Konstytucyjna ochrona prywatności w świetle standardów międzynarodowych

Wykaz skrótów 8

Wstęp 9

ROZDZIAŁ I 15
Zagadnienia wprowadzające 15
1. Rozwój idei ochrony wolności i praw jednostki 15
2. Wolność a prawo – współczesne rozstrzyganie o sferze chronionego dobra 21
3. Prywatność – między prawem a wolnością 26
4. Funkcje prawa 28
4.1. Uwagi ogólne 28
4.2. Funkcje konstytucji 31
4.3. Funkcje prawa do prywatności 33
5. Efekt horyzontalny norm konstytucyjnych dotyczących prywatności jednostki 34

ROZDZIAŁ II 39
Uniwersalny i europejski standard ochrony wolności i praw człowieka – casus pra-wa do prywatności 39
1. Obowiązek państwa przestrzegania zobowiązań międzynarodowych i jego następstwa w świetle przepisów Konstytucji RP z 1997 roku 39
2. Uniwersalny system ochrony praw człowieka a prawo do prywatności 45
2.1. Uwagi ogólne 45
2.2. Standard ochrony prywatności wynikający z Międzynarodowego Paktu Praw Oby-watelskich i Politycznych 47
3. Europejski system ochrony praw człowieka 50
3.1. Prawo do prywatności w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka 52
3.2. Prawo do prywatności w Karcie Praw Podstawowych 69

ROZDZIAŁ III 81
Koncepcje prawa do prywatności w dorobku doktryny i judykatury wybranych państw 81
1. Uwagi ogólne 81
2. Godność i wolność – wspólny krąg kulturowy i różne paradygmaty ochrony prywatno-ści 82
3. Prawo do prywatności w USA 83
3.1. Rozwój prawa do prywatności w Stanach Zjednoczonych Ameryki w ujęciu histo-rycznym 83
3.2. Prywatność i prawo do prywatności w dorobku doktryny amerykańskiej w ujęciu porównawczym 86
3.2.1. Uwagi ogólne 86
3.2.2. S.D. Warrena i L.D. Brandeisa prawo do bycia pozostawionym w spokoju (right to be let alone) 87
3.2.3. Prywatność jako ograniczony dostęp do jednostki według Ruth Gavison 89
3.2.4. Prywatność jako kontrola nad informacjami o sobie według Charlesa Frieda 91
3.2.5. Godność, nienaruszalna osobowość a prywatność w ujęciu Edwarda Blou-steina 92
3.2.6. Prywatność jako intymność w teorii Toma Gerety’ego oraz prywatność jako sekretność według Richarda Posnera 93
3.2.7. Teoria czynów niedozwolonych naruszających prywatność Williama Prossera 94
3.3. Konstytucjonalizacja prawa do prywatności w USA 98
4. Prawo do prywatności w Niemczech 104
4.1. Źródła prawa do prywatności w niemieckim porządku prawnym 104
4.1.1. Godność człowieka jako wartość nadrzędna w stosunku do pozostałych praw konstytucyjnych w niemieckiej Ustawie Zasadniczej 106
4.1.2. Ogólne prawo osobistości jako jedna z podstaw ochrony prywatności w niemieckim porządku prawnym 108
4.2. Konstytucyjna ochrona tajemnicy telekomunikacji oraz nienaruszalności mieszkania w Ustawie Zasadniczej RFN 110

ROZDZIAŁ IV 112
O pojęciu prywatności i prawa do prywatności w dorobku polskiej doktryny 112
1. Uwagi ogólne 112
2. Koncepcja jednolitego prawa osobistości i teoria sfer 113
3. Sfera życia prywatnego jako odrębne dobro osobiste 116
4. Sfera intymna i prawo do intymności 116
5. Prywatność a autonomia jednostki 119

ROZDZIAŁ V 126
Ochrona prywatności w Konstytucji RP z 1997 roku oraz w dorobku orzeczniczym sądów i Trybunału Konstytucyjnego 126
1. Uwagi ogólne 126
2. Godność jako źródło prawa do prywatności w prawie polskim 134
3. Podmiot chronionej prywatności 143
4. Przedmiot chronionej prywatności 146
4.1. Prawo do ochrony życia prywatnego, czci i dobrego imienia oraz prawo do decy-dowania o swoim życiu osobistym 150
4.2. Prawo do ochrony życia rodzinnego oraz prawo rodziców do wychowania dzieci 162
4.3. Wolność i tajemnica komunikowania się 168
4.4. Nienaruszalność mieszkania 173
4.5. Ochrona informacji o sobie jako autonomia informacyjna jednostki 175
4.6. Wolność sumienia i wyznania w aspekcie indywidualnym 187

ROZDZIAŁ VI 195
Granice ochrony prywatności. Aspekty konstytucyjne 195
1. Uwagi ogólne 195
2. Konstytucyjne wymogi dotyczące ograniczenia prawa do prywatności 196
2.1. Wymóg ustawowego ograniczenia w zakresie korzystania z prawa lub wolności w ustawie (przesłanka formalna) 196
2.2. Ochrona interesu publicznego jako przesłanka materialna ograniczenia konstytucyj-nych praw i wolności 199
2.3. Zasada proporcjonalności i zakaz naruszenia istoty poszczególnych praw i wolności 212
3. Zróżnicowanie granic ochrony poszczególnych komponentów prywatności ze względu na rodzaj chronionego dobra 218
3.1. Granice ochrony poszczególnych komponentów prywatności w stanach zwyczaj-nych 218
3.2. Granice ochrony poszczególnych komponentów prywatności w stanach nadzwy-czajnych 221
4. Kolizja wartości konstytucyjnych jako przesłanka ograniczenia prawa do prywatności 223
4.1. Prywatność jako wartość konstytucyjna 223
4.2. Prywatność a jawność rozprawy 228
4.3. Prywatność a wolność słowa 231
4.4. Prywatność a prawo obywateli do informacji o działalności organów władzy pu-blicznej 235
4.5. Prywatność a porządek publiczny i bezpieczeństwo demokratycznego państwa 238
4.6. Prywatność a dochodzenie praw stanu cywilnego. Prawo do prywatności matki a prawo filiacji ojca biologicznego 241

Podsumowanie 243

Bibliografia 252