Psychologia Pedagogie postu Preteksty – konteksty – podteksty

 Zbiór tekstów zawartych w tej książce dotyczy problemów szeroko pojętej edukacji w sytuacji gwałtownych zmian jej kontekstów politycznych, kulturowych i gospodarczych po 1989 roku w Polsce. Okres ten bywa nazywany niezbyt trafnie transformacją. Po latach wiemy, że system autorytarnego etatyzmu i partii polimorficznej, to jest jedynej partii rządzącej, wcielającej się w różne podsystemy państwa, jakim była PRL, pozostawił po sobie niezwykle trwałe ślady strukturalne i mentalne, trudne do wykorzenienia i zastąpienia innymi jakościowo i funkcjonalnie systemami instytucji oraz zbiorami nawyków kulturowych. W tekstach poddających dyskusji relacje pomiędzy edukacją a jej kontekstami, które są włączone do tego ich zbioru, używałem przez wiele lat terminów „przejście”, „pedagogia przejścia” (lub zamiennie „pedagogia pogranicza”), które w socjologii i politologii światowej i polskiej stosowano i stosuje się dla odróżnienia takich przemian, jakie zaszły w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej po 1989 roku, od rewolucji i transformacji. Słowo „przejście” nie zostało przyjęte szerzej, a w pedagogice nie tylko było bardzo rzadko używane w przyjętym tu znaczeniu gwałtownych kompleksowych zmian otoczenia praktyki edukacyjnej (np. w pracach A. Krausego), a częściej na określenie przekroczenia progu kolejnego etapu kształcenia, ale także zostało przyjęte w wykoślawionym angli­cyzmie (transition) jako „tranzycje” w znaczeniu krytycznych zdarzeń życiowych (np. „kobieta po przejściach”)…[…] Fragment wstępu