Międzynarodowe prawo podatkowe

Wykaz skrótów | str. 15

Przedmowa | str. 19


Część I
Zagadnienia ogólne międzynarodowego prawa podatkowego


Rozdział 1. Geneza międzynarodowego prawa podatkowego | str. 23

1.1. Pierwsze międzynarodowe umowy podatkowe | str. 23
1.2. Pierwsze międzynarodowe umowy podatkowe zawarte przez Polskę | str. 24
1.3. Geneza modeli konwencji | str. 25
1.4. Rodzaje modeli konwencji | str. 27

Rozdział 2. Pojęcie, przesłanki i zakres międzynarodowego prawa podatkowego | str. 30

2.1. Definicja międzynarodowego prawa podatkowego | str. 30
2.2. Przesłanki stanowienia międzynarodowego prawa podatkowego | str. 32

Rozdział 3. Międzynarodowe prawo podatkowe w systemie prawa polskiego | str. 34

3.1. Międzynarodowy aspekt umów podatkowych | str. 34
3.2. Krajowy aspekt międzynarodowych umów podatkowych | str. 35

Rozdział 4. Międzynarodowe prawo podatkowe a europejskie prawo podatkowe | str. 36

4.1. Płaszczyzny obowiązywania prawa podatkowego | str. 36
4.2. Międzynarodowe prawo podatkowe | str. 36
4.3. Europejskie prawo podatkowe | str. 37

Rozdział 5. Rodzaje międzynarodowych umów podatkowych | str. 40

5.1. Umowy dwu- i wielostronne | str. 40
5.2. Bilateralne umowy podatkowe | str. 40
5.3. Multilateralne umowy podatkowe | str. 41

Rozdział 6. Znaczenie i charakter prawny Modelu Konwencji OECD i Komentarza | str. 42

Rozdział 7. Interpretacja międzynarodowego prawa podatkowego | str. 47

7.1. Dylematy wykładni międzynarodowego prawa podatkowego | str. 47
7.2. Dyrektywy interpretacyjne międzynarodowego prawa podatkowego | str. 48
7.3. Aspekt czasowy wykładni międzynarodowego prawa podatkowego | str. 49
7.4. Usuwanie rozbieżności interpretacyjnych w międzynarodowym prawie podatkowym | str. 50

Rozdział 8. Pojęcie i przyczyny podwójnego opodatkowania | str. 52

8.1. Podwójne opodatkowanie w sensie prawnym | str. 52
8.2. Podwójne opodatkowanie w sensie ekonomicznym | str. 53
8.3. Przyczyny podwójnego opodatkowania | str. 54

Rozdział 9. Sposoby i metody eliminacji podwójnego opodatkowania | str. 55

9.1. Sposoby (instrumenty prawne) unikania podwójnego opodatkowania | str. 55
9.2. Metody unikania podwójnego opodatkowania w sensie prawnym | str. 56
9.2.1. Rodzaje metod unikania opodatkowania | str. 56
9.2.2. Metoda zwolnienia podatkowego | str. 56
9.2.3. Metoda zaliczenia podatkowego | str. 57
9.2.4. Inne metody unikania podwójnego opodatkowania | str. 57
9.3. Metody unikania podwójnego opodatkowania w znaczeniu ekonomicznym | str. 58
9.3.1. Problem unikania ekonomicznego podwójnego opodatkowania | str. 58
9.3.2. Metoda odliczenia | str. 60
9.3.3. Metoda zwolnienia | str. 60
9.3.4. Inne metody | str. 60
9.4. Metody zapobiegania unikaniu opodatkowania | str. 61
9.4.1. Problem podwójnego nieopodatkowania | str. 61
9.4.2. Klauzula subject-to-tax | str. 61
9.4.3. Klauzula switch-over | str. 62


Część II
Eliminowanie podwójnego opodatkowania


Rozdział 1. Treść Modelu Konwencji OECD | str. 64

Rozdział 2. Zakres stosowania typowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 66

2.1. Zakres podmiotowy | str. 66
2.2. Zakres przedmiotowy | str. 67

Rozdział 3. Zasady opodatkowania poszczególnych kategorii dochodu i majątku w Modelu Konwencji OECD | str. 69

Rozdział 4. Charakterystyka opodatkowania poszczególnych kategorii dochodu i majątku w Modelu Konwencji OECD | str. 71

4.1. Dochód z majątku nieruchomego | str. 71
4.2. Zysk przedsiębiorstw | str. 71
4.2.1. Definicje podstawowych pojęć | str. 71
4.2.2. Zasady przypisywania zysku | str. 75
4.2.3. Korekta zysku przedsiębiorstw powiązanych | str. 76
4.3. Zyski osiągane z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych | str. 77
4.4. Zysk z dywidendy | str. 78
4.4.1. Opodatkowanie dochodów biernych | str. 78
4.4.2. Dochody z dywidendy w świetle art. 10 Modelu Konwencji OECD | str. 81
4.4.3. Opodatkowanie dywidend w prawodawstwie Unii Europejskiej | str. 83
4.4.4. Opodatkowanie dywidend w prawie krajowym | str. 86
4.4.5. Podsumowanie transgranicznego opodatkowania dywidendy | str. 90
4.5. Zysk z odsetek | str. 91
4.5.1. Dochody z odsetek w świetle art. 11 Modelu Konwencji OECD | str. 91
4.5.2. Opodatkowanie odsetek w prawodawstwie Unii Europejskiej | str. 92
4.5.3. Opodatkowanie odsetek w prawie krajowym | str. 94
4.5.4. Podsumowanie transgranicznego opodatkowania odsetek | str. 94
4.6. Zysk z należności licencyjnych | str. 95
4.7. Zyski z przeniesienia własności majątku | str. 96
4.8. Dochód z pracy | str. 97
4.9. Wynagrodzenia dyrektorów | str. 98
4.10. Dochody artystów i sportowców | str. 98
4.11. Emerytury | str. 99
4.12. Dochody pracowników państwowych | str. 99
4.13. Dochody studentów | str. 100
4.14. Inne dochody | str. 101

Rozdział 5. Opodatkowanie majątku w Modelu Konwencji OECD | str. 102

Rozdział 6. Metody unikania podwójnego opodatkowania w typowej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania | str. 103

6.1. Rodzaje metod unikania podwójnego opodatkowania | str. 103
6.2. Metoda wyłączenia | str. 104
6.3. Metoda zaliczenia | str. 105

Rozdział 7. Postanowienia szczególne Modelu Konwencji OECD | str. 107

7.1. Ogólna charakterystyka rozdziału VI Modelu Konwencji OECD | str. 107
7.2. Zasada równego traktowania | str. 107
7.3. Postępowanie polubowne | str. 109
7.3.1. Cel postępowania polubownego | str. 109
7.3.2. Eliminowanie podwójnego opodatkowania niezgodnego z Modelem Konwencji OECD | str. 110
7.3.3. Eliminowanie sporów interpretacyjnych i podwójnego opodatkowania w zakresie nieobjętym Modelem Konwencji OECD | str. 112
7.3.4. Przebieg postępowania polubownego | str. 112
7.4. Wymiana informacji podatkowych | str. 113
7.4.1. Cel wymiany informacji podatkowych | str. 113
7.4.2. Formy wymiany informacji podatkowych | str. 115
7.4.3. Postępowanie przy wymianie informacji podatkowych | str. 116
7.4.4. Poufność wymienianych informacji | str. 116
7.4.5. Ograniczenie wymiany informacji podatkowych | str. 117
7.5. Pomoc w poborze podatków | str. 117
7.5.1. Przesłanki pomocy w poborze podatków | str. 117
7.5.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy pomocy w poborze podatków | str. 118
7.5.3. Przesłanki warunkujące udzielenie pomocy w poborze podatków | str. 118
7.5.4. Postępowanie w przedmiocie pomocy w poborze podatków | str. 119
7.5.5. Formy pomocy w poborze podatków | str. 120
7.5.6. Ograniczenia pomocy w poborze podatków | str. 120
7.6. Członkowie misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych | str. 121
7.7. Rozszerzenie zakresu terytorialnego | str. 121


Część III
Współpraca w świetle regulacji międzynarodowego prawa podatkowego


Rozdział 1. Zagadnienia ogólne | str. 125

1.1. Rozwój międzynarodowej współpracy podatkowej | str. 125
1.2. Pojęcie międzynarodowej współpracy w sprawach podatkowych | str. 126
1.3. Przesłanki współpracy | str. 127
1.4. Formy współpracy | str. 128

Rozdział 2. Międzynarodowa współpraca administracyjna w sprawach podatkowych | str. 133

2.1. Ewolucja i podstawy prawne międzynarodowej współpracy podatkowej | str. 133
2.2. Model Konwencji w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej przy dochodzeniu roszczeń podatkowych | str. 136
2.2.1. Struktura Modelu Konwencji | str. 136
2.2.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy | str. 136
2.2.3. Formy współpracy | str. 136
2.2.4. Postępowanie w sprawie pomocy administracyjnej | str. 139
2.3. Międzynarodowa współpraca na podstawie przepisów Konwencji o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych | str. 140
2.3.1. Zakres podmiotowy | str. 140
2.3.2. Zakres przedmiotowy | str. 141
2.3.3. Formy współpracy | str. 141
2.3.4. Wymiana informacji i jej formy | str. 142
2.3.5. Wymiana informacji na żądanie | str. 143
2.3.6. Automatyczna wymiana informacji | str. 143
2.3.7. Spontaniczna wymiana informacji | str. 144
2.3.8. Jednoczesne kontrole podatkowe | str. 144
2.3.9. Kontrola podatkowa za granicą | str. 145
2.3.10. Pomoc w poborze należności podatkowych | str. 146
2.3.11. Doręczenie dokumentów | str. 149
2.3.12. Wniosek o udzielenie pomocy administracyjnej | str. 150
2.3.13. Odpowiedź na wniosek o udzielenie pomocy administracyjnej | str. 152
2.3.14. Koszty postępowania w przedmiocie pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych | str. 155
2.3.15. Poufność danych | str. 155
2.3.16. Instrumenty ochrony prawnej podatnika | str. 156

Rozdział 3. Międzynarodowa współpraca z rajami podatkowymi | str. 158

3.1. Przyczyny opracowania Modelu Porozumienia o wymianie informacji podatkowych i jego praktyczne zastosowanie | str. 158
3.2. Treść Modelu Porozumienia o wymianie informacji podatkowych | str. 160
3.3. Zakres podmiotowy | str. 161
3.4. Zakres przedmiotowy | str. 161
3.5. Ochrona praw podatnika | str. 162
3.6. Formy współpracy | str. 163
3.7. Wymiana informacji podatkowych | str. 163
3.8. Kontrola podatkowa za granicą | str. 165
3.9. Przesłanki odmowy udzielania pomocy | str. 166
3.10. Procedura wzajemnego porozumiewania | str. 167
3.11. Koszty wymiany informacji podatkowych | str. 168
3.12. Język wymiany informacji | str. 168

Rozdział 4. Inne podstawy współpracy międzynarodowej (FATCA) | str. 169

4.1. Rozszerzenie podstaw prawnych międzynarodowej współpracy podatkowej | str. 169
4.2. Cel wymiany informacji finansowych | str. 170
4.3. Skutki FATCA | str. 170
4.4. Uregulowania umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA | str. 171
4.5. Kontrowersje związane z FATCA | str. 173


Część IV
Międzynarodowe unikanie opodatkowania i zapobieganie temu zjawisku


Rozdział 1. Międzynarodowa optymalizacja podatkowa | str. 177

Rozdział 2. Transfer dochodu przy wykorzystaniu mechanizmu cen transferowych | str. 179

2.1. Ceny transferowe jako instrument optymalizacji podatkowej | str. 179
2.2. Rola OECD w kształtowaniu praktyki podatkowej w zakresie cen transferowych | str. 180
2.3. Pojęcie cen transferowych | str. 182
2.4. Podmioty powiązane | str. 183
2.5. Zasada długości ramienia | str. 185
2.6. Korekta dochodu | str. 186
2.7. Metody szacowania dochodu przedsiębiorstw powiązanych | str. 188
2.7.1. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej | str. 188
2.7.2. Metoda ceny odprzedaży | str. 188
2.7.3. Metoda rozsądnej marży (koszt plus) | str. 189
2.7.4. Metoda marży transakcyjnej netto | str. 189
2.7.5. Metoda podziału zysku transakcyjnego | str. 190
2.8. Korekta odpowiednia | str. 190
2.9. Korekta wtórna | str. 192
2.10. Ceny transferowe w prawodawstwie krajowym | str. 193
2.10.1. Podstawy prawne i zakres regulacji prawnych odnoszących się do cen transferowych | str. 193
2.10.2. Przedsiębiorstwa powiązane | str. 195
2.10.3. Przesłanki oszacowania dochodu | str. 196
2.10.4. Zasady oszacowania dochodu | str. 197
2.10.5. Analiza porównywalności | str. 199
2.10.6. Katalog i hierarchia metod szacowania dochodu | str. 202
2.10.7. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej | str. 202
2.10.8. Metoda ceny odprzedaży | str. 203
2.10.9. Metoda rozsądnej marży ("koszt plus") | str. 204
2.10.10. Metody podziału zysków | str. 204
2.10.11. Metoda marży transakcyjnej netto | str. 205
2.10.12. Szczególne zasady ustalania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług oraz restrukturyzacji działalności | str. 206
2.10.13. Korekta odpowiadająca | str. 208
2.10.14. Obowiązek dokumentacyjny | str. 209
2.10.15. Porozumienia w sprawie cen transferowych | str. 210

Rozdział 3. Raje podatkowe | str. 215

3.1. Pojęcie i geneza raju podatkowego | str. 215
3.2. Rodzaje rajów podatkowych | str. 218
3.3. Ustawodawstwo antyrajowe | str. 218

Rozdział 4. Niedostateczna kapitalizacja | str. 222

4.1. Pojęcie niedostatecznej kapitalizacji | str. 222
4.2. Przeciwdziałanie niedostatecznej kapitalizacji | str. 224

Rozdział 5. Nadużywanie przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz zjawisko treaty shopping | str. 227

5.1. Pojęcie umownych korzyści | str. 227
5.2. Mechanizm umownych korzyści | str. 229
5.3. Przeciwdziałanie korzyściom umownym | str. 230

Rozdział 6. Opodatkowanie zagranicznych spółek kontrolowanych | str. 232

6.1. Geneza i uzasadnienie opodatkowania zagranicznej spółki kontrolowanej | str. 232
6.2. Pojęcie zagranicznej spółki kontrolowanej | str. 233
6.3. Podstawa opodatkowania zagranicznej spółki kontrolowanej | str. 234
6.4. Wysokość podatku | str. 235
6.5. Obowiązki administracyjne | str. 237

Rozdział 7. Inne metody zapobiegania unikaniu opodatkowania | str. 238

7.1. W poszukiwaniu skutecznej metody zapobiegania unikaniu opodatkowania | str. 238
7.2. Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania | str. 239
7.2.1. Istota klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania | str. 239
7.2.2. Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania w prawie Unii Europejskiej | str. 240
7.2.3. Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania w polskim prawie podatkowym | str. 244
7.3. Regulacje anty-BEPS | str. 246

Bibliografia | str. 251

Akty prawne | str. 261

Orzecznictwo | str. 265