Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości

Polecamy kolejny wyjątkowy podręcznik akademicki w ramach serii autorskich podręczników akademickich Pedagogika Nauce i Praktyce autorstwa prof. Jerzego Nikitorowicza pt. Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości


Wydanie podręcznika Etnopedagogika w kontekście wielokulturowości i ustawicznie kształtującej się tożsamości jest pedagogom, a szczególnie pedagogom międzykulturowym, bardzo potrzebne, ponieważ porządkuje aktualne myślenie o problemach związanych z wielo-kulturowością i edukacją międzykulturową. [...]


Autor publikacji […] od początku lat 90. ubiegłego wieku kreuje i systematycznie roz-wija w swojej białostockiej szkole naukowej studia i badania międzykulturowe. Poczynania badawcze i strukturalne Jerzego Nikitorowicza w obszarze etnopedagogiki ukierunkowane są zarówno licznymi teoriami z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, jak i – co wydaje się zjawiskiem nieczęstym w pedagogice – oryginalną własną propozycją teoretyczną, wypra-cowaną w toku wieloletnich badań. Teoria wielozakresowej i wielowymiarowej tożsamości (TWiWT) jest ważną pedagogiczną perspektywą w poszukiwaniu prawidłowości warunkują-cych kształtowanie się poczucia tożsamości w warunkach wielokulturowości oraz całościo-wym i zarazem porównawczym ujęciem procesów i zjawisk zachodzących w środowiskach zróżnicowanych kulturowo.


Z recenzji prof. dr hab. Ewy Ogrodzkiej-Mazur


Etnopedagogika staje przed ważnym wyzwaniem, którym jest problem wielości jestestwa (wielowymiarowości tożsamości). Dynamika, zmienność i nieprzewidywalność procesu kształtowania się tożsamości wydają się coraz bardziej intrygujące – z jednej strony fascynujące, bardzo złożone i wielowymiarowe w medialnym świecie potopu informacyjnego, z drugiej zaś kłopotliwe, konfliktowe i stresujące wobec konieczności bycia i funkcjonowania w wielu grupach, społecznościach i kulturach jednocześnie, prezentowania lojalności i wielolojalności. Coraz częściej stajemy wobec istotnego wyzwania – jak prowadzić tożsamościowy dialog wewnętrzny i zewnętrzny, aby rozumieć świat i nie zamykać się w nim, korzystać z dorobku innych kultur i jednocześnie wzbogacać siebie i innych?


W niniejszej książce, po określeniu przedmiotu zainteresowań etnopedagogiki, scharakteryzowaniu edukacji i enkulturacji jako głównych kategorii etnopedagogiki, zwróciłem uwagę na wielokulturowość jako stan faktyczny, fakt empiryczny. Pozwoliło mi to przedstawić negatywne skutki prowadzonej polityki wielokulturowości i wskazać na potrzebę kreowania kilku nurtów rozwoju człowieka i jego kultury (nurt kultury i tradycji regionalnych, kultur narodowych, kultury obywatelskiej, ustawicznego dialogu wspierającego kształtowanie się społeczeństw wielokulturowych). W realizacji tych nurtów upatruję najbardziej istotnego wyzwania etnopedagogiki i w tym kontekście prezentuję rozumienie kultury, tradycji, uwypuklając jej aspekt czynnościowy, przedmiotowy i podmiotowy. Następnie omawiam zagadnienie kultury pamięci zbiorowej, lokalnej-zakorzeniającej, problem kultur narodowych, kultury obywatelskiej oraz kultury państw kształtujących społeczeństwa obywatelskie. Zwróciłem także uwagę na kulturę pogranicza i przedstawiłem koncepcję kształtowania się człowieka pogranicza.