Wsparcie i pomoc postpenitencjarna w opinii skazanych. Szkic empiryczny

Prezentowana publikacja zawiera wyniki wielopłaszczyznowego projektu badawczego zrealizowanego w latach 2010-2012. Zarysowane w rozdziale metodologicznym parametry badań uzmysławiają, że uzyskane wyniki mogą uchodzić za reprezentatywne dla zarysowanego pola badawczego. Sposób ujęcia zagadnienia pozwala ufać, że udało się oddać rzeczywisty obraz przekonań, opinii i interpretacji respondentów poświęconych idei wsparcia postpenitencjarnego. Intencją autorów nie było przygotowanie wyczerpującej monografii poświęconej podjętemu zagadnieniu. Stąd wziął się zamysł zastosowania formuły szkicu empirycznego, pozwalającego się skupić na czynnościach poznawczo-diagnostycznych, w minimalnym zaś stopniu na analizie dostępnych źródeł. Przeprowadzona w niniejszym opracowaniu diagnoza, analiza i interpretacja jest zabiegiem mającym na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak pomoc postpenitencjarną postrzegają sami zainteresowani. Główne kwestie badawcze można sytuować na styku pedagogiki penitencjarnej, pedagogiki resocjalizacyjnej, pedagogiki społecznej i socjologii wychowania. Praca w swej zasadniczej części opiera się na badaniach empirycznych umożliwiających eksplorowanie zjawisk w czasie i przestrzeni oraz wykrywanie siły związków, a także określanie istotności zmiennych1. Wybór formuły badań diagnostycznych okazał się najbardziej obiecujący, daje bowiem szansę uzyskania wartościowych danych dla refleksji empirycznej. Zasadniczym zadaniem było sporządzenie opisu treści i struktury świadomości osadzonych z uwzględnieniem jej subiektywnych i obiektywnych odczuć, będących punktem wyjścia do ważnych wniosków poznawczych i wynikających z nich działań edukacyjnych. Opracowanie zostało osnute na schemacie typowej triady, z wydzieloną częścią teoretyczną, metodologiczną i empiryczną, choć proporcje tych fragmentów są dalekie od klasycznie stosowanych rozwiązań. Przyjęto założenie, że im bardziej rozbudowany blok treści empirycznych, tym większa doza wiedzy nowej, a zatem najbardziej wartościowej2. Wyniki przeprowadzonych analiz mają bez wątpienia charakter aplikacyjny i mogą zostać wykorzystane zarówno w praktyce, jak i na gruncie teorii pedagogicznej. Autorzy mają nadzieję, że niniejsza praca zostanie odebrana jako głos w dyskusji nad jednym z kluczowych zagadnień penitencjarnych i resocjalizacyjnych, a jednocześnie jako przejaw troski o losy osób opuszczających zakłady karne.