Wojskowa kariera zawodowa w doświadczeniach kobiet Studium socjopedagogiczne

Wstęp 11
Rozdział 1. Praca i kariera zawodowa kobiet 15
1.1. Założenia teoretyczne i definicje podstawowych pojęć 15
1.1.1. Koncepcje płci i jej znaczenie w badaniach społecznych 17
1.1.2. Od pracy kobiet do kariery zawodowej kobiet 26
1.2. Kobieta i kariera w perspektywie badań pedagogicznych oraz kontrowersje wokół roli zawodowej kobiet 45
Rozdział 2. Czynniki społeczne i indywidualne a rozwój kariery zawodowej kobiet 51
2.1. Doświadczenia socjalizacyjne 51
2.1.1. Rodzinna socjalizacja do ról związanych z płcią 65
2.1.2. Socjalizacja rodzajowa w przestrzeni edukacyjnej 69
2.1.3. Mass media i kulturowe wizerunki kobiecości 73
2.2. Życie prywatne kobiet kariery 76
Rozdział 3. Kariery zawodowe kobiet w wojsku – dynamika dostępu w kontekście historycznymi współczesnym 82
3.1. Wojsko i hegemoniczna męskość 82
3.2. Wojsko jako organizacja pracy (mężczyzn i kobiet) 85
3.3. Historia dostępu kobiet do służby i kariery wojskowej – prawne regulacje 100
3.4. Kryteria organizacyjne regulujące przebieg kariery wojskowej 109
3.5. Znaczenie edukacji w dostępie do kariery w Wojsku Polskim 120
Rozdział 4. Założenia metodologiczne badań własnych 133
4.1. Przedmiot badań 135
4.2. Cel badań 136
4.3. Problemy badawcze 137
4.4. Charakterystyka metody badawczej 137
4.5. Dobór rozmówczyń, sposób organizacji badań 140
Rozdział 5. Doświadczenia socjalizacyjne i edukacyjne badanych kobiet 149
5.1. Doświadczenia socjalizacyjne 149
5.1.1. Przestrzeń socjalizacji w kontekście przyszłej roli zawodowej 154
5.1.1.1. Socjalizacja w grupie rówieśniczej – płeć dzieciństwa 154
5.1.1.2. Socjalizacja na osiedlu wojskowym – normalizacja doświadczeń 157
5.1.1.3. Socjalizacja w środowisku wiejskim – konstruowanie własnej wyjątkowości 158
5.2. Doświadczenia edukacyjne 161
5.2.1. Aspiracje edukacyjne 161
5.2.2. Zainteresowania 165
5.2.3. Mobilność 168
Rozdział 6. Konstruowanie kariery w percepcji badanych – doświadczenia okresu służby kandydackiej 171
6.1. Motywy wyboru zawodu żołnierki 171
6.1.1. Motywy instrumentalne 171
6.1.2. Motywy autoteliczne 174
6.2. Reakcje rodziny i znajomych 177
6.3. Trudności i bariery w byciu studentką uczelni wojskowej 179
6.3.1. Okres unitarny jako jedno z najtrudniejszych doświadczeń 181
6.3.2. Relacje z kobietami 185
6.3.3. Relacje z mężczyznami (studenci, kadra naukowa, dowódcza) 189
Rozdział 7. Konstruowanie kariery w percepcji badanych – doświadczenia okresu służby zawodowej 204
7.1. Adaptacja do roli zawodowej żołnierki 204
7.2. Specyfika zawodowej służby wojskowej 219
7.3. Żołnierskość w doświadczeniu badanych 223
7.3.1. Definicja żołnierza 223
7.3.2. Definicja żołnierki 227
7.3.2.1. Stosunek wobec ciała i seksualności 238
7.3.2.2. Stosunek wobec służby i roli zawodowej 245
7.3.2.3. Stosunek wobec innych żołnierek 247
Rozdział 8. Znaczenia nadawane pojęciu kariery 253
8.1. Definicja wojskowej kariery zawodowej w rozumieniu badanych 253
8.1.1. Poczucie kariery wsparte nagrodą zewnętrzną (awansem) – ujęcie mieszane 253
8.1.1.1. Kariera jako wewnętrzne spełnienie 254
8.1.1.2. Kariera jako rozwój kompetencji 255
8.1.1.3. Kariera jako równoważenie ról rodzinnych i zawodowych 256
8.1.1.4. Kariera jako wyjście poza schemat „karierowicza” 256
8.1.2. Klasyczne ujęcie kariery 257
8.1.2.1. Kariera jako awans na wyższy stopień 257
8.1.2.2. Kariera jako mobilność „na ścieżce dowódczej” 258
8.1.2.3. Kariera jako splot okoliczności związanych z awansem 259
8.2. Kariera własna w percepcji badanych 262
8.2.1. „Zwrot ku karierze” 262
8.2.1.1. Narracja typu: „Nadal robię karierę” 263
8.2.1.2. Narracja typu: „Myślę, że zrobiłam karierę” 263
8.2.1.3. Narracja typu: „Zaczynam robić karierę” 264
8.2.1.4. Narracja typu: „Jeszcze nie robię kariery” 265
8.2.2. „Odwrót od kariery” 266
8.2.2.1. Narracja typu: „Chcę robić to, co lubię. Nie jestem zainteresowana karierą” 266
8.2.2.2. Narracja typu: „W tej jednostce nie zrobię kariery” 267
8.2.2.3. Narracja typu: „Nie spełniam standardów związanych z karierą” 267
Rozdział 9. Doświadczenie kariery w odniesieniu do znaczeń nadawanych własnej płci 269
9.1. Kariera zawodowa a płeć 269
9.1.1. Stereotyp w obszarze predyspozycji (szklane ściany) – kariera kobiet vs ścieżka dowódcza 270
9.1.2. Stereotyp w obszarze kompetencji (szklany sufit) – kariera kobiet vs wiedza i umiejętności 274
9.1.3. Autostereotyp protekcji – kobieca seksualność vs rozwój kariery 275
9.1.4. Obniżenie aspiracji – kariera kobiet vs macierzyństwo 277
9.2. Aspiracje zawodowe żołnierek 279
Rozdział 10. Czynniki społeczne i kulturowe oraz psychologiczne w procesie konstruowania kariery 284
10.1. Czynniki utrudniające rozwój kariery 285
10.1.1. Bezpośrednie bariery doświadczane w procesie konstruowania kariery 286
10.1.1.1. Szklany sufit i szklane ściany 286
10.1.1.2. Macierzyństwo jako obszar dyskryminacji i wykluczenia w dostępie do kariery 290
10.1.1.3. Macierzyństwo jako czynnik utrudniający rozwój kariery 290
10.1.1.4. Rodzina vs wymóg mobilności jako czynnik utrudniający rozwój kariery 297
10.1.2. Pośrednie bariery doświadczane w procesie konstruowania kariery 299
10.1.2.1. Klimat pracy w świetle stereotypów płci 299
10.2. Czynniki wspomagające rozwój kariery 302
10.2.1. Wewnętrzne uwarunkowania kariery 302
10.2.2. Uwarunkowania kariery – ujęcie mieszane 306
10.2.3. Zewnętrzne uwarunkowania kariery 308
10.2.4. Związek uczuciowy jako pośrednia forma wpływu wspomagającego proces konstruowania kariery 309
Podsumowanie badań własnych 315
Zakończenie 323
Bibliografia 327
Spis wykresów 346
Summary. Women’s Experience of their Military Careers. A Socio-pedagogical Study 347