Autoprezentacja młodzieży szkolnej. Emocjonalne i poznawcze konsekwencje deprecjonującej i faworyzującej autoprezentacji u młodzieży z wysokim i niskim lękiem społecznym

Autoprezentacja jest aktualnie jednym z bardziej zastanawiających zjawisk społecznych i psychologicznych, o czym świadczą liczne poradniki, mówiące o tym, w jaki sposób korzystnie prezentować swoją osobę. Autoprezentacja jest zachowaniem społecznym podlegającym samokontroli i samoobserwacji, dlatego wywołuje emocje i procesy poznawcze z nią związane (Stojanowska 1998).

Prezentujemy Państwu książkę pt.: "Autoprezentacja młodzieży szkolnej", w której Autorka podchodzi do tematu autoprezentacji bardzo wnikliwie i szczegółowo.

Czy osoby z wysokim lękiem społecznym prezentują się bardziej negatywnie niż te z niskim poziomem lęku ? Do takich wniosków doszedł Arkin ze swoimi współpracownikami, na podstawie badań jakie przeprowadzili w 1980 r. Autorka te wnioski konfrontuje z kolejnymi badaniami i nową interpretacją. Wyniki są nie tylko ciekawe, ale także wartościowe pod kątem wykorzystania w pracy z młodzieżą.

Książka Weroniki Juroszek podejmuje się zadania rozwinięcia tematu lęku społecznego i jego wpływu na stopień jakości uczestnictwa społecznego. Celem badań było określenie znaczenia deprecjonującej i faworyzującej autoprezentacji dla zmian w poziomie lęku sytuacyjnego oraz metapercepcji u osób o różnym dyspozycyjnym lęku społecznym.

Prezentowana praca składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym omówiono problem autoprezentacji w świetle teorii i badań, przeanalizowano podstawowe założenia dotyczące autoprezentacji, jej funkcje i style, rolę lęku społecznego w kierowaniu wrażeniem. Kolejne punkty poświęcono autoprezentacji faworyzującej (jako podstawowemu stylowi stosowanemu przez osoby z niskim lękiem społecznym) oraz autoprezentacji ochronnej (charakteryzującej osoby z wysokim lękiem społecznym). Rozdział ten kończy analiza znaczenia metapercepcji dla autoprezentacji.

Rozdział drugi zawiera omówienie badań własnych. W punkcie pierwszym sformułowano pytania i hipotezy dotyczące faworyzowania i deprecjonowania się w sytuacji powodzenia i niepowodzenia w sferze społecznej i intelektualnej przez młodzież szkolną z wysokim i niskim lękiem społecznym (badanie ankietowe). W punkcie drugim sformułowano hipotezy, opierając się na badaniach eksperymentalnych. Punkt trzeci traktuje o tym, jak dyspozycyjna koncentracja na różnych rodzajach „ja” wpływa na faworyzującą i deprecjonującą autoprezentację oraz jej emocjonalne oraz poznawcze konsekwencje – lęk sytuacyjny i metapercepcję.

W rozdziale trzecim przedstawiono metodologię badań własnych – omówiono metody, określając zmienne i ich operacjonalizację, przy czym zmienne niezależne oraz zależne zostały szczegółowo wyodrębnione. W pracy wykorzystano następujące metody: ankietę do pomiaru stylu autoprezentacji (skonstruowaną przez autorkę niniejszej publikacji), Skalę Koncentracji na Sobie, Inwentarz Stanu i Cechy Lęku oraz arkusz „Jak widzą mnie inni?”.

Rozdział czwarty zawiera wyniki przeprowadzonych badań. Na początku scharakteryzowano omawiane zmienne osobowościowe, takie jak: lęk społeczny, ja-publiczne, ja-prywatne, zmienne określone w badaniach ankietowych oraz eksperymentalnych (podrozdziały pierwszy i drugi). W podrozdziale trzecim przedstawiono wyniki dotyczące autoprezentacji osób o wysokim i niskim lęku społecznym w sytuacji powodzenia oraz niepowodzenia. Podrozdział czwarty to weryfikacja hipotez zakładających wpływ faworyzującej i deprecjonującej autoprezentacji w sytuacji powodzenia, jak również niepowodzenia na lęk sytuacyjny i metapercepcję u osób o różnym poziomie lęku społecznego. W podrozdziale piątym przeanalizowano zależności między dyspozycyjną koncentracją na różnych rodzajach „ja” i lękiem społecznym a autoprezentacją oraz jej konsekwencjami.

Pracę zamykają rozdział dotyczący interpretacji wyników, zakończenie i streszczenie pracy.