Podstawy kasacyjne w procesie cywilnym

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów .................................................................................. 11

Wprowadzenie ................................................................................... 15

Rozdział I

Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię

(Ireneusz Wolwiak) ............................................................................ 19

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 19

2. Wykładnia przepisów prawa materialnego .......................... 22

2.1. Uwagi wstępne ................................................................... 22

2.2. Koncepcje wykładni .......................................................... 26

2.2.1. Wykładnia klaryfikacyjna ..................................... 31

2.2.2. Wykładnia derywacyjna ........................................ 37

2.2.3. Analiza dalszych postulatów w zakresie

wykładni .................................................................. 42

2.2.4. Reguły wnioskowania ............................................ 49

3. Błędna wykładnia prawa materialnego jako podstawa

skargi kasacyjnej ....................................................................... 56

3.1. Istota zarzutu błędnej wykładni prawa materialnego ... 56

3.2. Stanowisko Sądu Najwyższego w przedmiocie

wykładni prawa materialnego ......................................... 68

3.3. Sporządzenie zarzutu błędnej wykładni prawa

materialnego ....................................................................... 72

4. Podsumowanie .......................................................................... 76

Rozdział II

Naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe

zastosowanie (Aneta Mendrek) ....................................................... 79

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 79

2. Pojęcie prawa materialnego w rozumieniu pierwszej

podstawy kasacyjnej ................................................................. 81

3. Naruszenie prawa materialnego – zagadnienia

szczegółowe ............................................................................... 83

3.1. Naruszenie

lex contractus

z 

perspektywy pierwszej

podstawy kasacyjnej.......................................................... 83

3.2. Charakter autonomicznych źródeł prawa pracy ........... 85

3.3. Odróżnienie prawa materialnego i procesowego .......... 86

3.4. Prawo kolizyjne i prawo obce .......................................... 92

3.5. Naruszenie przepisów regulujących warunki uznania

orzeczenia sądu państwa obcego lub wyroku sądu

polubownego ...................................................................... 94

3.6. Rozgraniczenie sfery faktów od sfery prawa ................. 95

3.7. Poprawne sformułowanie skargi kasacyjnej ................. 98

3.8. Objęcie pierwszą z podstaw kasacyjnych naruszenia

prawa materialnego niewytkniętego w postępowaniu

apelacyjnym........................................................................ 101

4. Wzajemna relacja podstaw kasacyjnych ............................... 102

5. Wzajemna relacja obu postaci naruszenia prawa

materialnego .............................................................................. 105

6. Niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego ................... 107

7. Skutki niewłaściwego określenia postaci naruszenia

prawa materialnego .................................................................. 115

8. Braki w ustaleniach faktycznych jako niewłaściwe

zastosowanie prawa materialnego (błąd subsumcji) ........... 121

9. Podsumowanie .......................................................................... 124

Rozdział III

Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć

istotny wpływ na wynik sprawy (Maciej Rzewuski) .................. 127

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 127

2. Naruszenie przepisów postępowania .................................... 128

2.1. Przepisy postępowania a przepisy prawa

materialnego ....................................................................... 128

2.2. Zarzut naruszenia przepisów postępowania ................. 131

2.3. Ograniczenie naruszenia przepisów postępowania do

sądu drugiej instancji ........................................................ 135

3. Związek kauzalny między naruszeniem przepisów

postępowania a kształtem zaskarżonego rozstrzygnięcia ... 137

4. Istotność naruszenia przepisów postępowania .................... 142

5. Nieważność postępowania jako podstawa kasacyjna ......... 148

6. Wybrane zagadnienia szczegółowe ........................................ 152

6.1. Wady uzasadnienia orzeczenia jako podstawa

kasacyjna ............................................................................. 152

6.2. Zarzut naruszenia art. 382 k.p.c. ..................................... 156

6.3. Naruszenie przepisów postępowania w ujęciu

transgranicznym................................................................ 159

7. Podsumowanie .......................................................................... 159

Rozdział IV

Naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego

(udział w postępowaniu kasacyjnym Prokuratora

Generalnego) (Arkadiusz Bieliński) ................................................ 161

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 161

2. Podmioty szczególnie uprawnione ........................................ 163

3. Status prokuratora na gruncie postępowania kasacyjnego ... 166

4. Możliwość wniesienia kilku skarg kasacyjnych

w tożsamej sprawie ................................................................... 170

5. Podstawy skargi kasacyjnej wnoszonej przez Prokuratora

Generalnego .............................................................................. 172

6. Weryfikacja spełnienia przesłanki kwalifikowanej przez

Prokuratora Generalnego ........................................................ 177

7. Podsumowanie .......................................................................... 179

Rozdział V

Naruszenie konstytucyjnych wolności albo praw człowieka

i obywatela (udział w postępowaniu kasacyjnym Rzecznika

Praw Obywatelskich) (Joanna May) .............................................. 181

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 181

2. Status i uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich ........ 183

3. Legitymacja Rzecznika Praw Obywatelskich ....................... 186

4. Wniesienie skargi kasacyjnej przez Rzecznika Praw

Obywatelskich ........................................................................... 189

5. Prymat interesu prywatnego nad interesem publicznym ... 191

6. Kwalifikowana podstawa skargi kasacyjnej .......................... 192

7. Konstytucyjne wolności oraz prawa człowieka

i obywatela ................................................................................. 195

8. Podsumowanie .......................................................................... 199

Rozdział VI

Naruszenie praw dziecka (udział w postępowaniu

kasacyjnym Rzecznika Praw Dziecka) (Magdalena

Rzewuska) ............................................................................................ 201

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 201

2. Kompetencje Rzecznika Praw Dziecka ................................. 202

3. Wniesienie skargi kasacyjnej przez Rzecznika Praw

Dziecka ....................................................................................... 206

4. Podstawy skargi kasacyjnej wnoszonej przez Rzecznika

Praw Dziecka ............................................................................. 209

5. Istota praw dziecka ................................................................... 215

6. Pojęcie „dziecko” ...................................................................... 219

7. Zasada dobra dziecka ............................................................... 223

8. Przykłady skarg kasacyjnych wniesionych przez

Rzecznika Praw Dziecka ......................................................... 226

9. Podsumowanie .......................................................................... 230

Rozdział VII

Zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów

(Bartosz Trocha) .................................................................................. 233

1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 233

2. Geneza regulacji art. 398 3 § 3 k.p.c. ....................................... 234

3. Istota regulacji art. 398 3 § 3 k.p.c. ........................................... 242

3.1. Uwagi ogólne – identyfikacja węzłowych problemów ... 242

3.2. Pojęcie zarzutów dotyczących ustalenia faktów ........... 246

3.3. Pojęcie zarzutów dotyczących oceny dowodów ............ 252

3.4. Cel zakazu z art. 398 3 § 3 k.p.c. ........................................ 257

4. Przepis art. 398 3 § 3 k.p.c. a podstawa kasacyjna

dotycząca naruszeń prawa procesowego ............................... 263

4.1. Uwagi ogólne ...................................................................... 263

4.2. Przepis art. 398 3 § 3 k.p.c. a naruszenia dotyczące

gromadzenia i weryfikowania twierdzeń o faktach ..... 265

4.3. Przepis art. 398 3 § 3 k.p.c. a naruszenia dotyczące

uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji

w zakresie jego podstawy faktycznej .............................. 270

4.4. Przepis art. 398 3 § 3 k.p.c. a naruszenia wybranych

przepisów o postępowaniu apelacyjnym ....................... 274

4.5. Konsekwencje pośredniego zakwestionowania

ustalenia faktów lub oceny dowodów w ramach

podstawy kasacyjnej z art. 398 3 § 1 pkt 2 k.p.c. ............. 277

5. Przepis art. 398 3 § 3 k.p.c. a podstawa kasacyjna

dotycząca naruszeń prawa materialnego .............................. 278

6. Konsekwencje naruszenia przez stronę zakazu z art. 398 3

§ 3 k.p.c. ...................................................................................... 287

7. Podsumowanie .......................................................................... 291

Bibliografia ......................................................................................... 293

O Autorach ......................................................................................... 309