Publikacja obejmuje szczegółową analizę przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami z uwzględnieniem takich kwestii jak: pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości z zasobu gminy, organizacja przetargów na sprzedaż albo najem nieruchomości z zasobów publicznych, zwrot bonifikat udzielonych od ceny nieruchomości, ustalanie opłat z tytułu użytkowania wieczystego, ustalanie opłat adiacenckich, geodezyjne podziały nieruchomości gruntowych, a także zwrot uprzednio wywłaszczonych nieruchomości.
Komentarz zawiera omówienie najnowszych zmian legislacyjnych, wśród których warto wymienić m.in.:
rozszerzenie katalogu celów publicznych o budowę, przebudowę i utrzymanie elektrowni szczytowo-pompowej oraz inwestycji towarzyszącej;
umożliwienie nabycia prawa własności gruntów, wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe, a także zmiana zasady ustalania ceny nieruchomości gruntowej, która jest zbywana na rzecz użytkownika wieczystego;
nadanie spójnej terminologii między przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawą o gospodarce nieruchomościami.
Książka przeznaczona jest dla prawników: sędziów, notariuszy, adwokatów, radców prawnych, pracowników administracji rządowej i samorządowej, a także dla przedstawicieli zawodów związanych z nieruchomościami (deweloperów, geodetów, rzeczoznawców majątkowych). Może także zainteresować studentów i pracowników naukowych.
DZIAŁ I Przepisy ogólne
1. Przedmiot ustawy
2. Stosunek do innych ustaw
3. Kompetencje ministra do spraw budownictwa
4. Definicje
5. Waloryzacja
6. Cele publiczne
7. Określenie wartości nieruchomości
8. Doręczenie przez obwieszczenie
9. Wstrzymanie wykonania decyzji
9a. Organ wyższego stopnia w sprawach z zakresu administracji rządowej
DZIAŁ II Gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego
Rozdział 1 Zasady ogólne
10. Zakres zastosowania przepisów
10a. (uchylony).
11. Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego
11a. Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego
11b. Nadzór wojewody nad gospodarowaniem nieruchomościami należącymi do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa
12. Zasady prawidłowej gospodarki
12a. Umarzanie, odraczanie lub rozłożenie na raty płatności należności z tytułu gospodarowania nieruchomościami
13. Obrót nieruchomościami
14. Obrót nieruchomościami między podmiotami prawa publicznego
15. Zamiana
16. Zrzeczenie się własności lub użytkowania wieczystego
17. Nabywanie nieruchomości przez jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej
18. Formy używania nieruchomości publicznych
19. Gospodarowanie nieruchomościami położonymi w strefach szczególnych
Rozdział 2 Zasoby nieruchomości
20. Rodzaje publicznych zasobów nieruchomości
21. Zasób nieruchomości Skarbu Państwa
21a. Wyłączenia z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa
22. Darowizna nieruchomości na rzecz gminy
23. Zadania starostów związane z zasobem nieruchomości Skarbu Państwa
23a. Uzyskiwanie zgody wojewody
24. Gminny zasób nieruchomości
25. Gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości
25a. Powiatowy zasób nieruchomości
25b. Gospodarowanie powiatowym zasobem nieruchomości
25c. Wojewódzki zasób nieruchomości
25d. Gospodarowanie wojewódzkim zasobem nieruchomości
26. Granice nieruchomości nabywanych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
Rozdział 3 Sprzedaż i oddawanie w użytkowanie wieczyste
27. Forma zbycia nieruchomości i oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste
28. Tryb przetargowy
29. Obowiązkowe postanowienia umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste
30. Ujawnienie w księdze wieczystej informacji dotyczących użytkowania wieczystego
31. Oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu zabudowanego
32. Sprzedaż gruntu użytkownikowi wieczystemu
33. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego
34. Pierwszeństwo w nabyciu
35. Wykaz nieruchomości przeznaczonych do zbycia, oddania w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie
36. Naruszenie przepisów o pierwszeństwie w nabyciu
Rozdział 4 Przetargi na zbycie nieruchomości
37. Tryb przetargowy i bez przetargu
38. Organizacja przetargu
39. Kolejne przetargi
40. Formy przetargu
41. Obowiązki po przetargu
42. Delegacja ustawowa - przeprowadzanie przetargów
Rozdział 5 Oddawanie w trwały zarząd
43. Pojęcie trwałego zarządu
44. Czas trwania trwałego zarządu. Wniosek o ustanowienie trwałego zarządu
45. Ustanowienie trwałego zarządu
46. Wygaśnięcie trwałego zarządu
46a. Wydanie z urzędu decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu
47. Wygaśnięcie trwałego zarządu na wniosek
48. Przekazanie trwałego zarządu
49. Likwidacja jednostki organizacyjnej sprawującej trwały zarząd
49a. Trwały zarząd udziału we współwłasności. Trwały zarząd na rzecz kilku jednostek
50. Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu
Rozdział 6 Przekazywanie nieruchomości na cele szczególne
51. Wyposażenie jednostek państwowych w nieruchomości
51a. Doposażenie państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki w nieruchomości Skarbu Państwa
52. Wskazanie i przekazanie nieruchomości
53. Wyposażenie jednostek w nieruchomości
54. Organ wyposażający
55. Wyposażenie w nieruchomości przy podziale jednostek
55a. Przejęcie praw do nieruchomości i przekazanie ich innej państwowej osobie prawnej
56. Wyposażanie jednostek samorządowych w nieruchomości
57. Likwidacja i prywatyzacja
58. Aport do spółki
58a. Wniosek o przekazanie nieruchomości z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa
59. Wyposażenie fundacji i darowizna na rzecz organizacji pożytku publicznego
60. Instytucje naczelne i centralne
60a. (uchylony).
60b. (uchylony).
60c. Pozyskiwanie przez ministra od innych organów gospodarujących lub władających nieruchomościami publicznymi informacji o nieruchomościach
61. Przekazywanie nieruchomości przedstawicielstwom dyplomatycznym
Rozdział 7 Ustalanie sposobu i terminów zagospodarowania nieruchomości gruntowych
62. Treść umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste
63. Dodatkowe terminy i opłaty
64. Termin wnoszenia opłat dodatkowych
65. Wyjątki od pobierania opłat dodatkowych
66. Stosowanie przepisów do trwałego zarządu
Rozdział 8 Ceny, opłaty i rozliczenia za nieruchomości
67. Ustalenie ceny nieruchomości
68. Bonifikaty w cenie
68a. Bonifikaty w przypadku partnerstwa publiczno-prywatnego
69. 15 Cena nieruchomości sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu
69a. 16 Pomoc publiczna w przypadku sprzedaży użytkownikowi wieczystemu nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności
70. Zapłata ceny nieruchomości. Rozłożenie należności na raty
71. Opłaty za użytkowanie wieczyste
72. Wysokość opłat za użytkowanie wieczyste
73. Opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu służącego kilku celom
74. Obligatoryjne bonifikaty
75. Zbieg praw do bonifikat
76. Zmiana stawek procentowych i zwolnienie od opłat rocznych
77. Aktualizacja opłat rocznych
78. Wypowiedzenie wysokości opłat za użytkowanie wieczyste
79. Wniosek o ustalenie wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste
80. Sprzeciw od orzeczenia kolegium
81. Żądanie obniżenia opłaty za użytkowanie wieczyste
82. Opłaty z tytułu trwałego zarządu
83. Wysokość opłat. Wyłączenia
84. Sytuacje szczególne
85. Pozbawienie bonifikaty i zmiana wysokości opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
86. Podwyższenie stawki procentowej opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
87. Aktualizacja opłat rocznych z tytułu trwałego zarządu
88. Nakłady na budowę
89. Opłaty w przypadku nabycia trwałego zarządu z mocy prawa
90. Opłaty w przypadku przekazania i wygaśnięcia trwałego zarządu
91. Delegacja ustawowa - wskazanie nieruchomości uznawanych za niezbędne na cele obronności
DZIAŁ III Wykonywanie, ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości
Rozdział 1 Podziały nieruchomości
92. Zakres zastosowania przepisów o podziale nieruchomości
93. Warunki dopuszczalności podziału nieruchomości
94. Podział nieruchomości w przypadku braku planu miejscowego
95. Wyłączenie ograniczeń w podziale nieruchomości
96. Zatwierdzenie podziału
97. Wniosek o podział nieruchomości
97a. Podział nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym
98. Wydzielenie działek pod drogi publiczne
98a. Opłata adiacencka
98b. Połączenie i ponowny podział nieruchomości
99. Zapewnienie dostępu do drogi publicznej
100. Delegacja ustawowa - dokonywanie podziałów nieruchomości
Rozdział 2 Scalanie i podział nieruchomości
101. Zakres zastosowania przepisów o scalaniu i podziale nieruchomości
102. Warunki dopuszczalności scalania i podziału nieruchomości
103. Uczestnicy postępowania
104. Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości
105. Wydzielenie działek pod drogi
106. Odszkodowanie za działki wydzielone pod drogi
107. Opłata adiacencka
108. Delegacja ustawowa - dokonywanie scalenia i podziału nieruchomości
Rozdział 3 Prawo pierwokupu nieruchomości
109. Prawo pierwokupu gminy
110. Skutki i wykonanie prawa pierwokupu
111. Cena nieruchomości przy pierwokupie
111a. Prawa i roszczenia związane z gruntami warszawskimi - prawo pierwokupu Skarbu Państwa lub miasta stołecznego Warszawy
Rozdział 4 Wywłaszczanie nieruchomości
112. Wywłaszczenie nieruchomości
113. Beneficjenci wywłaszczenia i nieuregulowany stan prawny nieruchomości
114. Rokowania o nabycie, ogłoszenie zamiaru wywłaszczenia
115. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego
116. Wniosek o wywłaszczenie
117. Wpis w księdze wieczystej wzmianki o postępowaniu wywłaszczeniowym
118. Rozprawa administracyjna
118a. Wywłaszczenie w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym
119. Decyzja o wywłaszczeniu
120. Wywłaszczenie a nieruchomości sąsiednie
121. Przejście prawa własności wywłaszczonej nieruchomości. Wygaśnięcie użytkowania wieczystego
122. Niezwłoczne zajęcie nieruchomości
122a. Zrealizowanie celu publicznego a niezakończenie postępowania
123. Wpis w księdze wieczystej. Wygaśnięcie najmu, dzierżawy, użyczenia, trwałego zarządu
124. Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości
124a. Ograniczenie korzystania z nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym
124b. Udostępnianie nieruchomości w celu wykonania konserwacji, remontu lub usunięcia awarii
124c. Udostępnianie nieruchomości w celu zakładania elementów trakcji, znaków i sygnałów drogowych oraz urządzenia ciągów pieszych
125. Zezwolenie na prowadzenie działalności związanej z wydobyciem kopalin
126. Ograniczenie praw do nieruchomości w przypadku siły wyższej i zagrożenia powstaniem szkody
127. (uchylony).
Rozdział 5 Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości
128. Ogólne reguły przy odszkodowaniu za wywłaszczenie
129. Ustalenie odszkodowania
130. Wysokość odszkodowania
131. Nieruchomość zamienna
132. Zapłata odszkodowania
133. Wpłacenie odszkodowania do depozytu sądowego
134. Podstawa ustalenia wysokości odszkodowania
135. Ustalenie odszkodowania na podstawie wartości odtworzeniowej
Rozdział 6 Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
136. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości
137. Zbędność na cel wywłaszczenia
138. Wygaśnięcie praw do nieruchomości
139. Stan zwracanej nieruchomości
140. Zwrot odszkodowania lub nieruchomości zamiennej
141. Rozłożenie należności na raty
142. Orzekanie o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości
142a. Stosowanie przepisów o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości do nieruchomosci nabytych w drodze umowy
Rozdział 7 Udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej
143. Budowa urządzeń infrastruktury technicznej
144. Opłaty adiacenckie
145. Ustalenie opłaty adiacenckiej
146. Wysokość opłaty adiacenckiej
147. Rozłożenie opłaty adiacenckiej na raty
148. Terminy wnoszenia opłaty adiacenckiej, waloryzacja, zaliczanie nakładów
148a. (uchylony).
148b. Warunki podłączenia do urządzeń infrastruktury technicznej
DZIAŁ IV Wycena nieruchomości
Rozdział 1 Określanie wartości nieruchomości
149. Zakres przedmiotowy wyceny nieruchomości
150. Wycena
151. Wartość rynkowa, odtworzeniowa, katastralna
152. Podejścia do wyceny
153. Podejścia: porównawcze, dochodowe, kosztowe
154. Wybór podejścia, metody i techniki szacowania nieruchomości
155. Dane wykorzystywane przy szacowaniu wartości nieruchomości
156. Operat szacunkowy
157. Ocena prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego
158. (uchylony) .
159. Delegacja ustawowa - metody i techniki wyceny nieruchomości
Rozdział 2 Powszechna taksacja nieruchomości
160. Zakres powszechnej taksacji
161. Cel i podstawa taksacji
162. Wartości katastralne
163. Okresy i terminy powszechnej taksacji nieruchomości
164. Zasady taksacji
165. Wartość katastralna
166. Jednostkowe wartości powierzchni gruntów
167. Jednostkowe wartości powierzchni części składowych gruntu
168. Ponowne ustalenie wartości
169. Mapy i tabele taksacyjne
170. Decyzja o ustaleniu wartości katastralnej
171. Obowiązek dostarczenia organowi informacji i dokumentów
172. Kontrola powszechnej taksacji nieruchomości
173. Delegacja ustawowa - sposób przeprowadzenia powszechnej taksacji
Rozdział 3 Badanie rynku nieruchomości
173a. Zakres badania rynku
173b. Udostępnianie informacji dotyczących rynku nieruchomości
173c. Zakres informacji o rynku nieruchomości
DZIAŁ V Działalność zawodowa w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami
Rozdział 1 Rzeczoznawstwo majątkowe
174. Rzeczoznawstwo majątkowe i rzeczoznawca majątkowy
175. Zasady wykonywania zawodu rzeczoznawcy
176. Wyłączenie rzeczoznawcy od udziału w szacowaniu nieruchomości
177. Nadawanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
178. Odpowiedzialność zawodowa
Rozdział 2 Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami
179. (uchylony).
179a. Pośrednik w obrocie nieruchomościami
179b. Czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
180. Umowa pośrednictwa
180a. Wymóg niekaralności przy prowadzeniu działalności w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
181. Obowiązkowe ubezpieczenie OC pośrednika w obrocie nieruchomościami
181a. Uprawnienie pośrednika w obrocie nieruchomościami do wglądu do rejestrów i ewidencji
182. (uchylony).
183. (uchylony).
183a. (uchylony).
Rozdział 3 Zarządzanie nieruchomościami
184. (uchylony).
184a. Zarządca nieruchomości
184b. Czynności w ramach zarządzania nieruchomością
185. Umowa o zarządzanie nieruchomością
186. Obowiązkowe ubezpieczenie OC zarządcy nieruchomości
186a. Przekazywanie informacji o wysokości czynszów najmu lokali
187. (uchylony).
188. (uchylony).
189. (uchylony).
190. (uchylony).
190a. Wyłączenie stosowania przepisów o zarządzaniu nieruchomościami
Rozdział 4 Nadawanie uprawnień zawodowych rzeczoznawcom majątkowym i dokonywanie wpisów do centralnego rejestru oraz orzekanie w sprawach
191. Nadawanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
192. Świadectwo nadania uprawnień zawodowych
193. Centralny rejestr rzeczoznawców majątkowych
193a. (uchylony).
194. Postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej
195. Postępowanie wyjaśniające
195a. Zastosowanie kar dyscyplinarnych
196. Programy studiów podyplomowych i kursów specjalistycznych
196a. (uchylony).
197. Delegacja ustawowa - praktyki zawodowe, postępowanie kwalifikacyjne, rejestr
197a. Delegacja ustawowa - doskonalenie kwalifikacji zawodowych przez rzeczoznawców majątkowych
DZIAŁ VI Przepisy karne i o karach pieniężnych
198. Kara za naruszenie przepisów o szacowaniu nieruchomości
198a. Wyłączenie kary
198b. Kara za wykonywanie czynności przez osoby niebędące przedsiębiorcami
198c. Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez rzeczoznawcę majątkowego
198d. Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez pośrednika w obrocie nieruchomościami
198e. Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez zarządcę nieruchomością
198f. Kara za prowadzenie działalności z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomościami z naruszeniem wymogu niekaralności
Dział VIa 30 Przepisy epizodyczne dotyczące roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego
198g. Podmiotowy zakres roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego
198h. Ustalenie ceny nieruchomości sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu
198i. Określenie przez organy jednostek samorządu terytorialnego szczegółowych warunków sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz ich
198j. Ustalenie ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu w przypadku zmiany wysokości opłaty rocznej
198k. Bonifikata od ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu
198l. Uwzględnienie przepisów o pomocy publicznej
DZIAŁ VII Przepisy przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe
Rozdział 1 Przepisy przejściowe
199. Nabycie własności i nabycie trwałego zarządu
200. Niezakończone sprawy o stwierdzenie nabycia praw
201. Przedsiębiorstwa państwowe utworzone na podstawie zarządzeń Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej
202. Uwłaszczenie instytucji kultury
203. Zabezpieczanie zobowiązań
204. Roszczenie spółdzielni o ustanowienie użytkowania wieczystego
205. Roszczenie osób prawnych o ustanowienie użytkowania wieczystego
206. Upoważnienie do określenia szczegółowych zasad nabywania praw do nieruchomości
207. Uprawnienia posiadaczy nieruchomości Skarbu Państwa lub gminy
207a. Zakres stosowania przepisu art. 207
208. Decyzje lokalizacyjne i pozwolenia na budowę jako przesłanki uwłaszczenia
209. Przekształcenie prawa zabudowy w użytkowanie wieczyste
209a. Roszczenie o nabycie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości przyległej związane z własnością lokali
210. Użytkowanie gruntów
211. Nabycie garażu
212. (uchylony).
213. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
214. Grunty warszawskie - zwrot nieruchomości
214a. Grunty warszawskie - odmowa ustanowienia użytkowania wieczystego
214b. Umorzenie postępowań o rozpatrzenie wniosków o ustanowienie wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy
214c. Odmawia się oddania gruntu w użytkowanie wieczyste na rzecz osoby, która nabyła prawo lub roszczenie od kuratora reprezentującego osobę
215. Odszkodowania za gospodarstwo rolne lub dom jednorodzinny na gruntach warszawskich
216. Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy
216a. Wyłączenia pierwszeństwa w nabyciu
217. Ponowne nabycie własności nieruchomości
218. Zaliczenie nakładów na poczet ceny
219. Rozkładanie na raty i umarzanie zaległych opłat oraz umarzanie odsetek
220. Termin zagospodarowania nieruchomości gruntowej
221. Określanie stawek procentowych opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste
222. Zmiana stawek procentowych opłat rocznych z tytułu zarządu
223. Oddanie w trwały zarząd nieruchomości zajętych pod drogi krajowe
224. Przekształcenie ewidencji gruntów i budynków w kataster nieruchomości
225. Wartość katastralna gruntów rolnych
226. Pierwsza powszechna taksacja nieruchomości
227. (uchylony).
228. Wyjątki w zakresie ewidencjonowania nieruchomości z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa
229. Wyłączenie roszczenia o zwrot wywłaszczonej nieruchomości
229a. (utracił moc).
230. Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości
231. Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości
232. (uchylony).
233. Przepis intertemporalny
Rozdział 2 Zmiany w przepisach obowiązujących
Rozdział 3 Przepisy końcowe
240. Odesłania do przepisów uchylanej ustawy
241. Przepis derogacyjny
Art. 242. Wejście w życie ustawy
