 137
Art. 8. [Dodatkowe warunki techniczne dla budynków służących bezpieczeństwu lub obronności państwa - delegacja ustawowa] | str. 145
Art. 9. [Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych] | str. 145
Art. 10. [Zastosowanie w obiekcie budowlanym wyrobów o należytych właściwościach użytkowych] | str. 155
Art. 10a. (uchylony) | str. 159
Art. 11. [Dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia - delegacja ustawowa] | str. 160
Rozdział 2. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie | str. 161
Art. 12. [Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie - definicja, podstawa wykonywania; uprawnienia budowlane] | str. 161
Art. 12a. [Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie - podstawa wykonywania] | str. 173
Art. 12b.12c. (uchylone) | str. 177
Art. 13. [Uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi] | str. 177
Art. 14. [Uprawnienia budowlane - specjalności, specjalizacje techniczno-budowlane; warunki uzyskania uprawnień budowlanych] | str. 179
Art. 15. (uchylony) | str. 186
Art. 16. [Przygotowanie zawodowe - delegacja ustawowa] | str. 187
Rozdział 3. Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego | str. 189
Art. 17. [Uczestnicy procesu budowlanego] | str. 189
Art. 18. [Obowiązki i uprawnienia inwestora] | str. 196
Art. 19. [Obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego; obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego] | str. 202
Art. 20. [Obowiązki projektanta; wyłączenia; oświadczenie o sporządzeniu projektu] | str. 205
Art. 21. [Uprawnienia projektanta] | str. 216
Art. 21a. [Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie] | str. 217
Art. 22. [Obowiązki kierownika budowy] | str. 224
Art. 23. [Uprawnienia kierownika budowy] | str. 230
Art. 23a. (uchylony) | str. 231
Art. 24. [Zakaz łączenia funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego] | str. 231
Art. 25. [Obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego] | str. 232
Art. 26. [Uprawnienia inspektora nadzoru inwestorskiego] | str. 233
Art. 27. [Koordynator inspektorów nadzoru inwestorskiego w zakresie różnych specjalności] | str. 234
Rozdział 4. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych | str. 235
Art. 28. [Rozpoczęcie robót budowlanych; strony postępowania w sprawie pozwolenia na budowę] | str. 235
Art. 29. [Budowy i roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę] | str. 309
Art. 29a. [Budowa przyłączy - bez obowiązku zgłoszenia] | str. 362
Art. 30. [Zgłoszenie budowy; sprzeciw; nałożenie obowiązku uzyskania pozwolenia na wykonanie obiektu lub robót budowlanych] | str. 375
Art. 30a. [Informacja w Biuletynie Informacji Publicznej] | str. 413
Art. 31. [Rozbiórka budynków, budowli, obiektów budowlanych; nałożenie obowiązku uzyskania pozwolenia na rozbiórkę; termin rozpoczęcia robót zabezpieczających i rozbiórkowych] | str. 415
Art. 32. [Warunki wydania pozwolenia na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego] | str. 421
Art. 33. [Zakres przedmiotowy pozwolenia na budowę; załączniki do wniosku o pozwolenie na budowę; załączniki do wniosku o pozwolenie na budowę obiektów budowlanych; załączniki do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę] | str. 465
Art. 34. [Projekt budowlany - wymagania, elementy, zatwierdzenie; decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego poprzedzająca wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę] | str. 482
Art. 35. [Sprawdzenie spełnienia wymagań; decyzja o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę; kara] | str. 501
Art. 35a. [Skarga do sądu administracyjnego na decyzję o pozwoleniu na budowę; wstrzymanie wykonania decyzji; kaucja na zabezpieczenie roszczeń inwestora] | str. 529
Art. 36. [Decyzja o pozwoleniu na budowę - elementy] | str. 535
Art. 36a. [Istotne i nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę; decyzja o zmianie pozwolenia na budowę] | str. 548
Art. 37. [Wygaśnięcie, uchylenie albo stwierdzenie nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę] | str. 570
Art. 38. [Przesłanie decyzji o pozwoleniu na budowę organowi, który wydał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; rejestr decyzji o pozwoleniu na budowę; przechowywanie zatwierdzonych projektów budowlanych] | str. 579
Art. 39. [Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym objętym ochroną zabytków] | str. 584
Art. 39a. [Pozwolenie na budowę na obszarze pomnika zagłady] | str. 597
Art. 40. [Przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę i pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych na rzecz innego podmiotu; strony postępowania] | str. 599
Art. 40a. [Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej] | str. 610
Rozdział 5. Budowa i oddawanie do użytku obiektów budowlanych | str. 612
Art. 41. [Rozpoczęcie budowy; zawiadomienie o terminie; prace przygotowawcze] | str. 612
Art. 42. [Obowiązki inwestora i kierownika budowy w związku z prowadzeniem robót] | str. 617
Art. 43. [Geodezyjne wyznaczenie obiektu budowlanego w terenie; geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza] | str. 622
Art. 44. [Zawiadomienie o zmianie uczestników procesu budowlanego] | str. 626
Art. 45. [Dziennik budowy; dziennik montażu; dziennik rozbiórki] | str. 627
Art. 46. [Przechowywanie dokumentów stanowiących podstawę wykonania robót budowlanych] | str. 633
Art. 47. [Zgoda właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście; decyzja o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości; zajęcie pasa drogowego na potrzeby budowy] | str. 634
Art. 48. [Decyzja nakazująca rozbiórkę obiektu budowlanego będącego w budowie lub jego części albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę; postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych] | str. 640
Art. 49. [Sprawdzenie spełnienia wymagań; opłata legalizacyjna; postanowienie o obowiązku usunięcia nieprawidłowości] | str. 676
Art. 49a. [Opłata legalizacyjna - zwrot, zaliczenie w poczet kosztów wykonania zastępczego] | str. 690
Art. 49b. [Decyzja o rozbiórce obiektu budowlanego będącego w budowie lub jego części albo wybudowanego bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu; postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych; opłata legalizacyjna] | str. 691
Art. 49c. [Stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej do opłaty legalizacyjnej] | str. 701
Art. 50. [Wstrzymanie robót budowlanych w przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49b ust. 1] | str. 702
Art. 50a. [Następstwa (skutki) wykonywania robót budowlanych pomimo ich wstrzymania] | str. 718
Art. 51. [Decyzja o nałożeniu obowiązków i sprawdzenie ich wykonania; decyzja nakazująca zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego] | str. 721
Art. 52. [Zasady ponoszenia kosztów wykonania decyzji] | str. 744
Art. 53. [Zasady ponoszenia kosztów rozbiórki obiektu budowlanego] | str. 751
Art. 54. [Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę lub zgłoszenie - zawiadomienie organu o zakończeniu budowy] | str. 752
Art. 55. [Przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę - decyzja o pozwoleniu na użytkowanie] | str. 760
Art. 55a. (uchylony) | str. 765
Art. 56. [Zawiadomienie PIS i PSP o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania] | str. 766
Art. 57. [Załączniki do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie] | str. 770
Art. 58. (uchylony) | str. 790
Art. 59. [Decyzja o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego; strona w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie] | str. 790
Art. 59a. [Kontrola budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę] | str. 802
Art. 59b. (uchylony) | str. 806
Art. 59c. [Termin przeprowadzenia kontroli budowy; uczestnictwo inwestora w kontroli budowy] | str. 806
Art. 59d. [Protokół z przeprowadzenia kontroli budowy] | str. 807
Art. 59e. [Podmiot przeprowadzający kontrolę budowy; upoważnienie do przeprowadzenia kontroli budowy] | str. 809
Art. 59f. [Kara w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w trakcie obowiązkowej kontroli] | str. 810
Art. 59g. [Postanowienie o wymierzeniu kary; termin uiszczenia kary; ściągnięcie kary w drodze egzekucji administracyjnej] | str. 817
Art. 60. [Przekazanie właścicielowi lub zarządcy obiektu dokumentacji budowy i dokumentacji powykonawczej] | str. 819
Rozdział 6. Utrzymanie obiektów budowlanych | str. 820
Art. 61. [Obowiązki właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego] | str. 820
Art. 62. [Okresowe kontrole stanu technicznego obiektu budowlanego, instalacji i przewodów] | str. 830
Art. 63. [Obowiązek przechowywania dokumentacji obiektu budowlanego przez okres jego istnienia] | str. 843
Art. 63a. (uchylony) | str. 845
Art. 64. [Książka obiektu budowlanego - prowadzenie, załączniki] | str. 845
Art. 65. [Udostępnianie załączników do książki obiektu budowlanego] | str. 848
Art. 66. [Decyzja o usunięciu nieprawidłowości stwierdzonych w obiekcie budowlanym; decyzja o zakazie użytkowania obiektu] | str. 849
Art. 67. [Nakaz rozbiórki nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego] | str. 861
Art. 68. [Nakazy i zarządzenia związane z potrzebą opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi] | str. 867
Art. 69. [Stosowanie środków zabezpieczających w celu usunięcia niebezpieczeństwa] | str. 870
Art. 70. [Obowiązek dokonania napraw] | str. 873
Art. 71. [Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części; zgłoszenie zmiany, sprzeciw] | str. 876
Art. 71a. [Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia; opłata legalizacyjna; decyzja nakazująca przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części] | str. 889
Art. 72. [Postępowanie w sprawach rozbiórek - delegacja ustawowa] | str. 895
Rozdział 7. Katastrofa budowlana | str. 898
Art. 73. [Katastrofa budowlana] | str. 898
Art. 74. [Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej] | str. 900
Art. 75. [Obowiązki kierownika budowy w razie katastrofy budowlanej] | str. 900
Art. 76. [Komisja do ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej] | str. 902
Art. 77. [Przejęcie postępowania wyjaśniającego przez inne organy] | str. 904
Art. 78. [Decyzja o usunięciu skutków katastrofy budowlanej] | str. 905
Art. 79. [Usunięcie skutków katastrofy budowlanej] | str. 907
Rozdział 8. Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego | str. 909
Art. 80. [Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego] | str. 909
Art. 81. [Obowiązki organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego] | str. 913
Art. 81a. [Uprawnienia organów nadzoru budowlanego; wykonywanie czynności kontrolnych] | str. 916
Art. 81b. (uchylony) | str. 918
Art. 81c. [Uprawnienia organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego] | str. 918
Art. 82. [Właściwość rzeczowa i instancyjna organów administracji architektoniczno-budowlanej] | str. 928
Art. 82a. [Zakaz powierzania zadań z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej] | str. 933
Art. 82b. [Zadania organów administracji architektoniczno-budowlanej; rejestr wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę; rejestr zgłoszeń dotyczących budowy] | str. 937
Art. 83. [Właściwość rzeczowa powiatowego inspektora nadzoru budowlanego i wojewodzkiego inspektora nadzoru budowlanego] | str. 943
Art. 83a. (uchylony) | str. 945
Art. 84. [Zadania organów nadzoru budowlanego] | str. 945
Art. 84a. [Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego] | str. 948
Art. 84b. [Kontrola działalności organów administracji architektoniczno-budowlanej i organów nadzoru budowlanego; wznowienie lub wszczęcie z urzędu postępowania] | str. 950
Art. 85. [Współdziałanie organów nadzoru budowlanego z innymi organami] | str. 953
Art. 85a. [Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy] | str. 954
Art. 86. [Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego - powoływanie, odwoływanie] | str. 956
Art. 87. [Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego - powoływanie, odwoływanie, współdziałanie] | str. 957
Art. 88. [Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego - definicja, powoływanie, zasady naboru] | str. 958
Art. 88a. [Zadania Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego] | str. 961
Art. 88b. [Główny Urząd Nadzoru Budowlanego] | str. 965
Art. 89. (uchylony) | str. 966
Art. 89a. [Zakres właściwości organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego] | str. 966
Art. 89b. [Sprawdzenie posiadania przez inwestora postanowienia o uzgodnieniu] | str. 966
Art. 89c. [Polecenie podjęcia działań zmierzających do usunięcia stanu zagrożenia] | str. 967
Rozdział 9. Przepisy karne | str. 969
Art. 90. [Wykonywanie robót budowlanych niezgodnie z prawem] | str. 969
Art. 91. [Naruszenie przepisów prawa budowlanego] | str. 976
Art. 91a. [Naruszenie obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie] | str. 978
Art. 92. [Naruszenie przepisów prawa budowlanego] | str. 979
Art. 93. [Naruszenie przepisów prawa budowlanego] | str. 982
Art. 94. [Orzekanie w postępowaniu w sprawach o wykroczenia] | str. 987
Rozdział 10. Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie | str. 989
Art. 95. [Odpowiedzialność zawodowa w budownictwie] | str. 989
Art. 96. [Kary z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie] | str. 992
Art. 97. [Wszczęcie postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie] | str. 994
Art. 98. [Orzekanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Właściwość organów] | str. 997
Art. 99. [Informacja o ostatecznej decyzji o ukaraniu] | str. 1000
Art. 100. [Przedawnienie orzekania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie] | str. 1002
Art. 101. [Zatarcie kary] | str. 1004
Art. 102. (uchylony) | str. 1006
Rozdział 11. Przepisy przejściowe i końcowe | str. 1007
Art. 103. [Stosowanie przepisów prawa budowlanego] | str. 1007
Art. 104. [Zachowanie uprawnień budowlanych] | str. 1015
Art. 105. [Utrzymanie w mocy decyzji o dopuszczeniu do powszechnego stosowania w budownictwie nowych materiałów budowlanych] | str. 1017
Art. 106. [Zmiana w ustawie o ochronie przeciwpożarowej | str. 1017
Art. 107. [Derogacja prawa budowlanego z 1974 r.] | str. 1018
Art. 108. [Termin wejścia w życie prawa budowlanego] | str. 1020
Załącznik | str. 1021
Bibliografia | str. 1025
Skorowidz przedmiotowy | str. 1033
