Przetrwanie, przewidywalność, dźwignie oddziaływań, rozliczalność. Gdy zrozumiesz te cztery kardynalne pojęcia, zrozumiesz zachowanie ludzi władzy, w tym decydentów imperiów. Ta książka to wizja prawideł geopolityki stworzona przez autora bestselerowych 36 FORTELI. To m.in. 40 map i 73 eseje na temat państw i logiki ich rywalizacji.
WIZJA: Widoczna na tyle okładki baryłka ropy, kosztuje w hurcie około 100 USD. Jest odpowiednikiem 7 lat pracy sprawnego mężczyzny. Gdy ta ropa przestanie być łatwo dostępna i tania, my wszyscy, z całym dobrobytem, który nas otacza, staniemy się beznadziejnie bezradni – niczym odchowane w niewoli zwierzę, wypuszczone na skraju bezlitosnej dżungli.
Ta książka to wyjątkowy podręcznik geopolityki i historii świata. Za pomocą prostych przykładów historycznych i współczesnych, autor pokazuje prawidła geopolitycznych rozgrywek, zmagań hybrydowych oraz wojen prowadzonych zupełnie jawnie.
Zrozumiesz „bezkarność” Arabii Saudyjskiej – wynika z jej zdolności do błyskawicznego uruchamiania i wygaszania produkcji ropy. Nauczysz się samodzielnie dostrzegać takie ukryte konfiguracje wydarzeń koniecznych jak ta, że najważniejsza bitwa inwazji na Tajwan rozegra się 10 tysięcy kilometrów od niej – w rejonie Zatoki Perskiej, kluczowym źródle importowanej przez Chiny ropy.
Rekomendacje
Geopolityka jest teorią geografii politycznej,
która opiera się na tezie geodeterminizmu,
tzn. na z góry przyczynowym (kauzalnym)
określeniu działania człowieka (narodów, państw) poprzez przestrzeń lub naturę.
Rekomendacja:
Trudno wskazać książkę, która lepiej pokazuje nie bieg zdarzeń, ale prawidłowości, które nim kierują. [...] Daje ona dogłębny wgląd w umysły decydentów geopolitycznych – w ich przestrzeń decyzyjną. A w geopolityce przestrzeń jest wszystkim.
– prof. dr hab. Krzysztof Miszczak, prof. SGH., kierownik Zakładu Bezpieczeństwa Międzynarodowego, Instytut Studiów Międzynarodowych, Szkoła Główna Handlowa
Inspiracje i wizje konfliktów oraz ludzkiej natury
„Ludzkość od chaosu dzieli dziewięć niezjedzonych posiłków”.
Tak rzekł amerykański dziennikarz A.H. Lewis. Dziś chwieją się łańcuchy dostaw, od których zależy produkcja żywności we wszystkich zakątkach naszej planety, widzimy to prawidło jasno jak nigdy wcześniej.
Ale produkcja żywności to nie jedyna melodia, w rytm której rosły i upadały dawne imperia. Te prawidła to cała symfonia, która za nuty ma setki parametrów. Musimy skierować ku nim naszą uwagę – jeśli chcemy przetrwać.
W tej książce autor bestsellera „36 forteli” nie omawia bieżących wydarzeń. On w wydarzeniach współczesnych oraz historycznych poszukuje wiecznych i uniwersalnych prawidłowości walki o kolektywne przetrwanie.
Ta książka nie jest dla każdego. Nie dostarczy samozadowolenia z już posiadanych poglądów. Dostarczy za to koncepcji, pomysłów i inspiracji do tego, aby nauczyć się, jakimi przesłankami muszą kierować się w „swoich” grach dyplomaci, politycy i ci, którzy kierują biegiem rzeczy z ukrycia, często poza procesem demokratycznym.
Oświadczenie współautorów 15
Oświadczenie autora 15
Podziękowania 16
System odnośników i konwencje użyte w książce 19
Część I: Zasady gry
Temat I. Warsztat percepcyjny i koncepcyjny
Prawidła dostrzegane w beznadziejnie splątanym chaosie. 23
Słowo wstępne i kluczowe pojęcia. Koncepcje niezbędne do budowania użytecznych obrazów mentalnych 29
Geopolityczny raport mniejszości. Zastrzeżenia autora na temat zaangażowania ideologicznego i emocjonalnego 44
Wojskowi i dzieci lubią się straszyć. Jak homeostaty negocjują status i dostęp do zasobów 67
Umarł hegemon, niech żyje hegemon! Czy wznosimy okrzyk za wcześnie? Wizja prawideł tego, co dzieje się na geopolitycznej szachownicy Felieton satyryczny 8
Temat II. KLUCZOWE PRAWIDŁOWOŚCI I KONCEPCJE
Cztery kluczowe aspekty geopolitycznych rozgrywek. Wprowadzenie koncepcyjne 85
Andrzej Byrt: Mistrzowska prowokacja Historia pewnego przerobionego telegramu – depesza emska 93
Dlaczego Korea Północna wciąż funkcjonuje? Rozliczalność i instrumenty oddziaływania w geopolitycznej grze 97
NGO – kondotierzy XXI wieku. Aktywiści do wynajęcia agenci wpływu i nierozliczalneinstrumenty oddziaływania geopolitycznego 105
Filozofia biologicznego przetrwania i spójność społeczna. Demografia i ofiary efektu Semmelweisa 131
Przestrzeń decyzyjna oraz środowisko funkcjonowania homeostatu geopolitycznego. Wewnętrzne i zewnętrzne parametry siły państw 161
Polityka historyczna państw. „Wspólny mit” w rozgrywkach geopolitycznych 171
Rewolucje społeczne i ideologie imperialne 177
Inżynieria społeczna w służbie niezidentyfikowanych ośrodków decyzyjnych
Grzegorz Antoszek: „Zmuś ich do walki ze sobą”. Jak przywódcy pchają naród do wojny 183
Gra fałszywych uzasadnień współczesnych mocarstw. Protekcjonizm, wolny handel oraz inne przykłady gry pozorów i pretekstów 194
Wojna sześciodniowa. Perypetie z rozliczalnością i przypisaniem sprawstwa 199
Filozofia odwetu i drabina eskalacyjna. Dlaczego uczestnicy konfliktów jednocześnie walczą, współpracują i rozmawiają 206
Przewidywalność ważniejsza od kontroli? 217
Prawidło czwarte: przewidywalność i jej ekonomia
Solidnie poturbowani, ale żywi! 219
Dlaczego Królestwo Syjamu nie zostało skolonizowane?
Pozostałe kluczowe pojęcia i prawidła 223
Instrumentarium percepcyjne adepta geopolityki
Temat III. Geografia decyzyjna imperiów
Andrzej Byrt: Dlaczego współcześnie wojny wybuchają bez ich wypowiadania? 229
Zachowania terytorialne homeostatów geopolitycznych. Logika współzawodnictwa o zasoby 244
Lewiatany rynku żywności 252
Kto jest sojusznikiem, a kto narzędziem? Kurdystan jako przykład jednoczesnej rozbieżności i zbieżności interesów 265
Japonia – imperium z konieczności 270
„Jedno przekręcenie śrubokręta”. Czy Japonia posiada gotową do użycia broń nuklearną? Spekulacja i spostrzeżenia w kontekście kazusu Izraela 279
Część II: Rozgrywki
Temat IV. Energia, cywilizacja i Pax Americana
Energia jest wszystkim 291
Wstęp–wizja
Pax Americana. Kluczowe mechanizmy współczesnego porządku świata 307
Rewolucja łupkowa. Czy Stany Zjednoczone działają w pożyczonym czasie? 313
Geopolityczne judo. Szczegóły i szczególiki konfrontacji Chin i Stanów Zjednoczonych 334
Geopolityczne troski Stanów Zjednoczonych. Dorzecze Missisipi – najbardziej produktywny rejon świata 349
Scenariusze upadku Stanów Zjednoczonych i Chin. Wielka strefa geopolitycznego tabu 359
Temat V. „Oś zła”
Szach! „Oś zła”, która już nie powstanie. Autarkia energetyczna i inne parametry kluczowej rozgrywki o świat 383
Rozgrywka o Ukrainę. Gdy nie wiadomo o co chodzi, chodzi o energię 393
Rosja. Słabości i przewagi ostatniego imperium białego człowieka 413
Chiny. Czy Chiny staną się ponownie Państwem Środka 433
Niemcy i ich Unia Europejska. Mechanizmy funkcjonowania europejskiego superpaństwa 457
Temat VI: Miejsca węzłowe
Czym są miejsca węzłowe? 467
Co sprawia, że Afryka nie sprzyja budowaniu cywilizacji? Determinizm geograficzny i filozofia cywilizacji 477
Zakaukazie i rejon Morza Kaspijskiego 484
Andrzej Kruczyński: Cieśnina Ormuz 490
Geopolityczny węzeł gordyjski
Cieśniny Tureckie 503
Malakka 510
Kanał Sueski 519
Kanał Panamski 522
Kanał La Manche, Morze Północne i Cieśniny Duńskie 527
Północny Atlantyk 531
Temat VII. Obszary o szczególnym znaczeniu
Wejdą – nie wejdą? Dlaczego nigdy nie będzie inwazji na Tajwan 537
Bliski Wschód i Zatoka Perska 566
Arabia Saudyjska 572
Iran 592
Izrael 603
Turcja 612
Temat VIII. Odporność państw na rozpad globalnego ładu (przegląd)
Afganistan i Pakistan 623
Indie 627
Brazylia 633
Irak 639
Katar 649
Algieria i Maroko 655
Meksyk i Kanada 659
Australia 663
Temat IX. Przegląd wydarzeń historii świata
Protonaród przed „pierwszą wojną światową”. Zaczątki Stanów Zjednoczonych w wojnie siedmioletniej: wybrane epizody 669
Stulecie narodowego poniżenia Chin. Wojny opiumowe i upadek dynastii Qing 676
Portugalski epizod imperialny. Technologia i geografia jako elementy procesu synergicznego 686
Temat X. Co przyniesie przyszłość?
„Protest Chin przyczyną rozwiązania ONZ”. Scenariusze załamania porządku globalnego 695
Koniec Pax Americana. Co przyniesie „koniec świata, jakim go znamy”? 701
Przyszłość cywilizacji 708
Przyszłość Polski 718
Hipnotyzujący kalejdoskop geopolitycznych rozgrywek 727
Aneks
Słowo o znaczeniu kaligrafii oraz elementów 734
symbolicznych
Indeks kluczowych terminów i nazw 736
Alfabetyczny indeks państw 737
Spis ramek tematycznych 738
Spis map 740
Wybrana bibliografia 742
, 
