CZŁOWIEK – SPOŁECZEŃSTWO – PAŃSTWO W SYTUACJACH KRYZYSU

Jedną z podstawowych potrzeb każdego człowieka jest wolność od strachu oraz poczucie bezpieczeństwa. Każda jednostka ludzka, grupy społeczne czy też państwa zabiegają o swoje bezpieczeństwo już od najdawniejszych czasów. Jego zaspokojenie określa nie tylko warunki funkcjonowania i rozwoju ludzkiej cywilizacji, ale także umożliwia dążenie do wyższych potrzeb. Mimo, że bezpieczeństwo jest bardzo różnie określane i pojmowane to stanowi jedną z najwyżej cenionych wartości zarówno przez jednostki, jak i narody i organizacje. Obecnie, w XXI wieku, kiedy rozwój cywilizacyjny jest na bardzo wysokim poziomie, gdzie państwa nie tylko dysponują środkami militarnymi do utrzymania swojego bezpieczeństwa, ale posiadają szeroką wiedzę w tym zakresie, zdawać by się mogło, że w obszarze bezpieczeństwa wszystko zostało już powiedziane. Tak jednak nie jest. Im większą bowiem wiedzę człowiek posiada, tym więcej dostrzega współzależności w otaczającym go świecie i tym więcej stawia pytań, także tych związanych z jego bezpieczeństwem. W dobie „zimnej wojny” podstawą bezpieczeństwa człowieka, społeczeństwa oraz państwa był rozkład sił militarnych między dwoma blokami wojskowymi. Definiowanie bezpieczeństwa oraz wskazywanie obszarów z nim związanych, było wręcz jednoznaczne. Mówiono wówczas, przede wszystkim, o bezpieczeństwie w perspektywie militarnej. Koniec XX i XXI wieku przyniósł nowe spojrzenie na rzeczywistość. Dynamicznie rozwijający się świat, oparty na przepływie kapitału, wirtualna rzeczywistość kreowana przez konsumpcję oraz brak zagrożenia wojną totalną spowodowały, że przez moment zapomniano o bezpieczeństwie człowieka (posiadano pozorne poczucie bezpieczeństwa), a wizja przyszłości ujmowana była przez pryzmat ponowoczesności i nieokreśloności. Takie postrzeganie świata, wymusiło zweryfikowanie dotychczasowego podejścia do znaczenia bezpieczeństwa. Okazało się, że bezpieczeństwo jest pojęciem szerokim i należy spojrzeć na nie z różnych perspektyw. Niniejszy tom wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniom i w sposób szeroki porusza problematykę bezpieczeństwa widzianą z różnych perspektyw. Niezmiernie trudnym zadaniem jest określenie, które perspektywy są ważniejsze, a które mniej ważne, bowiem złożoność problemu jest znaczna. Ale czy istnieje potrzeba hierarchizowania poszczególnych perspektyw? Czy bowiem bezpieczeństwo jest czy też go nie ma? Odpowiedź na powyższe pytania pozostawiamy czytelnikowi. Naszym zdaniem najważniejsze jest dostrzeganie poszczególnych perspektyw bezpieczeństwa oraz dokonywanie rzeczowej, naukowej analizy jego stanu.