Opis produktu
Komentarze
Spis treści
Podręcznik podzielony został na trzy części:
• pierwsza koncentruje uwagę na tytułowych zagadnieniach ogólnych prawa administracyjnego, zarówno klasycznych, jak i relatywnie nowych;
• druga skupia się na ustrojowym prawie administracyjnym, uwzględniając wątki europeizacyjne i globalizacyjne,
• trzecia omawia zagadnienia ogólne i ustrojowe na przykładzie wybranych regulacji materialnego prawa administracyjnego, zestawiając pojęcia-narzędzia, instytucje z ustawami z zakresu materialnego prawa administracyjnego.
W publikacji połączono analizę zagadnień ogólnych i ustrojowych z podejściem law in action – weryfikacją omawianych instytucji i pojęć-narzędzi, co ułatwia zrozumienie i przyswojenie materiału.
Podręcznik jest przeznaczony dla studentów studiów prawniczych i administracyjnych oraz ekonomicznych, a także profilowanych administracyjnie studiów podyplomowych. Będzie też cenną lekturą dla przedstawicieli zawodów prawniczych, pracowników administracji publicznej oraz przedstawicieli nauki prawa administracyjnego.
• pierwsza koncentruje uwagę na tytułowych zagadnieniach ogólnych prawa administracyjnego, zarówno klasycznych, jak i relatywnie nowych;
• druga skupia się na ustrojowym prawie administracyjnym, uwzględniając wątki europeizacyjne i globalizacyjne,
• trzecia omawia zagadnienia ogólne i ustrojowe na przykładzie wybranych regulacji materialnego prawa administracyjnego, zestawiając pojęcia-narzędzia, instytucje z ustawami z zakresu materialnego prawa administracyjnego.
W publikacji połączono analizę zagadnień ogólnych i ustrojowych z podejściem law in action – weryfikacją omawianych instytucji i pojęć-narzędzi, co ułatwia zrozumienie i przyswojenie materiału.
Podręcznik jest przeznaczony dla studentów studiów prawniczych i administracyjnych oraz ekonomicznych, a także profilowanych administracyjnie studiów podyplomowych. Będzie też cenną lekturą dla przedstawicieli zawodów prawniczych, pracowników administracji publicznej oraz przedstawicieli nauki prawa administracyjnego.
Cechy
| Rodzaj: | e-book |
| Format pliku: |
 |
| Autor: | Jolanta Blicharz, Piotr Lisowski |
| Język publikacji: | polski |
| Rok wydania: | 2022 |
| Serie: | Akademicka. Podręczniki Obowiązkowe |
Wykaz skrótów | str. 15
Przedmowa | str. 27
Część pierwsza
ZAGADNIENIA OGÓLNE
Rozdział I
Administracja publiczna. Tradycja a współczesność | str. 35
1. Geneza | str. 35
2. Ewolucja i modele | str. 40
2.1. Administracja w ujęciu państwa dobrobytu | str. 41
2.2. Administracja w ujęciu nowego zarządzania publicznego | str. 43
2.3. Administracja w ujęciu współrządzenia (governance) | str. 44
2.4. Ujęcia administracji a praworządność materialna | str. 46
3. Sposoby definiowania administracji publicznej | str. 47
3.1. Konieczność uwzględnienia dorobku innych nauk | str. 47
3.2. Definicje administracji publicznej | str. 49
4. Funkcje i główne sfery działania administracji publicznej | str. 54
4.1. Charakter i kategorie funkcji administracji | str. 55
4.2. Główne sfery działania administracji publicznej | str. 56
4.2.1. Policja administracyjna | str. 57
4.2.2. Reglamentacja | str. 58
4.2.3. Administracja świadcząca | str. 59
4.2.4. Regulacja | str. 61
5. Administracja publiczna a społeczeństwo obywatelskie | str. 62
6. Administracja publiczna a grupy interesu (grupy nacisku) | str. 66
7. Tendencje w badaniu porównawczym administracji publicznej i prawa administracyjnego | str. 70
Rozdział II
Istota i kierunki rozwoju prawa administracyjnego | str. 88
1. Określenie prawa administracyjnego | str. 88
2. Sposoby klasyfikowania norm prawa administracyjnego | str. 94
3. Zasady ogólne prawa administracyjnego | str. 97
4. Stosunek prawa administracyjnego do innych gałęzi prawa | str. 105
5. Perspektywy rozwoju prawa administracyjnego. Z refleksji ogólnych | str. 107
Rozdział III
Podstawowe instytucje prawa administracyjnego. Zagadnienia teoretyczno-prawne | str. 114
1. Stosunek administracyjnoprawny | str. 114
1.1. Pojęcie i rodzaje stosunku administracyjnoprawnego | str. 114
1.1.1. Podmiot stosunku prawnego | str. 117
1.1.2. Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego | str. 121
1.2. Cechy stosunku administracyjnoprawnego | str. 122
1.3. Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego, jego przekształcenie i ustanie | str. 123
1.4. Stosunek administracyjnoprawny a sytuacja administracyjnoprawna | str. 125
2. Władza dyskrecjonalna administracji publicznej | str. 126
2.1. Konstrukcja pojęcia uznania administracyjnego | str. 127
2.2. Między zasadą legalizmu a uznaniem administracyjnym | str. 128
2.3. Sądowa kontrola uznania administracyjnego/decyzji uznaniowych | str. 129
2.4. Uznanie administracyjne w orzecznictwie sądów polskich | str. 130
2.5. Inne rodzaje władzy dyskrecjonalnej | str. 132
3. Publiczne prawo podmiotowe | str. 133
3.1. Pojęcie publicznego prawa podmiotowego | str. 133
3.2. Klasyczne teorie i definicje publicznego prawa podmiotowego | str. 134
3.3. Struktura i treść publicznych praw podmiotowych | str. 136
3.4. Ochrona publicznych praw podmiotowych | str. 137
4. Sankcja administracyjna | str. 138
Rozdział IV
Administracja publiczna i prawo administracyjne wobec przemian cywilizacyjnych | str. 147
1. Współczesny kontekst i wymiar zasady demokratycznego państwa prawnego | str. 147
1.1. Zasady prawa administracyjnego i ich rola we współczesnym państwie | str. 147
1.2. Zasada demokratycznego państwa prawnego jako zasada wszystkich zasad | str. 148
1.3. O transpozycji zasady demokratycznego państwa prawnego | str. 154
2. Kontekst zasady pomocniczości | str. 155
3. Elektroniczna administracja | str. 160
3.1. Płaszczyzny elektronicznej administracji | str. 161
3.2. Publiczny system teleinformatyczny | str. 162
3.3. Elektroniczny rejestr publiczny | str. 162
3.4. Kierunki i poziomy elektronicznej administracji | str. 163
3.5. Podmioty elektronicznej administracji | str. 164
3.6. Powszechność i bezpieczeństwo jako wartości związane z elektroniczną administracją | str. 165
4. Współczesne formy prywatyzacji zadania publicznego | str. 166
5. Mediacje w administracji | str. 171
6. Smart Administration – zarys koncepcji | str. 177
Rozdział V
Źródła prawa administracyjnego | str. 184
1. Pojęcie źródeł prawa i klasyfikacja źródeł prawa | str. 184
2. Cechy źródeł prawa administracyjnego | str. 190
3. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej | str. 191
4. Ustawy | str. 198
5. Prawo międzynarodowe | str. 200
6. Prawo Unii Europejskiej | str. 207
7. Rozporządzenia z mocą ustawy | str. 217
8. Rozporządzenia | str. 220
8.1. Forma działania administracji publicznej | str. 220
8.2. Źródło powszechnie obowiązującego prawa i akt wykonawczy względem ustawy | str. 220
8.3. Niesamoistny charakter rozporządzenia | str. 221
8.4. Upoważnienie do wydania rozporządzenia | str. 221
8.5. Organy właściwe do wydania rozporządzenia | str. 223
8.6. Przedmiot rozporządzenia | str. 224
8.7. Wytyczne dotyczące treści rozporządzenia | str. 224
8.8. Kontrola i nadzór nad rozporządzeniami | str. 225
8.9. Rozporządzenia określone w art. 92 Konstytucji RP a inne rozporządzenia | str. 226
9. Lokalne źródła prawa administracyjnego | str. 227
9.1. Ustalenia terminologiczno-pojęciowe; differentia specifica; ratio legis | str. 227
9.2. Akty prawa miejscowego (prawo miejscowe) | str. 229
9.3. Akty prawa zakładowego (prawo zakładowe) | str. 235
10. Akty prawa wewnętrznego organów administracji publicznej | str. 237
11. Wejście w życie źródeł prawa | str. 241
12. Niezorganizowane źródła prawa administracyjnego | str. 247
12.1. Zwyczaj | str. 247
12.2. Orzecznictwo sądowe w perspektywie problematyki źródeł prawa administracyjnego | str. 249
Rozdział VI
Formy działania administracji publicznej | str. 257
1. Pojęcie i klasyfikacja form działania administracji publicznej | str. 257
2. Akt administracyjny jako podstawowa forma działania administracji publicznej | str. 261
2.1. Pojęcie, sposoby klasyfikowania i rodzaje aktów administracyjnych | str. 261
2.2. Akt administracyjny a akt normatywny | str. 273
2.3. Kontekst generalnych aktów administracyjnych | str. 274
3. Decyzja administracyjna jako klasyczna forma zewnętrznego aktu administracyjnego | str. 275
3.1. Formy decyzji administracyjnej | str. 275
3.2. Warunki istnienia decyzji administracyjnej | str. 278
3.3. Warunki prawidłowości decyzji administracyjnej | str. 280
3.4. Wadliwość decyzji administracyjnej | str. 281
3.5. Trwałość decyzji administracyjnej i utrata jej mocy obowiązującej | str. 282
3.6. Wykonalność decyzji administracyjnej | str. 285
4. Akty polityki administracyjnej | str. 287
5. Porozumienie administracyjne (porozumienia administracyjne ustrojowe) | str. 295
6. Kontrakt terytorialny | str. 299
7. Umowa cywilnoprawna | str. 300
8. Umowa administracyjna | str. 306
9. Umowy w sprawach zamówień publicznych | str. 311
10. Umowa koncesji na roboty budowlane lub usługi | str. 316
11. Czynności materialno-techniczne | str. 320
12. Działalność społeczno-organizatorska | str. 323
13. Wybrane przykłady pozostałych form działania administracji publicznej | str. 326
13.1. Milczenie administracji | str. 327
13.2. Ugoda administracyjna | str. 330
13.3. Przyrzeczenie administracyjne | str. 334
Rozdział VII
Pracownicy administracji publicznej | str. 341
1. Pojęcie służby publicznej | str. 341
2. Aktualny stan polskiego prawa urzędniczego (ustalenia systemowe) | str. 344
3. Status osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe | str. 348
4. Pracownicy administracji państwowej | str. 350
5. Pracownicy i funkcjonariusze administracji rządowej | str. 354
5.1. Korpus służby cywilnej | str. 355
5.2. Korpus służby zagranicznej | str. 359
5.3. Stosunki służbowe funkcjonariuszy w administracji rządowej | str. 362
6. Pracownicy samorządowi | str. 364
7. Pracownicy administracji o szczególnym statusie prawnym | str. 371
8. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pomocniczych i obsługi w urzędach i jednostkach organizacyjnych administracji publicznej | str. 376
Rozdział VIII
Odpowiedzialność za działania legalne i nielegalne administracji publicznej | str. 379
1. Istota odpowiedzialności jako generalnej zasady determinującej działanie władzy publicznej | str. 379
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza za działania legalne administracji | str. 382
3. Odpowiedzialność odszkodowawcza za działania nielegalne | str. 385
4. Odpowiedzialność w administracji: odpowiedzialność dyscyplinarna, karna i majątkowa funkcjonariuszy administracji publicznej | str. 390
Część druga
USTROJOWE PRAWO ADMINISTRACYJNE
Rozdział IX
Podstawowe ustalenia terminologiczno-pojęciowe dotyczące organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu statycznym (instytucjonalnym) | str. 401
1. Różnorodność form organizacyjno-prawnych stosowanych w organizacji prawnej administracji publicznej | str. 401
1.1. Przyjmowane ustalenia terminologiczno-pojęciowe | str. 401
1.2. Podmioty administracji publicznej i ich rodzaje | str. 403
1.3. Organy administracji publicznej i ich rodzaje | str. 407
1.4. Aparat pomocniczy organu administracji publicznej | str. 414
2. Terytorialne aspekty organizacji prawnej administracji publicznej | str. 416
2.1. Kluczowe antecedencje | str. 416
2.2. Rodzaje podziałów terytorialnych | str. 417
2.3. Jednostki zasadniczego podziału terytorialnego | str. 419
2.4. Jednostki pomocnicze gminy (jako jednostki podziału terytorialnego) | str. 423
2.5. Jednostki podziału specjalnego (na wybranych przykładach) | str. 424
3. Resort administracji publicznej – dział administracji rządowej | str. 426
Rozdział X
Podstawowe ustalenia terminologiczno-pojęciowe dotyczące organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu relacyjnym (dynamicznym) | str. 428
1. Podstawowe płaszczyzny organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu relacyjnym – wprowadzenie | str. 428
2. Kontrola w administracji publicznej (kontrola administracyjna) | str. 430
2.1. Kluczowe uwarunkowania terminologiczno-pojęciowe – kontrola jako topos administracji publicznej | str. 430
2.2. Rodzaje i kryteria kontroli administracyjnej | str. 434
3. Kierownictwo (wewnętrzne) | str. 441
4. Nadzór organizacyjny (ustrojowy) | str. 443
4.1. Jeszcze kilka refleksji o terminologiczno-pojęciowym przeznaczeniu | str. 443
4.2. Nadzór hierarchiczny | str. 444
4.3. Nadzór weryfikacyjny | str. 446
5. Zwierzchnictwo związane z zespoleniem | str. 448
6. Koordynacja | str. 450
7. Oddziaływania związane ze współdziałaniem | str. 452
8. Relacyjne zastosowania dekoncentracji | str. 454
8.1. Dekoncentracja wewnętrzna; upoważnienie administracyjne | str. 454
8.2. Dekoncentracja przestrzenna | str. 457
8.3. Dekoncentracja zewnętrzna | str. 458
9. Układy relacji strukturalnych (wybrane przykłady) | str. 460
9.1. Układ scentralizowany (centralizacja) | str. 460
9.2. Układ zdecentralizowany (decentralizacja) | str. 461
9.2.1. Specyfika decentralizacji oraz wprowadzenie do form decentralizacji | str. 461
9.2.2. Istota decentralizacji samorządowej (ze szczególnym uwzględnieniem samorządu terytorialnego) | str. 463
9.2.3. Decentralizacja autonomiczna (autonomia administracyjna) | str. 466
Rozdział XI
Kontrola zewnętrzna administracji publicznej – ustalenia systemowe | str. 470
1. Wprowadzenie do problematyki kontroli zewnętrznej administracji publicznej | str. 470
2. Kontrola sądowa | str. 471
2.1. Kilka ustaleń wprowadzających o systemowym przeznaczeniu | str. 471
2.2. Kontrola sprawowana przez sądy administracyjne | str. 472
2.3. Kontrola sprawowana przez inne sądy | str. 474
2.3.1. Kontrola sprawowana przez sądy powszechne | str. 474
2.3.2. Administracyjny kontekst kontroli sprawowanej przez Sąd Najwyższy | str. 475
3. Kontrola Trybunału Konstytucyjnego | str. 476
4. Kontrola Trybunału Stanu | str. 477
5. Kontrola Najwyższej Izby Kontroli | str. 478
6. Kontrola Rzecznika Praw Obywatelskich | str. 479
7. Kontrola parlamentarna | str. 481
8. Kontrola prokuratorska | str. 482
9. Kontrola społeczna | str. 483
Rozdział XII
Organizacja i funkcjonowanie administracji publicznej stopnia centralnego | str. 486
1. Administracja stopnia centralnego: administracja państwowa a administracja rządowa | str. 486
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | str. 490
3. Centralne organy administracji państwowej | str. 493
4. Naczelne organy administracji rządowej | str. 498
4.1. Rada Ministrów | str. 498
4.1.1. Podstawy prawne | str. 498
4.1.2. Skład Rady Ministrów | str. 498
4.1.3. Tryb powołania Rady Ministrów | str. 500
4.1.4. Zadania i kompetencje Rady Ministrów | str. 501
4.1.5. Organizacja i tryb działania Rady Ministrów | str. 502
4.1.6. Organy wewnętrzne i pomocnicze Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów | str. 503
4.2. Prezes Rady Ministrów | str. 505
4.3. Ministrowie | str. 507
5. Centralne organy administracji rządowej (tzw. urzędy centralne) | str. 510
6. Inne nietypowe podmioty, organy administracji publicznej stopnia centralnego (wybrane przykłady) | str. 513
Rozdział XIII
Organizacja i funkcjonowanie administracji Unii Europejskiej | str. 517
1. Organizacja administracji Unii Europejskiej | str. 517
1.1. Uwagi wstępne | str. 517
1.2. Administracja polityczna | str. 518
1.2.1. Rada Europejska | str. 518
1.2.2. Rada | str. 520
1.3. Administracja wykonawcza | str. 521
1.3.1. Komisja Europejska | str. 521
1.3.2. Organy i jednostki organizacyjne | str. 522
1.4. Administracja urzędnicza | str. 523
2. Funkcjonowanie administracji Unii Europejskiej | str. 525
2.1. Jednostronne akty (czynności) generalne i abstrakcyjne | str. 527
2.2. Jednostronne akty (czynności) indywidualne i konkretne | str. 531
2.3. Porozumienia i umowy | str. 532
2.4. Czynności faktyczne | str. 534
3. Zasady i prawa podstawowe w postępowaniu przed organami administracji Unii Europejskiej | str. 535
3.1. Zasada państwa prawnego | str. 535
3.2. Zasada legalizmu | str. 536
3.3. Zasada pewności prawa | str. 537
3.4. Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań | str. 538
3.5. Zasada proporcjonalności | str. 539
3.6. Zasada dobrej administracji | str. 539
4. Europeizacja prawa administracyjnego | str. 543
Rozdział XIV
Organizacja i funkcjonowanie terenowej administracji rządowej | str. 550
1. Formy organizacyjno-prawne wykonujące zadania administracji rządowej w województwie – ustalenia ogólne | str. 550
2. Pozycja wojewody w ramach terenowej administracji rządowej | str. 552
3. Rządowa administracja zespolona w województwie | str. 557
4. Niezespolona administracja rządowa | str. 562
5. Kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży | str. 565
Rozdział XV
Organizacja i funkcjonowanie administracji jednostek samorządu terytorialnego i ich związków | str. 570
1. Władze jednostek samorządu terytorialnego | str. 570
1.1. Samorządowe formy demokracji bezpośredniej | str. 571
1.2. Organy jednostek samorządu terytorialnego | str. 585
2. Zakres działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 595
2.1. Zasady i tryb kształtowania zakresu działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 595
2.2. Układ zadań jednostek samorządu terytorialnego | str. 598
3. Działalność jednostek samorządu terytorialnego w perspektywie kontrolnej i nadzorczej | str. 603
3.1. Nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego | str. 603
3.2. Sądowa kontrola działalności jednostek samorządu terytorialnego | str. 612
3.3. Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego | str. 613
4. Specyfika miasta na prawach powiatu | str. 616
5. Specyfika ustroju m.st. Warszawy | str. 623
6. Organizacja i funkcjonowanie jednostek pomocniczych gminy | str. 629
7. Podstawowe formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego | str. 643
7.1. Kluczowe uwarunkowania i ustalenia terminologiczno-pojęciowe | str. 643
7.2. Związki jednostek samorządu terytorialnego | str. 645
7.3. Porozumienia samorządowe służące współdziałaniu | str. 651
7.4. Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego w formie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej | str. 654
8. Aglomeracje/metropolie jako wyzwanie ustrojowe – przykład związku metropolitalnego w województwie śląskim | str. 657
Rozdział XVI
Wyjątki od dualizmu terenowej administracji publicznej – wybrane przykłady | str. 668
1. Organizacja i funkcjonowanie samorządowych kolegiów odwoławczych | str. 668
2. Organizacja i funkcjonowanie regionalnych izb obrachunkowych | str. 675
Rozdział XVII
Organizacja i funkcjonowanie zakładów administracyjnych – wybrane zagadnienia | str. 681
1. Pojęcie i rodzaje zakładów administracyjnych | str. 681
2. Specyfika władztwa zakładowego | str. 688
3. Rekrutacja do zakładu administracyjnego – przykład szkół i przedszkoli z systemu oświaty (w wybranym zakresie) | str. 693
Rozdział XVIII
Podmioty niepubliczne w sferze administracji publicznej – wybrane przykłady | str. 701
1. Określenia niepublicznych podmiotów i ich rodzaje | str. 701
2. Formy przekazywania niepublicznym podmiotom zadań administracji publicznej | str. 704
Część trzecia
ZAGADNIENIA OGÓLNE I USTROJOWE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGULACJI MATERIALNEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Rozdział XIX
Procesowe i materialne konotacje kontroli i nadzoru (dozoru) sprawowanego przez organy administracji publicznej | str. 713
1. Perspektywa kontroli instancyjnej i nadzoru pozainstancyjnego | str. 713
2. Z perspektywy nadzoru budowlanego | str. 718
3. Z perspektywy nadzoru sprawowanego przez Państwową Inspekcję Farmaceutyczną | str. 723
Rozdział XX
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustaw regulujących prawa osobowe | str. 728
1. Kontekst źródeł prawa administracyjnego i funkcji administracji publicznej | str. 728
2. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 734
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 737
Rozdział XXI
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustawy o broni i amunicji | str. 742
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 742
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 743
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 746
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 749
5. Kontekst bezpieczeństwa fizycznego broni palnej | str. 751
Rozdział XXII
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi | str. 753
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 753
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 756
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 759
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 762
5. Kontekst toku instancji | str. 765
6. Kontekst nadzoru | str. 767
Rozdział XXIII
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa instytucji wywłaszczenia nieruchomości | str. 770
1. Kontekst funkcji wywłaszczenia | str. 770
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 772
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 773
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 776
5. Kontekst toku instancji | str. 776
6. Inne | str. 777
Rozdział XXIV
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa zgromadzeń publicznych, imprez masowych, wykorzystania dróg w sposób szczególny | str. 779
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 779
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 784
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 787
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 792
5. Kontekst kontroli decyzji – kontekst toku instancji | str. 793
6. Kontekst nadzoru | str. 795
Autorzy | str. 799
Przedmowa | str. 27
Część pierwsza
ZAGADNIENIA OGÓLNE
Rozdział I
Administracja publiczna. Tradycja a współczesność | str. 35
1. Geneza | str. 35
2. Ewolucja i modele | str. 40
2.1. Administracja w ujęciu państwa dobrobytu | str. 41
2.2. Administracja w ujęciu nowego zarządzania publicznego | str. 43
2.3. Administracja w ujęciu współrządzenia (governance) | str. 44
2.4. Ujęcia administracji a praworządność materialna | str. 46
3. Sposoby definiowania administracji publicznej | str. 47
3.1. Konieczność uwzględnienia dorobku innych nauk | str. 47
3.2. Definicje administracji publicznej | str. 49
4. Funkcje i główne sfery działania administracji publicznej | str. 54
4.1. Charakter i kategorie funkcji administracji | str. 55
4.2. Główne sfery działania administracji publicznej | str. 56
4.2.1. Policja administracyjna | str. 57
4.2.2. Reglamentacja | str. 58
4.2.3. Administracja świadcząca | str. 59
4.2.4. Regulacja | str. 61
5. Administracja publiczna a społeczeństwo obywatelskie | str. 62
6. Administracja publiczna a grupy interesu (grupy nacisku) | str. 66
7. Tendencje w badaniu porównawczym administracji publicznej i prawa administracyjnego | str. 70
Rozdział II
Istota i kierunki rozwoju prawa administracyjnego | str. 88
1. Określenie prawa administracyjnego | str. 88
2. Sposoby klasyfikowania norm prawa administracyjnego | str. 94
3. Zasady ogólne prawa administracyjnego | str. 97
4. Stosunek prawa administracyjnego do innych gałęzi prawa | str. 105
5. Perspektywy rozwoju prawa administracyjnego. Z refleksji ogólnych | str. 107
Rozdział III
Podstawowe instytucje prawa administracyjnego. Zagadnienia teoretyczno-prawne | str. 114
1. Stosunek administracyjnoprawny | str. 114
1.1. Pojęcie i rodzaje stosunku administracyjnoprawnego | str. 114
1.1.1. Podmiot stosunku prawnego | str. 117
1.1.2. Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego | str. 121
1.2. Cechy stosunku administracyjnoprawnego | str. 122
1.3. Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego, jego przekształcenie i ustanie | str. 123
1.4. Stosunek administracyjnoprawny a sytuacja administracyjnoprawna | str. 125
2. Władza dyskrecjonalna administracji publicznej | str. 126
2.1. Konstrukcja pojęcia uznania administracyjnego | str. 127
2.2. Między zasadą legalizmu a uznaniem administracyjnym | str. 128
2.3. Sądowa kontrola uznania administracyjnego/decyzji uznaniowych | str. 129
2.4. Uznanie administracyjne w orzecznictwie sądów polskich | str. 130
2.5. Inne rodzaje władzy dyskrecjonalnej | str. 132
3. Publiczne prawo podmiotowe | str. 133
3.1. Pojęcie publicznego prawa podmiotowego | str. 133
3.2. Klasyczne teorie i definicje publicznego prawa podmiotowego | str. 134
3.3. Struktura i treść publicznych praw podmiotowych | str. 136
3.4. Ochrona publicznych praw podmiotowych | str. 137
4. Sankcja administracyjna | str. 138
Rozdział IV
Administracja publiczna i prawo administracyjne wobec przemian cywilizacyjnych | str. 147
1. Współczesny kontekst i wymiar zasady demokratycznego państwa prawnego | str. 147
1.1. Zasady prawa administracyjnego i ich rola we współczesnym państwie | str. 147
1.2. Zasada demokratycznego państwa prawnego jako zasada wszystkich zasad | str. 148
1.3. O transpozycji zasady demokratycznego państwa prawnego | str. 154
2. Kontekst zasady pomocniczości | str. 155
3. Elektroniczna administracja | str. 160
3.1. Płaszczyzny elektronicznej administracji | str. 161
3.2. Publiczny system teleinformatyczny | str. 162
3.3. Elektroniczny rejestr publiczny | str. 162
3.4. Kierunki i poziomy elektronicznej administracji | str. 163
3.5. Podmioty elektronicznej administracji | str. 164
3.6. Powszechność i bezpieczeństwo jako wartości związane z elektroniczną administracją | str. 165
4. Współczesne formy prywatyzacji zadania publicznego | str. 166
5. Mediacje w administracji | str. 171
6. Smart Administration – zarys koncepcji | str. 177
Rozdział V
Źródła prawa administracyjnego | str. 184
1. Pojęcie źródeł prawa i klasyfikacja źródeł prawa | str. 184
2. Cechy źródeł prawa administracyjnego | str. 190
3. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej | str. 191
4. Ustawy | str. 198
5. Prawo międzynarodowe | str. 200
6. Prawo Unii Europejskiej | str. 207
7. Rozporządzenia z mocą ustawy | str. 217
8. Rozporządzenia | str. 220
8.1. Forma działania administracji publicznej | str. 220
8.2. Źródło powszechnie obowiązującego prawa i akt wykonawczy względem ustawy | str. 220
8.3. Niesamoistny charakter rozporządzenia | str. 221
8.4. Upoważnienie do wydania rozporządzenia | str. 221
8.5. Organy właściwe do wydania rozporządzenia | str. 223
8.6. Przedmiot rozporządzenia | str. 224
8.7. Wytyczne dotyczące treści rozporządzenia | str. 224
8.8. Kontrola i nadzór nad rozporządzeniami | str. 225
8.9. Rozporządzenia określone w art. 92 Konstytucji RP a inne rozporządzenia | str. 226
9. Lokalne źródła prawa administracyjnego | str. 227
9.1. Ustalenia terminologiczno-pojęciowe; differentia specifica; ratio legis | str. 227
9.2. Akty prawa miejscowego (prawo miejscowe) | str. 229
9.3. Akty prawa zakładowego (prawo zakładowe) | str. 235
10. Akty prawa wewnętrznego organów administracji publicznej | str. 237
11. Wejście w życie źródeł prawa | str. 241
12. Niezorganizowane źródła prawa administracyjnego | str. 247
12.1. Zwyczaj | str. 247
12.2. Orzecznictwo sądowe w perspektywie problematyki źródeł prawa administracyjnego | str. 249
Rozdział VI
Formy działania administracji publicznej | str. 257
1. Pojęcie i klasyfikacja form działania administracji publicznej | str. 257
2. Akt administracyjny jako podstawowa forma działania administracji publicznej | str. 261
2.1. Pojęcie, sposoby klasyfikowania i rodzaje aktów administracyjnych | str. 261
2.2. Akt administracyjny a akt normatywny | str. 273
2.3. Kontekst generalnych aktów administracyjnych | str. 274
3. Decyzja administracyjna jako klasyczna forma zewnętrznego aktu administracyjnego | str. 275
3.1. Formy decyzji administracyjnej | str. 275
3.2. Warunki istnienia decyzji administracyjnej | str. 278
3.3. Warunki prawidłowości decyzji administracyjnej | str. 280
3.4. Wadliwość decyzji administracyjnej | str. 281
3.5. Trwałość decyzji administracyjnej i utrata jej mocy obowiązującej | str. 282
3.6. Wykonalność decyzji administracyjnej | str. 285
4. Akty polityki administracyjnej | str. 287
5. Porozumienie administracyjne (porozumienia administracyjne ustrojowe) | str. 295
6. Kontrakt terytorialny | str. 299
7. Umowa cywilnoprawna | str. 300
8. Umowa administracyjna | str. 306
9. Umowy w sprawach zamówień publicznych | str. 311
10. Umowa koncesji na roboty budowlane lub usługi | str. 316
11. Czynności materialno-techniczne | str. 320
12. Działalność społeczno-organizatorska | str. 323
13. Wybrane przykłady pozostałych form działania administracji publicznej | str. 326
13.1. Milczenie administracji | str. 327
13.2. Ugoda administracyjna | str. 330
13.3. Przyrzeczenie administracyjne | str. 334
Rozdział VII
Pracownicy administracji publicznej | str. 341
1. Pojęcie służby publicznej | str. 341
2. Aktualny stan polskiego prawa urzędniczego (ustalenia systemowe) | str. 344
3. Status osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe | str. 348
4. Pracownicy administracji państwowej | str. 350
5. Pracownicy i funkcjonariusze administracji rządowej | str. 354
5.1. Korpus służby cywilnej | str. 355
5.2. Korpus służby zagranicznej | str. 359
5.3. Stosunki służbowe funkcjonariuszy w administracji rządowej | str. 362
6. Pracownicy samorządowi | str. 364
7. Pracownicy administracji o szczególnym statusie prawnym | str. 371
8. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pomocniczych i obsługi w urzędach i jednostkach organizacyjnych administracji publicznej | str. 376
Rozdział VIII
Odpowiedzialność za działania legalne i nielegalne administracji publicznej | str. 379
1. Istota odpowiedzialności jako generalnej zasady determinującej działanie władzy publicznej | str. 379
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza za działania legalne administracji | str. 382
3. Odpowiedzialność odszkodowawcza za działania nielegalne | str. 385
4. Odpowiedzialność w administracji: odpowiedzialność dyscyplinarna, karna i majątkowa funkcjonariuszy administracji publicznej | str. 390
Część druga
USTROJOWE PRAWO ADMINISTRACYJNE
Rozdział IX
Podstawowe ustalenia terminologiczno-pojęciowe dotyczące organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu statycznym (instytucjonalnym) | str. 401
1. Różnorodność form organizacyjno-prawnych stosowanych w organizacji prawnej administracji publicznej | str. 401
1.1. Przyjmowane ustalenia terminologiczno-pojęciowe | str. 401
1.2. Podmioty administracji publicznej i ich rodzaje | str. 403
1.3. Organy administracji publicznej i ich rodzaje | str. 407
1.4. Aparat pomocniczy organu administracji publicznej | str. 414
2. Terytorialne aspekty organizacji prawnej administracji publicznej | str. 416
2.1. Kluczowe antecedencje | str. 416
2.2. Rodzaje podziałów terytorialnych | str. 417
2.3. Jednostki zasadniczego podziału terytorialnego | str. 419
2.4. Jednostki pomocnicze gminy (jako jednostki podziału terytorialnego) | str. 423
2.5. Jednostki podziału specjalnego (na wybranych przykładach) | str. 424
3. Resort administracji publicznej – dział administracji rządowej | str. 426
Rozdział X
Podstawowe ustalenia terminologiczno-pojęciowe dotyczące organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu relacyjnym (dynamicznym) | str. 428
1. Podstawowe płaszczyzny organizacji prawnej administracji publicznej w ujęciu relacyjnym – wprowadzenie | str. 428
2. Kontrola w administracji publicznej (kontrola administracyjna) | str. 430
2.1. Kluczowe uwarunkowania terminologiczno-pojęciowe – kontrola jako topos administracji publicznej | str. 430
2.2. Rodzaje i kryteria kontroli administracyjnej | str. 434
3. Kierownictwo (wewnętrzne) | str. 441
4. Nadzór organizacyjny (ustrojowy) | str. 443
4.1. Jeszcze kilka refleksji o terminologiczno-pojęciowym przeznaczeniu | str. 443
4.2. Nadzór hierarchiczny | str. 444
4.3. Nadzór weryfikacyjny | str. 446
5. Zwierzchnictwo związane z zespoleniem | str. 448
6. Koordynacja | str. 450
7. Oddziaływania związane ze współdziałaniem | str. 452
8. Relacyjne zastosowania dekoncentracji | str. 454
8.1. Dekoncentracja wewnętrzna; upoważnienie administracyjne | str. 454
8.2. Dekoncentracja przestrzenna | str. 457
8.3. Dekoncentracja zewnętrzna | str. 458
9. Układy relacji strukturalnych (wybrane przykłady) | str. 460
9.1. Układ scentralizowany (centralizacja) | str. 460
9.2. Układ zdecentralizowany (decentralizacja) | str. 461
9.2.1. Specyfika decentralizacji oraz wprowadzenie do form decentralizacji | str. 461
9.2.2. Istota decentralizacji samorządowej (ze szczególnym uwzględnieniem samorządu terytorialnego) | str. 463
9.2.3. Decentralizacja autonomiczna (autonomia administracyjna) | str. 466
Rozdział XI
Kontrola zewnętrzna administracji publicznej – ustalenia systemowe | str. 470
1. Wprowadzenie do problematyki kontroli zewnętrznej administracji publicznej | str. 470
2. Kontrola sądowa | str. 471
2.1. Kilka ustaleń wprowadzających o systemowym przeznaczeniu | str. 471
2.2. Kontrola sprawowana przez sądy administracyjne | str. 472
2.3. Kontrola sprawowana przez inne sądy | str. 474
2.3.1. Kontrola sprawowana przez sądy powszechne | str. 474
2.3.2. Administracyjny kontekst kontroli sprawowanej przez Sąd Najwyższy | str. 475
3. Kontrola Trybunału Konstytucyjnego | str. 476
4. Kontrola Trybunału Stanu | str. 477
5. Kontrola Najwyższej Izby Kontroli | str. 478
6. Kontrola Rzecznika Praw Obywatelskich | str. 479
7. Kontrola parlamentarna | str. 481
8. Kontrola prokuratorska | str. 482
9. Kontrola społeczna | str. 483
Rozdział XII
Organizacja i funkcjonowanie administracji publicznej stopnia centralnego | str. 486
1. Administracja stopnia centralnego: administracja państwowa a administracja rządowa | str. 486
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | str. 490
3. Centralne organy administracji państwowej | str. 493
4. Naczelne organy administracji rządowej | str. 498
4.1. Rada Ministrów | str. 498
4.1.1. Podstawy prawne | str. 498
4.1.2. Skład Rady Ministrów | str. 498
4.1.3. Tryb powołania Rady Ministrów | str. 500
4.1.4. Zadania i kompetencje Rady Ministrów | str. 501
4.1.5. Organizacja i tryb działania Rady Ministrów | str. 502
4.1.6. Organy wewnętrzne i pomocnicze Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów | str. 503
4.2. Prezes Rady Ministrów | str. 505
4.3. Ministrowie | str. 507
5. Centralne organy administracji rządowej (tzw. urzędy centralne) | str. 510
6. Inne nietypowe podmioty, organy administracji publicznej stopnia centralnego (wybrane przykłady) | str. 513
Rozdział XIII
Organizacja i funkcjonowanie administracji Unii Europejskiej | str. 517
1. Organizacja administracji Unii Europejskiej | str. 517
1.1. Uwagi wstępne | str. 517
1.2. Administracja polityczna | str. 518
1.2.1. Rada Europejska | str. 518
1.2.2. Rada | str. 520
1.3. Administracja wykonawcza | str. 521
1.3.1. Komisja Europejska | str. 521
1.3.2. Organy i jednostki organizacyjne | str. 522
1.4. Administracja urzędnicza | str. 523
2. Funkcjonowanie administracji Unii Europejskiej | str. 525
2.1. Jednostronne akty (czynności) generalne i abstrakcyjne | str. 527
2.2. Jednostronne akty (czynności) indywidualne i konkretne | str. 531
2.3. Porozumienia i umowy | str. 532
2.4. Czynności faktyczne | str. 534
3. Zasady i prawa podstawowe w postępowaniu przed organami administracji Unii Europejskiej | str. 535
3.1. Zasada państwa prawnego | str. 535
3.2. Zasada legalizmu | str. 536
3.3. Zasada pewności prawa | str. 537
3.4. Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań | str. 538
3.5. Zasada proporcjonalności | str. 539
3.6. Zasada dobrej administracji | str. 539
4. Europeizacja prawa administracyjnego | str. 543
Rozdział XIV
Organizacja i funkcjonowanie terenowej administracji rządowej | str. 550
1. Formy organizacyjno-prawne wykonujące zadania administracji rządowej w województwie – ustalenia ogólne | str. 550
2. Pozycja wojewody w ramach terenowej administracji rządowej | str. 552
3. Rządowa administracja zespolona w województwie | str. 557
4. Niezespolona administracja rządowa | str. 562
5. Kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży | str. 565
Rozdział XV
Organizacja i funkcjonowanie administracji jednostek samorządu terytorialnego i ich związków | str. 570
1. Władze jednostek samorządu terytorialnego | str. 570
1.1. Samorządowe formy demokracji bezpośredniej | str. 571
1.2. Organy jednostek samorządu terytorialnego | str. 585
2. Zakres działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 595
2.1. Zasady i tryb kształtowania zakresu działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 595
2.2. Układ zadań jednostek samorządu terytorialnego | str. 598
3. Działalność jednostek samorządu terytorialnego w perspektywie kontrolnej i nadzorczej | str. 603
3.1. Nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego | str. 603
3.2. Sądowa kontrola działalności jednostek samorządu terytorialnego | str. 612
3.3. Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego | str. 613
4. Specyfika miasta na prawach powiatu | str. 616
5. Specyfika ustroju m.st. Warszawy | str. 623
6. Organizacja i funkcjonowanie jednostek pomocniczych gminy | str. 629
7. Podstawowe formy współdziałania jednostek samorządu terytorialnego | str. 643
7.1. Kluczowe uwarunkowania i ustalenia terminologiczno-pojęciowe | str. 643
7.2. Związki jednostek samorządu terytorialnego | str. 645
7.3. Porozumienia samorządowe służące współdziałaniu | str. 651
7.4. Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego w formie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej | str. 654
8. Aglomeracje/metropolie jako wyzwanie ustrojowe – przykład związku metropolitalnego w województwie śląskim | str. 657
Rozdział XVI
Wyjątki od dualizmu terenowej administracji publicznej – wybrane przykłady | str. 668
1. Organizacja i funkcjonowanie samorządowych kolegiów odwoławczych | str. 668
2. Organizacja i funkcjonowanie regionalnych izb obrachunkowych | str. 675
Rozdział XVII
Organizacja i funkcjonowanie zakładów administracyjnych – wybrane zagadnienia | str. 681
1. Pojęcie i rodzaje zakładów administracyjnych | str. 681
2. Specyfika władztwa zakładowego | str. 688
3. Rekrutacja do zakładu administracyjnego – przykład szkół i przedszkoli z systemu oświaty (w wybranym zakresie) | str. 693
Rozdział XVIII
Podmioty niepubliczne w sferze administracji publicznej – wybrane przykłady | str. 701
1. Określenia niepublicznych podmiotów i ich rodzaje | str. 701
2. Formy przekazywania niepublicznym podmiotom zadań administracji publicznej | str. 704
Część trzecia
ZAGADNIENIA OGÓLNE I USTROJOWE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGULACJI MATERIALNEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Rozdział XIX
Procesowe i materialne konotacje kontroli i nadzoru (dozoru) sprawowanego przez organy administracji publicznej | str. 713
1. Perspektywa kontroli instancyjnej i nadzoru pozainstancyjnego | str. 713
2. Z perspektywy nadzoru budowlanego | str. 718
3. Z perspektywy nadzoru sprawowanego przez Państwową Inspekcję Farmaceutyczną | str. 723
Rozdział XX
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustaw regulujących prawa osobowe | str. 728
1. Kontekst źródeł prawa administracyjnego i funkcji administracji publicznej | str. 728
2. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 734
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 737
Rozdział XXI
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustawy o broni i amunicji | str. 742
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 742
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 743
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 746
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 749
5. Kontekst bezpieczeństwa fizycznego broni palnej | str. 751
Rozdział XXII
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi | str. 753
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 753
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 756
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 759
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 762
5. Kontekst toku instancji | str. 765
6. Kontekst nadzoru | str. 767
Rozdział XXIII
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa instytucji wywłaszczenia nieruchomości | str. 770
1. Kontekst funkcji wywłaszczenia | str. 770
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 772
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 773
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 776
5. Kontekst toku instancji | str. 776
6. Inne | str. 777
Rozdział XXIV
Podstawowe pojęcia i instytucje prawa administracyjnego – perspektywa zgromadzeń publicznych, imprez masowych, wykorzystania dróg w sposób szczególny | str. 779
1. Kontekst funkcji administracji publicznej | str. 779
2. Kontekst źródeł prawa administracyjnego | str. 784
3. Kontekst form działania administracji publicznej | str. 787
4. Kontekst organizacji prawnej administracji publicznej | str. 792
5. Kontekst kontroli decyzji – kontekst toku instancji | str. 793
6. Kontekst nadzoru | str. 795
Autorzy | str. 799