Prawo, zwyczaj, moralność jako fundamenty porządku społecznego

Każdy system społeczny, każda społeczna całość stoi przed problemem zapewnienia swojej integralności, ciągłości ludzkich zachowań, ich regularności i przewidywalności. Samo pojęcie systemu zakłada zresztą nie tylko kompletność, ale i regularność funkcjonowania wedle ustanowionych i społecznie zinterpretowanych reguł. Zespoły wartości, norm oraz stojących na ich straży środków działania w imieniu społeczności jako całości tworzą ład aksjonormatywny danego systemu (względnie podsystemu) społecznego. Niektóre nurty w socjologii w ogóle upatrywały w stałości reguł (wartości, norm) fundamentów życia społecznego jako takiego. Poszczególne części tego ładu – jak prawo, moralność, zwyczaj czy religia – należy taktować jako najważniejsze regulatory życia społecznego. Każdemu z nich, ze względu na swoją specyfikę (będącą pochodną m.in. obszaru i doniosłości spraw, które reguluje, sposobu tworzenia i uzasadniania reguł, stopnia zmienności w dłuższej perspektywie czasowej), przychodzi do odegrania istotna rola w określonych obszarach życia i działalności człowieka jako istoty społecznej. Niniejszy tom, będący zbiorem tekstów napisanych przez autorów różnych specjalności szeroko rozumianej humanistyki – w większości socjologów, ale także przedstawicieli historii, prawoznawstwa czy bibliologii – jest próbą ukazania różnych szczegółowych zagadnień z tego obszaru problemowego.