Podstawy prawa dla ekonomistów

Wykaz ważniejszych skrótów | str. 13
Wprowadzenie | str. 15
Rozdział I
Ogólne wiadomości o prawie | str. 19
1.1. Pojęcie prawa i jego funkcje | str. 19
1.2. Prawo a moralność | str. 23
1.3. Norma prawna a przepis prawny. Zdarzenie prawne a stosunek prawny | str. 25
1.4. System prawa | str. 28
1.5. Źródła prawa | str. 30
1.6. Zasady stosowania prawa  | str. 31
1.7. Wykładnia przepisów prawnych  | str. 35
Rozdział II
Elementy prawa Unii Europejskiej  | str. 39
2.1. Zagadnienia ogólne  | str. 39
2.1.1. Geneza Unii Europejskiej | str. 39
2.1.2. Status Unii Europejskiej oraz jej wspólne wartości i cele  | str. 41
2.1.3. Podział kompetencji między Unię Europejską a państwa członkowskie | str. 44
2.2. Instytucje Unii Europejskiej | str. 46
2.2.1. Uwagi wprowadzające | str. 46
2.2.2. Parlament Europejski  | str. 46
2.2.3. Rada Europejska | str. 47
2.2.4. Rada  | str. 48
2.2.5. Komisja Europejska  | str. 49
2.2.6. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej  | str. 50
2.2.7. Inne (ważniejsze) instytucje i organy Unii Europejskiej | str. 52
2.3. Źródła prawa Unii Europejskiej | str. 53
2.4. Obowiązywanie prawa Unii Europejskiej w polskim systemie prawnym | str. 56
Rozdział III
Elementy prawa konstytucyjnego | str. 59
3.1. Pojęcie prawa konstytucyjnego i jego źródła | str. 59
3.2. Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej | str. 60
3.3. Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela | str. 64
3.4. Organy władzy | str. 66
3.4.1. Uwagi wstępne | str. 66
3.4.2. Organy władzy ustawodawczej | str. 66
3.4.3. Organy władzy wykonawczej | str. 69
3.4.4. Organy władzy sądowniczej (sądy i trybunały) | str. 73
3.4.4.1. Trybunał Konstytucyjny | str. 73
3.4.4.2. Trybunał Stanu  | str. 74
3.4.4.3. Sąd Najwyższy | str. 75
3.4.4.4. Sądy powszechne | str. 76
3.4.4.5. Sądy szczególne | str. 77
3.5. Konstytucyjne organy kontroli państwowej i ochrony prawa | str. 78
3.5.1. Najwyższa Izba Kontroli | str. 78
3.5.2. Rzecznik Praw Obywatelskich | str. 79
3.5.3. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji | str. 80
Rozdział IV
Elementy prawa administracyjnego | str. 81
4.1. Zagadnienia ogólne | str. 81
4.1.1. Pojęcie administracji publicznej | str. 81
4.1.2. Stosunek administracyjnoprawny | str. 82
4.1.3. Źródła prawa administracyjnego | str. 83
4.2. Formy działania administracji publicznej | str. 83
4.2.1. Czynności administracyjne | str. 83
4.2.2. Akt administracyjny | str. 84
4.2.3. Pozostałe czynności administracyjne | str. 86
4.3. Podmioty administracji | str. 87
4.3.1. Podmioty administracji rządowej | str. 87
4.3.2. Podmioty administracji samorządowej | str. 88
4.4. Kontrola administracji publicznej | str. 94
4.4.1. Pojęcie kontroli | str. 94
4.4.2. Kontrola wewnętrzna  | str. 95
4.4.3. Kontrola instytucjonalna | str. 95
Rozdział V
Elementy postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego | str. 97
5.1. Postępowanie administracyjne ogólne | str. 97
5.1.1. Uwagi wstępne | str. 97
5.1.2. Organ prowadzący postępowanie administracyjne | str. 98
5.1.3. Strona i inne podmioty na prawach strony | str. 100
5.1.3.1. Strona w postępowaniu administracyjnym | str. 100
5.1.3.2. Podmioty na prawach strony | str. 101
5.1.4. Czynności techniczno-procesowe postępowania administracyjnego | str. 103
5.1.4.1. Wezwania | str. 103
5.1.4.2. Doręczenia | str. 103
5.1.4.3. Metryki, protokoły i adnotacje | str. 105
5.1.5. Zasady postępowania administracyjnego | str. 105
5.1.5.1. Naczelne zasady postępowania administracyjnego | str. 105
5.1.5.2. Zasady ogólne postępowania administracyjnego | str. 106
5.1.6. Wszczęcie postępowania i terminy załatwiania spraw | str. 108
5.1.6.1. Wszczęcie postępowania | str. 108
5.1.6.2. Terminy załatwiania spraw | str. 109
5.1.7. Postępowanie wyjaśniające | str. 109
5.1.8. Decyzja i inne rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym | str. 110
5.1.8.1. Decyzja  | str. 110
5.1.8.2. Ugoda | str. 111
5.1.8.3. Postanowienie | str. 111
5.1.9. Postępowanie odwoławcze | str. 111
5.1.9.1. Środki odwoławcze | str. 111
5.1.9.2. Postępowanie przed organem odwoławczym | str. 112
5.1.10. Postępowania szczególne | str. 113
5.1.10.1. Mediacja | str. 113
5.1.10.2. Milczące załatwienie sprawy | str. 113
5.1.11. Weryfikacja decyzji ostatecznych | str. 114
5.1.11.1. Uwagi wstępne | str. 114
5.1.11.2. Wznowienie postępowania | str. 114
5.1.11.3. Stwierdzenie nieważności decyzji  | str. 114
5.1.11.4. Uchylenie lub zmiana decyzji niewadliwych | str. 115
5.2. Postępowanie przed sądem administracyjnym | str. 115
5.2.1. Uwagi wstępne | str. 115
5.2.2. Podmioty postępowania sądowoadministracyjnego | str. 117
5.2.2.1. Sąd administracyjny | str. 117
5.2.2.2. Strony oraz inne podmioty postępowania sądowoadministracyjnego | str. 118
5.2.3. Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym | str. 118
5.2.4. Postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym | str. 120
5.2.5. Wzruszenie prawomocnych orzeczeń sądów
administracyjnych | str. 122
5.3. Postępowanie egzekucyjne w administracji | str. 123
5.3.1. Uwagi wstępne | str. 123
5.3.2. Podmioty i uczestnicy postępowania egzekucyjnego | str. 123
5.3.3. Wszczęcie egzekucji | str. 124
5.3.4. Zasady postępowania egzekucyjnego | str. 124
5.3.5. Środki egzekucyjne | str. 125
Rozdział VI
Elementy prawa finansowego | str. 127
6.1. Finanse publiczne i prawo finansowe | str. 127
6.2. Budżet państwa a budżet jednostki samorządu terytorialnego | str. 128
6.3. Zarys prawa podatkowego i celnego | str. 130
6.4. Podstawy ustroju pieniężnego | str. 133
6.5. Nadzór nad rynkiem finansowym | str. 134
Rozdział VII
Elementy prawa karnego | str. 137
7.1. Uwagi wstępne | str. 137
7.2. Pojęcie przestępstwa | str. 137
7.3. Wyłączenie odpowiedzialności karnej | str. 142
7.4. Kary i środki karne | str. 147
7.5. Wymiar kary | str. 147
7.6. Niektóre rodzaje przestępstw | str. 148
Rozdział VIII
Elementy postępowania karnego | str. 151
8.1. Zasady postępowania karnego | str. 151
8.2. Europeizacja prawa karnego procesowego | str. 154
8.3. Postępowanie karne skarbowe | str. 154
Rozdział IX
Elementy prawa cywilnego | str. 157
9.1. Uwagi wstępne | str. 157
9.2. Część ogólna prawa cywilnego | str. 157
9.2.1. Pojęcie stosunku cywilnoprawnego | str. 157
9.2.2. Podmioty stosunków cywilnoprawnych i ich reprezentacja | str. 159
9.2.2.1. Osoby fizyczne | str. 159
9.2.2.2. Osoby prawne | str. 162
9.2.2.3. Reprezentacja podmiotów prawa cywilnego | str. 166
9.2.3. Przedmioty stosunków cywilnoprawnych | str. 168
9.2.4. Czynności prawne | str. 169
9.2.4.1. Uwaga wstępna | str. 169
9.2.4.2. Pojęcie i rodzaje czynności prawnych | str. 169
9.2.4.3. Treść czynności prawnej | str. 170
9.2.4.4. Forma czynności prawnej | str. 171
9.2.4.5. Wykładnia i wady oświadczeń woli | str. 172
9.2.4.6. Zawarcie umowy | str. 173
9.2.5. Przedawnienie roszczeń i terminy zawite | str. 175
9.3. Prawo rzeczowe | str. 176
9.3.1. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym | str. 176
9.3.1.1. Pojęcie prawa rzeczowego i praw rzeczowych | str. 176
9.3.1.2. Przedmioty praw rzeczowych | str. 176
9.3.2. Prawo własności | str. 178
9.3.2.1. Pojęcie i treść prawa własności | str. 178
9.3.2.2. Nabycie i utrata prawa własności | str. 179
9.3.2.3. Ochrona własności | str. 180
9.3.2.4. Współwłasność i jej rodzaje | str. 181
9.3.3. Użytkowanie wieczyste  | str. 182
9.3.4. Ograniczone prawa rzeczowe | str. 183
9.3.4.1. Użytkowanie | str. 183
9.3.4.2. Służebności | str. 184
9.3.4.3. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu | str. 185
9.3.4.4. Zastaw | str. 186
9.3.4.5. Hipoteka | str. 187
9.3.5. Posiadanie | str. 188
9.3.6. Księgi wieczyste | str. 190
Rozdział IX
Elementy prawa cywilnego | str. 191
9.4. Zobowiązania | str. 191
9.4.1. Pojęcie zobowiązania i jego elementy | str. 191
9.4.1.1. Pojęcie zobowiązania cywilnoprawnego i jego strony | str. 191
9.4.1.2. Wierzytelność, dług i odpowiedzialność  | str. 192
9.4.1.3. Treść i rodzaje świadczenia  | str. 195
9.4.2. Przyczyny powstania zobowiązań | str. 201
9.4.2.1. Umowy zobowiązaniowe | str. 201
9.4.2.2. Czyny niedozwolone | str. 205
9.4.2.3. Bezpodstawne wzbogacenie | str. 210
9.4.2.4. Inne zdarzenia | str. 210
9.4.3. Wykonanie zobowiązań | str. 211
9.4.4. Skutki niewykonania zobowiązań | str. 213
9.4.4.1. Uwagi wstępne | str. 213
9.4.4.2. Skutki niewykonania zobowiązań w postaci wyrządzenia szkody | str. 213
9.4.4.3. Skutki niemożliwości następczej świadczenia  | str. 216
9.4.4.4. Skutki opóźnienia lub zwłoki | str. 216
9.4.4.5. Inne skutki niewykonania zobowiązań – wzmianka | str. 218
9.4.4.6. Zbieg odpowiedzialności a skutki niewykonania zobowiązań | str. 218
9.4.5. Wygaśnięcie zobowiązań | str. 218
9.4.6. Zmiana wierzyciela lub dłużnika | str. 220
9.4.7. Najważniejsze umowy zobowiązaniowe | str. 220
9.4.7.1. Umowy o przeniesienie praw | str. 220
9.4.7.2. Umowy o korzystanie z cudzych rzeczy lub praw | str. 228
9.4.7.3. Umowy o świadczenie usług | str. 231
9.4.7.4. Umowy regulujące stosunki kredytowe | str. 236
9.4.7.5. Umowy o zabezpieczenie wierzytelności | str. 240
9.4.7.6. Umowy o funkcji alimentacyjnej | str. 241
9.4.7.7. Umowy ubezpieczenia gospodarczego | str. 242
9.4.7.8. Umowa spółki cywilnej | str. 243
9.4.8. Przekaz i papiery wartościowe | str. 244
9.5. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego oraz prawa rodzinnego | str. 245
9.5.1. Ogólna charakterystyka prawa spadkowego | str. 245
9.5.2. Ogólna charakterystyka prawa rodzinnego | str. 247
Rozdział X
Elementy prawa pracy | str. 249
10.1. Uwagi wstępne | str. 249
10.2. Pojęcie i rodzaje stosunków pracy | str. 250
10.3. Strony stosunku pracy | str. 251
10.4. Powstanie, zmiana i ustanie stosunku pracy | str. 251
10.5. Treść stosunku pracy | str. 256
10.6. Czas pracy i urlopy | str. 258
10.7. Wynagrodzenie za pracę i jego ochrona | str. 261
10.8. Odpowiedzialność w stosunkach pracy | str. 262
10.9. Ochrona pracy | str. 263
Rozdział XI
Elementy prawa ubezpieczeń społecznych | str. 267
11.1. Uwagi wstępne | str. 267
11.2. Zasady ubezpieczeń społecznych | str. 268
11.3. Stosunek prawny ubezpieczenia społecznego | str. 269
11.4. Zasiłki | str. 270
11.5. Emerytury i renty | str. 274
Rozdział XII
Elementy postępowania cywilnego | str. 277
12.1. Uwagi wstępne | str. 277
12.1.1. Postępowanie cywilne i prawo postępowania cywilnego | str. 277
12.1.2. Zasady postępowania cywilnego | str. 277
12.1.3. Funkcja postępowania cywilnego i jego rodzaje | str. 279
12.1.3.1. Tryby postępowania rozpoznawczego | str. 280
12.1.3.2. Postępowanie zwykłe a postępowanie odrębne | str. 280
12.1.4. Szczególne rozwiązania w związku z COVID-19 | str. 281
12.2. Proces cywilny – postępowanie zwykłe | str. 281
12.2.1. Przesłanki postępowania rozpoznawczego | str. 281
12.2.2. Podmioty procesu cywilnego | str. 281
12.2.3. Powództwo i inne czynności procesowe | str. 284
12.2.4. Koszty postępowania | str. 284
12.2.5. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji | str. 285
12.2.6. Zaskarżanie orzeczeń sądowych | str. 292
12.2.6.1. Rodzaje środków zaskarżenia | str. 292
12.2.6.2. Zwyczajne środki zaskarżenia | str. 292
12.2.6.2.1. Apelacja | str. 293
12.2.6.2.2. Zażalenie | str. 295
12.2.6.2.3. Skarga na orzeczenie referendarza | str. 296
12.2.6.3. Nadzwyczajne środki zaskarżenia | str. 296
12.2.6.3.1. Skarga kasacyjna | str. 297
12.2.6.3.2. Wznowienie postępowania | str. 299
12.2.6.3.3. Skarga nadzwyczajna | str. 300
12.2.6.4. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia | str. 301
12.3. Wybrane postępowania odrębne | str. 302
12.3.1. Uwagi wstępne | str. 302
12.3.2. Postępowanie nakazowe i upominawcze | str. 303
12.3.2.1. Postępowanie nakazowe | str. 304
12.3.2.2. Postępowanie upominawcze | str. 304
12.3.3. Elektroniczne postępowanie upominawcze | str. 305
12.3.4. Postępowanie uproszczone | str. 305
12.3.5. Europejskie postępowania transgraniczne | str. 306
12.3.6. Postępowanie w sprawach gospodarczych | str. 307
12.3.6. Postępowanie z udziałem konsumentów | str. 308
12.3.7. Postępowanie grupowe | str. 309
12.4. Sądowe postępowanie egzekucyjne | str. 310
12.4.1. Cel i podstawa egzekucji | str. 310
12.4.2. Rodzaje i sposoby egzekucji | str. 310
12.4.3. Ograniczenia egzekucji | str. 311
12.4.4. Obrona dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym i środki zaskarżenia | str. 311
12.5. Postępowanie przed sądem polubownym (arbitrażowym) –
wzmianka | str. 312
Rozdział XIII
Elementy prawa prywatnego międzynarodowego | str. 315
13.1. Pojęcie i źródła prawa prywatnego międzynarodowego | str. 315
13.2. Prawo właściwe dla sytuacji „z elementem obcym” | str. 317
Autorzy  | str. 325
Wykaz aktów normatywnych | str. 327
Skorowidz | str. 331