Kinezjologia edukacyjna w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną

Wstęp 9
Rozdział I 13
Teoretyczny kontekst niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim 13
1.1. Definicja niepełnosprawności intelektualnej 13
1.2. Kryteria diagnostyczne i klasyfikacje niepełnosprawności intelektualnej 21
1.3. Czynniki etiologiczne niepełnosprawności intelektualnej 28
1.4. Symptomatologia niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim 32

Rozdział II 41
Integracja sensoryczno-motoryczna a rozwój podstawowych umiejętności szkolnych dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 41
2.1. Funkcje percepcyjno-motoryczne w rozwoju dziecka 41
2.2. Rozwój podstawowych umiejętności szkolnych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. 47
2.2.1. Umiejętności czytania i pisania 47
2.2.2. Umiejętności matematyczne 54

Rozdział III 61
Kinezjologia edukacyjna jako metoda wspomagająca rozwój psychoruchowy dziecka 61
3.1. Podstawowe założenia teoretyczne kinezjologii edukacyjnej 61
3.2. Metodyka ćwiczeń kinezjologicznych według programu. Gimnastyki Mózgu® 68
3.2.1. Ćwiczenia na przekroczenie linii środkowej ciała 69
3.2.2. Ćwiczenia wydłużające mięśnie 74
3.2.3. Ćwiczenia energetyzujące i podnoszące pozytywne nastawienie 77
3.3. Przegląd badań dotyczących skuteczności kinezjologii edukacyjnej 80
3.4. Kinezjologia edukacyjna – skuteczna terapia czy pseudonauka 84

Rozdział IV 89
Metodologiczne podstawy i organizacja badań własnych 89
4.1. Cel, problemy badawcze i hipotezy robocze 89
4.2. Model badań, metody, techniki i narzędzia badawcze 91
4.2.1. Seria Testów Czytania i Pisania dla klas I-III Szkoły Podstawowej T. Straburzyńskiej i T. Śliwińskiej 99
4.2.2. Karta Oceny Pisma E. Skrzetuskiej 101
4.2.3. Testy do Diagnozy Działalności Matematycznej Dzieci z Klas Początkowych wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, H. Moroza, J. Łyska, M. Wojnowskiej 102
4.2.4. Kwestionariusz informacji o dziecku 104
4.2.5. Kwestionariusz wywiadu 105
4.2.6. Arkusz obserwacyjny 105
4.3. Teren, organizacja i przebieg badań 105
4.4. Charakterystyka badanych grup 107
4.5. Metody opracowania wyników badań własnych 113

Rozdział V 117
Opis programu zajęć usprawniających z wykorzystaniem ćwiczeń kinezjologii edukacyjnej 117
5.1. Program zajęć usprawniających 117
5.2. Scenariusze zajęć usprawniających 119
5.2.1. Ćwiczenia wstępne PACE 119
5.2.2. Usprawnianie percepcji wzrokowej 121
5.2.3. Usprawnianie umiejętności analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej 122
5.2.4. Usprawnianie sprawności grafomotorycznych 123
5.2.5. Usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej 124
5.2.6. Usprawnianie koordynacji słuchowo-ruchowej 126
5.2.7. Usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej 127
5.2.8. Ćwiczenia usprawniające tempo czytania 129
5.2.9. Rozwijanie sprawności w zakresie dużej i małej motoryki 131
5.2.10. Ćwiczenia poprawiające koncentrację 132
5.2.11. Rozwijanie sprawności manualnych – ekspresja plastyczna 133
5.2.12. Ćwiczenia usprawniające rozpoznawanie i zapamiętywanie liter i liczb 135
5.2.13. Ćwiczenia rozluźniające, rozciągające mięśnie i relaksujące 136
5.2.14. Utrwalanie poznanych wiadomości 138
5.2.15. Ćwiczenia pobudzające 139
5.2.16. Zabawy muzyczno-ruchowe 141
5.2.17. Usprawnianie funkcji wielozmysłowych 144
5.2.18. Usprawnianie umiejętności werbalnych 145
5.2.19. Ćwiczenia usprawniające tempo pisania 147
5.2.20. Ćwiczenia sportowe 148

Rozdział VI 151
Analiza i interpretacja wyników badań własnych 151
6.1. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności czytania 151
6.1.1. Znajomość liter 152
6.1.2. Tempo czytania 161
6.1.3. Technika czytania 173
6.1.4. Czytanie ze zrozumieniem 176
6.2. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności pisania 180
6.2.1. Pisanie ze słuchu 181
6.2.2. Pisanie z pamięci 184
6.2.3. Przepisywanie tekstu 188
6.2.4. Obraz graficzny pisma 192
6.3. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności matematycznych 199
6.3.1. Zbiory i ich elementy 200
6.3.2. Liczby naturalne i system pozycyjny 201
6.3.3. Dodawanie i odejmowanie 205
6.3.4. Mnożenie i dzielenie 208
6.3.5. Liczenie pieniędzy 208
6.3.6. Figury geometryczne i mierzenie długości 210
6.3.7. Mierzenie pojemności i masy 212
6.3.8. Mierzenie czasu 215
6.3.9. Ogólny poziom umiejętności matematycznych 215
6.4. Skuteczność kinezjologii edukacyjnej w rozwijaniu umiejętności szkolnych w świetle analizy indywidualnych przypadków 217
6.4.1. Przykłady osiągnięć uczniów klasy II 218
6.4.2. Przykłady osiągnięć uczniów klasy III 226
Podsumowanie i wnioski 235
Bibliografia 243
Spis schematów, tabel i wykresów 251