Mienie zabużańskie. Realizacja prawa do rekompensaty

Słownik pojęć | str. 11

Wykaz skrótów | str. 13

Wstęp | str. 15

Rozdział 1
Tło historyczne | str. 29
1.1. Wprowadzenie | str. 29
1.2. Zabór austriacki przed 1914 r. | str. 30
1.3. Zabór rosyjski przed 1914 r. | str. 32
1.4. Lata 1914–1939 – I wojna światowa i okres międzywojenny | str. 33
1.5. Wrzesień 1939 r. – czerwiec 1941 r. – pierwsza okupacja radziecka | str. 39
1.6. Czerwiec 1941 r. – lipiec 1944 r. – okupacja niemiecka | str. 45
1.7. Lipiec 1944 r. – sierpień 1945 r. – druga okupacja radziecka i repatriacja | str. 49
1.8. Lata 1945–2005 – problematyka mienia zabużańskiego w porządku prawnym PRL i III Rzeczypospolitej Polskiej w okresie poprzedzającym ustawę zabużańską | str. 54
1.9. Podsumowanie | str. 69

Rozdział 2
Zakres stosowania ustawy zabużańskiej | str. 71
2.1. Wprowadzenie | str. 71
2.2. Aktualny stan prawny | str. 71
2.2.1. Własność pozostawionych nieruchomości (art. 2 pkt 1 ustawy zabużańskiej) | str. 72
2.2.1.1. Nacjonalizacja w ZSRR w latach 1939–1941 | str. 74
2.2.1.2. Stosunki własnościowe pod okupacją niemiecką 1941–1944 i ich wpływ na stan prawny pozostawionego mienia | str. 76
2.2.1.3. Okres po 1944 r. w ZSRR w odniesieniu do kwestii własności pozostawionego mienia | str. 78
2.2.2. Obywatelstwo właściciela (art. 2 pkt 1 ustawy zabużańskiej) | str. 81
2.2.3. Miejsce zamieszkania właściciela 1.09.1939 r. (art. 2 pkt 1 ustawy zabużańskiej) | str. 82
2.2.4. Fakt i okoliczności opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy zabużańskiej) | str. 87
2.2.5. Obywatelstwo wnioskodawcy (art. 2 pkt 2 ustawy zabużańskiej) | str. 89
2.3. Przypadki szczególne | str. 93
2.3.1. Druga repatriacja w latach 1958–1959 | str. 93
2.3.2. Okręg czerniowiecki | str. 98
2.3.3. Kolano Bugu i rejon Ustrzyk Dolnych | str. 101
2.4. Podsumowanie | str. 103

Rozdział 3
Droga administracyjna potwierdzenia prawa do rekompensaty | str. 107
3.1. Wprowadzenie | str. 107
3.2. Charakter postępowania o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie | str. 108
3.3. Standardy europejskie w polskim prawie o postępowaniu administracyjnym | str. 110
3.4. Zasady ogólne postępowania administracyjnego | str. 113
3.5. Podsumowanie | str. 121

Rozdział 4
Przebieg postępowania administracyjnego o potwierdzenie prawa do rekompensaty | str. 123
4.1. Wprowadzenie | str. 123
4.2. Organ administracji publicznej właściwy do prowadzenia postępowania o potwierdzenie prawa do rekompensaty | str. 124
4.3. Strona w postępowaniu o potwierdzenie prawa do rekompensaty | str. 126
4.3.1. Podmioty na prawach strony | str. 130
4.4. Wszczęcie postępowania | str. 131
4.5. Postępowanie wyjaśniające | str. 140
4.5.1. Środki dowodowe | str. 140
4.5.2. Ocena materiału dowodowego | str. 143
4.5.3. Formy postępowania | str. 144
4.6. Postępowanie dowodowe w sprawach o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie | str. 146
4.6.1. Kwestie dowodowe dotyczące wymogu własności (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy zabużańskiej) | str. 147
4.6.1.1. Opisy mienia i orzeczenia PUR (art. 6 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy zabużańskiej) | str. 148
4.6.1.2. Dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białorusi, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw (art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy zabużańskiej) | str. 152
4.6.1.3. Zeznania świadków (art. 6 ust. 5 ustawy zabużańskiej) | str. 157
4.6.2. Zagadnienia dowodowe dotyczące obywatelstwa (art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy zabużańskiej) | str. 161
4.6.3. Dowodzenie miejsca zamieszkania 1.09.1939 r., faktu i okoliczności opuszczenia byłego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 4 i 5 ustawy zabużańskiej) | str. 163
4.6.4. Zagadnienia dowodowe związane z wnioskowaniem o prawo do rekompensaty przez spadkobierców (art. 6 ust. 2 ustawy zabużańskiej) | str. 164
4.7. Akty kończące postępowanie o potwierdzenie prawa do rekompensaty | str. 166
4.7.1. Postanowienie | str. 166
4.7.2. Wycena mienia zabużańskiego | str. 168
4.7.3. Wycena ewentualnego ekwiwalentu otrzymanego za mienie zabużańskie na podstawie wcześniejszych regulacji prawnych | str. 174
4.7.4. Decyzja | str. 175
4.8. Postępowanie odwoławcze | str. 178
4.8.1. Środki odwoławcze od decyzji administracyjnej wojewody | str. 178
4.8.2. Wniesienie odwołania | str. 179
4.8.3. Wykonalność decyzji w przypadku wniesienia odwołania | str. 179
4.8.4. Możliwe decyzje organu odwoławczego | str. 180
4.9. Podsumowanie | str. 183

Rozdział 5
Postępowanie sądowoadministracyjne w sprawach dotyczących prawa do rekompensaty | str. 185
5.1. Wprowadzenie | str. 185
5.2. Konstytucyjny system kontroli sądowej | str. 186
5.3. Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym | str. 189
5.3.1. Przesłanki dopuszczalności skargi | str. 189
5.3.2. Wymogi i granice skargi | str. 190
5.3.3. Rodzaje rozstrzygnięć wojewódzkiego sądu administracyjnego | str. 192
5.4. Postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | str. 193
5.4.1. Przedmiot skargi kasacyjnej i wymogi formalne | str. 193
5.4.2. Granice skargi kasacyjnej | str. 195
5.4.3. Rodzaje rozstrzygnięć Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 195
5.5. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych | str. 197
5.5.1. Charakterystyka dostępnej populacji | str. 198
5.5.2. Organy, których decyzje lub bezczynność były przedmiotem zaskarżenia | str. 198
5.5.3. Liczba spraw dotyczących potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie przed WSA i NSA oraz rodzaje orzeczeń | str. 199
5.5.4. Podstawy prawne zaskarżenia | str. 201
5.5.5. Terminy rozpoznania spraw dotyczących potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie przed WSA i NSA | str. 207
5.5.6. Tezy | str. 208
5.5.7. Długotrwałość postępowań o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie | str. 212
5.5.8. Przestrzeganie zasady swobodnej oceny dowodów | str. 216
5.5.9. Problematyka domicylu 1.09.1939 r. w rozumieniu art. 25 k.c. | str. 219
5.5.10. Wpływ nacjonalizacji i przekształceń własnościowych dokonanych przez władze radzieckie po 1939 r. na prawo do rekompensaty | str. 224
5.5.11. Mienie położone na obszarze poza granicami II Rzeczypospolitej Polskiej | str. 228
5.6. Podsumowanie | str. 231

Rozdział 6
Analizy porównawcze | str. 233
6.1. Wprowadzenie | str. 233
6.2. Uwarunkowania badawcze | str. 235
6.3. Podejście do porównania z przypadkami wypędzenia i ekspatriacji w innych krajach | str. 236
6.3.1. Wymiana ludności pomiędzy Grecją i Turcją po 1923 r. | str. 237
6.3.2. Finlandia: aneksja Karelii w 1940 r. – wojna kontynuacyjna – ponowna aneksja | str. 242
6.3.3. Problem „wypędzonych” w Niemczech po 1945 r. | str. 248
6.3.4. Indie Holenderskie – repatriacja Holendrów z Indonezji | str. 257
6.3.5. Ruś Zakarpacka | str. 263
6.4. Porównanie problematyki mienia zabużańskiego z innymi przypadkami utraty nieruchomości w Polsce | str. 273
6.4.1. Reforma rolna | str. 273
6.4.2. Nacjonalizacja przemysłu | str. 276
6.4.3. Grunty warszawskie i „mała” reprywatyzacja | str. 278
6.5. Kresy Wschodnie a Ziemie Odzyskane | str. 287
6.6. Podsumowanie | str. 291

Rozdział 7
Zakończenie | str. 293
7.1. Ujęcie ilościowe | str. 293
7.1.1. Liczba i wartość wypłaconych rekompensat | str. 293
7.1.2. Liczba złożonych wniosków o potwierdzenie prawa do rekompensaty | str. 294
7.1.3. Terminy i postępowania sądowoadministracyjne | str. 295
7.2. Podsumowanie i wnioski | str. 296

Bibliografia | str. 305