Publikacja zawiera kompleksowy i praktyczny opis instytucji sądowego postępowania egzekucyjnego. Uwzględnia wszystkie ostatnie zmiany prawa jej dotyczące, w tym wprowadzone nowelizacjami Kodeksu postępowania cywilnego z 2019 i 2023 roku.W opracowaniu omówione zostały m.in. zagadnienia:• zawodu komornika sądowego i jego statusu ustrojowego,• kosztów postępowania sądowego,• klauzuli wykonalności i tytułów egzekucyjnych,• wszczęcia, zawieszenia i umorzenia postępowania,• ograniczenia egzekucji oraz powództwa przeciwegzekucyjnego,• egzekucji świadczeń pieniężnych, tj. egzekucji z ruchomości, zajęcia, dozoru, sprzedaży, sprzedaży licytacyjnej,• egzekucji z rachunków bankowych i z wynagrodzenia za pracę,• egzekucji świadczeń niepieniężnych oraz alimentacyjnych,• podziału sumy uzyskanej z egzekucji,• egzekucji z nieruchomości,• egzekucji z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców.Autorzy – praktycy specjalizujący się w tematyce egzekucji sądowej – nie ograniczają się do prezentowania poszczególnych jej instytucji, proponują też rozwiązania problemów ujawniających się w ramach wykładni i stosowania omawianych przepisów. Przedstawione rozważania zostały wzbogacone o liczne odwołania do poglądów doktryny oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla sędziów, komorników, referendarzy sądowych, radców prawnych i adwokatów. Będzie ponadto interesującym źródłem wiedzy dla badaczy prawa egzekucyjnego.
Wykaz skrótów | str. 15
Rozdział I
Komornicy sądowi | str. 19
Status komornika sądowego | str. 19
Czynności komornika sądowego | str. 23
Powoływanie i odwoływanie komornika sądowego | str. 33
Zastępstwo komornika sądowego | str. 44
Aplikanci komorniczy. Asesorzy | str. 54
Nadzór nad komornikami | str. 61
Organy egzekucyjne | str. 74
Sąd. Referendarz sądowy | str. 76
Komornik sądowy i jego czynności w Kodeksie postępowania cywilnego | str. 78
Zarządca | str. 86
Rozdział II
Koszty postępowania egzekucyjnego | str. 89
Pojęcie kosztów postępowania egzekucyjnego | str. 89
Opłata komornicza | str. 96
Wydatki i zaliczki na wydatki | str. 105
Miarkowanie opłaty komorniczej | str. 107
Opłata komornicza a umorzenie postępowania | str. 116
Zwolnienie od kosztów komorniczych | str. 118
Rozdział III
Tytuły egzekucyjne | str. 119
Podstawy egzekucji sądowej | str. 119
Pojęcie i rodzaje tytułów egzekucyjnych | str. 120
2.1. Uwagi ogólne | str. 120
2.2. Orzeczenia sądu | str. 124
2.3. Ugody sądowe | str. 128
2.4. Orzeczenia referendarza sądowego | str. 130
2.5. Inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej | str. 131
2.6. Akty notarialne szczególnej treści | str. 136
Rozdział IV
Klauzula wykonalności | str. 147
Pojęcie klauzuli wykonalności | str. 147
Wydanie klauzuli | str. 148
Rozpoznanie wniosku | str. 153
Skład sądu | str. 165
Właściwość sądu w sprawie o nadanie klauzuli wykonalności | str. 170
Klauzula wykonalności na rzecz lub przeciwko osobie niewymienionej w tytule egzekucyjnym | str. 177
Zażalenie | str. 194
Rozdział V
Wszczęcie postępowania egzekucyjnego i inne czynności egzekucyjne | str. 201
Wszczęcie postępowania egzekucyjnego | str. 201
Wniosek o wszczęcie egzekucji | str. 203
Skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego | str. 207
Ustalenie majątku dłużnika | str. 209
Złożenie wykazu majątku | str. 211
Poszukiwanie majątku dłużnika | str. 214
Zawiadomienie o wszczęciu egzekucji | str. 215
Czynności egzekucyjne | str. 218
Protokół egzekucyjny | str. 224
Czynności egzekucyjne utrwalane za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk | str. 225
Opinia biegłego w toku czynności egzekucyjnych | str. 226
Odmowa wszczęcia egzekucji | str. 229
Zakończenie postępowania egzekucyjnego | str. 230
Rozdział VI
Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego | str. 233
Wstęp – cel i skutki zawieszenia i umorzenia postępowania egzekucyjnego | str. 233
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego z urzędu – brak zdolności procesowej lub przedstawiciela ustawowego oraz śmierć dłużnika lub wierzyciela | str. 242
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego na wniosek (art. 820 k.p.c.) | str. 248
Zawieszenie postępowania egzekucyjnego a skarga na czynności komornika lub zażalenie na postanowienie sądu | str. 253
Wstrzymanie czynności | str. 255
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa i z urzędu (art. 824 k.p.c.) | str. 259
Umorzenie sądowego postępowania egzekucyjnego na wniosek (art. 825 k.p.c.) | str. 265
Rozdział VII
Ograniczenia egzekucji | str. 267
Uwagi ogólne | str. 267
Ograniczenia przedmiotowe | str. 267
Ograniczenia podmiotowe egzekucji | str. 283
Ograniczenia co do sposobu prowadzenia egzekucji | str. 287
Rozdział VIII
Powództwa przeciwegzekucyjne | str. 293
Uwagi ogólne | str. 293
Postępowanie odrębne dla rozpoznania powództw przeciwegzekucyjnych | str. 294
Zagadnienia wspólne dla powództw opozycyjnych i ekscydencyjnych | str. 295
3.1. Uwagi ogólne | str. 295
3.2. Właściwość sądu | str. 295
3.3. Wartość przedmiotu sporu w sprawach z powództw przeciwegzekucyjnych | str. 297
3.4. Prekluzja zarzutów | str. 298
3.5. Pełnomocnictwo | str. 299
3.6. Zabezpieczenie powództwa | str. 299
Powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności | str. 300
4.1. Charakter prawny | str. 300
4.2. Legitymacja czynna | str. 300
4.3. Dopuszczalność powództwa | str. 301
4.4. Pozbawienie wykonalności europejskich tytułów wykonawczych. Odmowa wykonania europejskich tytułów wykonawczych | str. 302
4.5. Termin do wytoczenia powództwa opozycyjnego | str. 304
4.6. Pozew o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności | str. 305
4.7. Podstawy powództwa opozycyjnego | str. 305
4.7.1. Uwagi ogólne | str. 305
4.7.2. Podstawa z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. | str. 306
4.7.3. Podstawa z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. | str. 307
4.7.4. Podstawa z art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c. | str. 311
4.8. Powództwo o pozbawienie wykonalności administracyjnego tytułu wykonawczego | str. 313
Powództwo ekscydencyjne (interwencyjne) | str. 314
5.1. Uwagi ogólne | str. 314
5.2. Charakter prawny wyroku z powództwa ekscydencyjnego | str. 314
5.3. Termin do wytoczenia powództwa | str. 315
Problem możliwości dochodzenia odszkodowania w przypadku nieskorzystania przez osobę trzecią z powództwa ekscydencyjnego | str. 316
Powództwo ekscydencyjne – skarga na czynność komornika | str. 317
Legitymacja w sprawie z powództwa ekscydencyjnego | str. 317
8.1. Legitymacja czynna | str. 317
8.2. Legitymacja czynna małżonka dłużnika | str. 318
8.3. Legitymacja bierna | str. 319
Podstawy powództwa ekscydencyjnego | str. 319
Zarzuty ze skargi pauliańskiej w sprawie z powództwa ekscydencyjnego | str. 320
Zwolnienie od egzekucji administracyjnej | str. 321
Rozdział IX
Egzekucja z ruchomości | str. 325
Uwagi ogólne | str. 325
Właściwość organu egzekucyjnego. Wszczęcie egzekucji świadczeń pieniężnych z ruchomości | str. 325
Zajęcie rzeczy ruchomej | str. 327
3.1. Uwagi ogólne | str. 327
3.2. Wyłączenie od zajęcia rzeczy niestanowiących własności dłużnika (art. 845 § 2 zdanie drugie k.p.c.) | str. 331
3.3. Zajęcie rzeczy znajdujących się w mieszkaniu dłużnika | str. 333
3.4. Ustalenie przez komornika własności zajętej rzeczy (art. 845 § 22 k.p.c.) | str. 336
3.5. Zajęcie rzeczy wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków (art. 845 § 24 k.p.c.) | str. 338
3.6. Skarga na zajęcie ruchomości | str. 341
3.7. Termin do wniesienia powództwa o zwolnienie od egzekucji | str. 342
Sposób zajęcia | str. 343
4.1. Uwagi ogólne | str. 343
4.2. Zawiadomienie o zajęciu | str. 344
4.3. Skutki prawne zajęcia | str. 346
4.4. Chwila zajęcia | str. 346
Dozór | str. 346
Sprzedaż | str. 348
6.1. Uwagi ogólne | str. 348
6.2. Sprzedaż z wolnej ręki | str. 349
6.3. Sprzedaż na rzecz lub za pośrednictwem przedsiębiorcy | str. 349
6.4. Sprzedaż rzeczy, których zbycie wymaga zezwolenia | str. 350
6.5. Sprzedaż licytacyjna | str. 351
6.5.1. Uwagi ogólne | str. 351
6.5.2. Obwieszczenie | str. 351
6.5.3. Przebieg licytacji | str. 352
6.5.4. Sprzedaż w drodze licytacji elektronicznej | str. 353
Sprzedaż przez przejęcie na własność | str. 361
Zaliczenie egzekwowanej wierzytelności na cenę nabycia | str. 362
Skutki sprzedaży | str. 364
Wierzyciele uczestniczący w egzekucji świadczeń pieniężnych z ruchomości | str. 366
Rozdział X
Egzekucja z rachunków bankowych | str. 367
Charakter i przedmiot egzekucji | str. 367
Ochrona wkładów | str. 373
Zakres tajemnicy bankowej | str. 378
Wszczęcie egzekucji z rachunku bankowego | str. 382
Zajęcie rachunku bankowego | str. 385
Skutki zajęcia. Zakaz wypłat z zajętego rachunku bankowego | str. 391
Zbieg postępowania zabezpieczającego i egzekucji | str. 396
Zbieg egzekucji | str. 397
Egzekucja z rachunku wspólnego | str. 398
Odpowiedzialność za szkodę | str. 401
Egzekucja z rachunku bankowego, do którego wystawiono dowód imienny lub na okaziciela | str. 404
Rozdział XI
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę | str. 407
Charakter i przedmiot egzekucji | str. 407
Ochrona wynagrodzenia | str. 412
Wszczęcie egzekucji z wynagrodzenia za pracę | str. 418
Zajęcie wynagrodzenia za pracę | str. 420
Skutki zajęcia wynagrodzenia za pracę i obowiązki pracodawcy | str. 424
Prawa wierzyciela | str. 426
Ciągłość zajęcia wynagrodzenia za pracę | str. 429
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z wynagrodzenia za pracę | str. 431
Środki przymusu | str. 433
Rozdział XII
Egzekucja z wierzytelności i innych praw majątkowych | str. 437
Przedmiot egzekucji | str. 437
Wszczęcie egzekucji – zajęcie innego prawa majątkowego | str. 439
Zajęcie praw własności przemysłowej | str. 441
Zajęcie prawa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków | str. 442
Zajęcie praw dłużnika na wypadek wystąpienia ze spółki cywilnej lub jej rozwiązania | str. 443
Zajęcie prawa dłużnika do żądania działu majątku | str. 444
Zajęcie praw wspólnika z tytułu udziału w spółce prawa handlowego | str. 445
Zajęcie instrumentów finansowych zapisanych na rachunku | str. 450
Skutki zajęcia | str. 453
Opis i oszacowanie | str. 454
Zaspokojenie wierzyciela | str. 455
Rozdział XIII
Wyjawienie majątku | str. 459
Pojęcie | str. 459
Osoby uprawnione do złożenia wniosku | str. 466
Legitymowany biernie w postępowaniu o wyjawienie majątku | str. 467
Sposób wyjawienia majątku | str. 470
Wniosek o wyjawienie majątku | str. 471
Zażalenie. Środki przymusu | str. 475
Nowy wykaz, złożenie wykazu przez przedstawiciela | str. 481
Rozdział XIV
Egzekucja z nieruchomości | str. 485
Wszczęcie egzekucji – właściwość komornika i uczestnicy | str. 485
Zajęcie | str. 488
Zarząd zajętą nieruchomością | str. 494
Opis i oszacowanie | str. 499
Obwieszczenie o licytacji | str. 503
Warunki licytacyjne | str. 506
6.1. Uwagi ogólne | str. 506
6.2. Rękojmia | str. 507
6.3. Zaoferowanie sumy wywołania | str. 508
6.4. Złożenie ceny nabycia | str. 509
6.5. Możliwość udziału w przetargu (art. 976 i 977 k.p.c.) | str. 510
Licytacja | str. 512
Licytacja elektroniczna | str. 515
Przybicie | str. 519
Przysądzenie własności | str. 522
Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego | str. 524
Uproszczona egzekucja z nieruchomości | str. 526
Rozdział XV
Podział sumy uzyskanej z egzekucji | str. 531
Uwagi ogólne | str. 531
Przywilej egzekucyjny i pierwszeństwo | str. 531
2.1. Uwagi ogólne | str. 531
2.2. Kategoryzacja przywilejów egzekucyjnych | str. 533
2.3. Charakter prawny przywileju egzekucyjnego | str. 533
2.4. Kryteria hierarchizacji | str. 534
2.5. Przejście przywileju na inne podmioty | str. 535
2.6. Przywileje szczególne i ogólne | str. 537
2.7. Kolizja przywilejów egzekucyjnych | str. 538
2.8. Chwila ustalenia zakresu przywileju egzekucyjnego | str. 539
Plan podziału | str. 540
3.1. Uwagi ogólne | str. 540
3.2. Plan podziału przy egzekucji kilku wierzycieli | str. 540
3.3. Szczególne przypadki obligatoryjnego sporządzenia planu podziału | str. 541
3.4. Liczba planów podziałów | str. 542
3.5. Chwila sporządzenia planu podziału | str. 542
3.6. Odrębny plan przywileju szczególnego | str. 543
3.7. Odrębny plan hipoteki i zastawu | str. 543
3.8. Treść planu podziału | str. 544
3.8.1. Uwagi ogólne | str. 544
3.8.2. Podatek VAT od sprzedaży | str. 544
3.8.3. Sumy podlegające podziałowi | str. 545
3.8.4. Wskazanie wierzytelności | str. 545
3.8.5. Wydzielenie kwot | str. 546
3.8.6. Oznaczenie praw ujawnionych w księdze wieczystej | str. 547
3.8.7. Świadczenie wyrażone w walucie obcej | str. 548
Kategorie należności | str. 549
4.1. Uwagi ogólne | str. 549
4.2. Koszty egzekucyjne | str. 550
4.3. Wymagalne należności alimentacyjne | str. 553
4.4. Należności alimentacyjne wymagalne w przyszłości | str. 555
4.5. Należności za pracę | str. 557
4.6. Należności wynikające z wierzytelności zabezpieczonej hipoteką morską | str. 561
4.7. Kolejność zaspokajania należności w kategorii piątej | str. 562
4.8. Należności za pracę zaspokajane w kategorii szóstej, niezaspokojone w kategorii trzeciej | str. 568
4.9. Należności, do których stosuje się przepisy działu III Ordynacji podatkowej | str. 568
4.10. Należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję | str. 569
4.11. Inne należności | str. 569
4.12. Kolejność zaspokojenia należności z własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu | str. 569
4.13. Roszczenia nabywcy wynikające z odstąpienia od umowy deweloperskiej | str. 570
Kolejność zaspokojenia należności w poszczególnych kategoriach | str. 571
Doręczenie planu i jego zaskarżenie | str. 573
Uzupełniający plan podziału | str. 575
Podział sumy uzyskanej z wynagrodzenia za pracę, ruchomości, wierzytelności i innych praw majątkowych | str. 577
Podział sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości | str. 580
9.1. Uwagi ogólne | str. 580
9.2. Uczestnicy plany podziału | str. 580
9.3. Wierzyciel hipoteczny | str. 583
9.4. Hipoteka ustawowa | str. 584
9.5. Hipoteka niewyczerpana. Hipoteka zabezpieczająca kilka wierzytelności | str. 586
9.6. Hipoteka łączna | str. 586
9.7. Wierzytelności warunkowe | str. 588
Rozdział XVI
Egzekucja świadczeń niepieniężnych | str. 591
Uwagi ogólne | str. 591
Egzekucja wydania rzeczy ruchomej | str. 591
Egzekucja wydania nieruchomości lub statku albo opróżnienia pomieszczenia | str. 593
3.1. Uwagi ogólne | str. 593
3.2. Przebieg postępowania | str. 595
3.3. Egzekucja wobec osób trzecich | str. 595
3.4. Opróżnienie lokalu służącego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika | str. 598
3.5. Najem socjalny lokalu, lokal zamienny, pomieszczenie tymczasowe | str. 600
3.6. Tryb wykonania obowiązku opróżnienia lokalu | str. 600
3.7. Wykonanie obowiązku wobec dłużnika, któremu przysługuje prawo do pomieszczenia tymczasowego | str. 602
3.8. Wykonanie obowiązku wobec dłużnika, któremu nie przysługuje prawo do pomieszczenia tymczasowego | str. 603
3.9. Wykonanie postanowienia zobowiązującego osobę stosującą przemoc domową do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia | str. 604
3.10. Usunięcie ruchomości – opróżnienie nieruchomości, statku lub pomieszczenia | str. 605
Egzekucja obowiązku złożenia oświadczenia woli | str. 605
Egzekucja obowiązku czynienia | str. 607
5.1. Uwagi ogólne | str. 607
5.2. Egzekucja czynności zastępowalnych | str. 608
5.2.1. Uwagi ogólne | str. 608
5.2.2. Tryb wykonania zastępowalnego obowiązku czynienia | str. 609
5.2.3. Wszczęcie egzekucji | str. 609
5.2.4. Umocowanie do wykonania czynności | str. 610
5.2.5. Oznaczenie maksymalnej wysokości kosztów wykonania zastępczego | str. 611
5.2.6. Zwrot poniesionych kosztów | str. 611
5.2.7. Umorzenie postępowania | str. 611
5.2.8. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania egzekucyjnego | str. 612
5.2.9. Podsumowanie | str. 612
5.3. Egzekucja obowiązku złożenia oświadczenia w odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie w związku z naruszeniem dóbr osobistych | str. 613
Egzekucja wykonania czynności niezastępowalnej | str. 614
6.1. Uwagi ogólne | str. 614
6.2. Wymierzenie grzywny. Zamiana grzywny na areszt | str. 617
6.3. Nałożenie obowiązku zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej | str. 619
Egzekucja obowiązku zaniechania i znoszenia | str. 622
7.1. Uwagi ogólne | str. 622
7.2. Tryb postępowania | str. 623
7.3. Nałożenie obowiązku zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz wierzyciela | str. 625
Rozdział XVII
Egzekucja z udziałem Skarbu Państwa oraz przedsiębiorców | str. 627
Egzekucja z udziałem Skarbu Państwa | str. 627
1.1. Uwagi ogólne | str. 627
1.2. Postępowanie klauzulowe i ograniczenie egzekucji | str. 628
1.3. Egzekucja świadczeń niepieniężnych | str. 629
Egzekucja z udziałem przedsiębiorców | str. 630
2.1. Uwagi ogólne | str. 630
2.2. Zwolnienie od zajęcia przedmiotów służących prowadzeniu działalności gospodarczej | str. 630
2.3. Egzekucja przez zarząd przymusowy | str. 632
2.4. Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego | str. 637
Rozdział XVIII
Egzekucja świadczeń alimentacyjnych | str. 641
Uwagi ogólne | str. 641
Przymusowe zaspokojenie należności alimentacyjnych w trybie pozaegzekucyjnym | str. 643
Cel odrębnej regulacji egzekucji świadczeń alimentacyjnych | str. 645
Klauzula wykonalności. Wszczęcie egzekucji z urzędu | str. 645
Właściwość komornika | str. 646
Ograniczenie wyłączeń spod egzekucji | str. 647
Szczególne obowiązki organu egzekucyjnego | str. 648
Bezskuteczność egzekucji. Bezczynność wierzyciela | str. 648
Szczególne uprawnienia dłużnika | str. 650
Szczególne unormowania egzekucji świadczeń alimentacyjnych stwierdzonych w tytułach wykonawczych państw członkowskich Unii Europejskiej | str. 651
Dopuszczalność wstrzymania przez komornika egzekucji do czasu wyczerpania nadpłaty świadczeń alimentacyjnych | str. 652
Bibliografia | str. 655
Autorzy | str. 673
