Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych w socjopedagogicznej perspektywie uwarunkowań pełnionej roli zawodowej

Wstęp 9

Rozdział I. Zadowolenie z życia profesjonalistów z zakresu pomocy jako podstawa działania społecznego 15

1. Główne wyznaczniki ludzkiej egzystencji 15
2. Filozoficzne, psychologiczne, socjopedagogiczne oraz ekonomiczne ujęcie zadowolenia z życia 20
2.1. Filozoficzne aspekty zadowolenia z życia 20
2.2. Psychologiczny punkt widzenia zadowolenia z życia 22
2.3. Jakość i zadowolenie z życia w ujęciu socjopedagogicznym 25
2.4. Ekonomiczne aspekty zadowolenia z życia 30
3. Pozytywny kontekst funkcjonowania człowieka dorosłego 32
4. Pedagogiczne ujęcie prospołeczności sensu życia 40
5. Satysfakcja z pracy zawodowej warunkiem skutecznego działania pomocowego 50
5.1. Zadowolenie z pracy 50
5.2. Konsekwencje zadowolenia z pracy dla jednostki 55
5.3. Satysfakcja zawodowa w pracy pomocowej 57
6. Źródła zadowolenia z życia osób ukierunkowanych na pomoc innym 58
6.1. Teorie ujmujące jakość życia w kontekście jej źródeł 58
6.2. Źródła poczucia szczęścia 62
7. Zadowolenie z życia profesjonalistów z zakresu pomocy w świetle badań 67
7.1. Zadowolenie z życia polskich pracowników socjalnych 67
7.2. Zadowolenie z pracy w świetle badań polskich 69
7.3. Zadowolenie z pracy w świetle badań prowadzonych w wybranych krajach 74

Rozdział II. Specyfika pracy w zawodach służebnych na przykładzie zawodu pracownika socjalnego 83

1. Istota pracy w zawodach pomocowych 83
1.1. Pomoc jako kategoria działania ludzkiego 83
1.2. Służby społeczne – rozwój i cechy charakterystyczne 88
1.3. Uwarunkowania skuteczności zawodowych działań pomocowych 95
2. W kierunku profesjonalizacji pracy socjalnej opartej na potencjałach 103
2.1. Proces profesjonalizacji 103
2.2. Przyszłość pracy socjalnej opartej na potencjałach 108
2.3. Instytucjonalno-prawne warunki roli zawodowej pracownika socjalnego 110
3. Funkcjonowanie zawodowe pracowników służb społecznych w kontekście doświadczanego stresu i poczucia wypalenia 115
3.1. Obciążenia w zawodach pomocowych 115
3.2. Stres zawodowy – zarys problematyki 118
3.3. Wypalenie zawodowe w zawodach z misją społeczną 125
4. Poczucie umiejscowienia kontroli a jakość życia i tendencje do udzielania pomocy wśród przedstawicieli zawodów z misją społeczną 139
4.1. Poczucie umiejscowienia kontroli 139
4.2. Znaczenie poczucia umiejscowienia kontroli dla funkcjonowania Zawodowego 142
5. Funkcjonowanie pracowników socjalnych w świetle wyników badań 144
5.1. Wnioski z badań prowadzonych wśród polskich pracowników socjalnych 144
5.2. Badania prowadzone wśród pracowników socjalnych poza granicami Polski 160
Podsumowanie 169

Rozdział III. Założenia metodologiczne badań własnych 171

1. Przedmiot badań, cele i problemy badawcze oraz hipotezy robocze 171
2. Metody, techniki i narzędzia badawcze 177
3. Teren i procedura badań 185
4. Dobór próby i charakterystyka badanych pracowników socjalnych 190
5. Zastosowane analizy statystyczne 193

Rozdział IV. Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych 195

1. Wola życia badanej grupy zawodowej 195
2. Aktywność życiowa osób badanych 199
2.1. Realizowane działania społeczne 199
2.2. Uzyskiwane zasoby materialne 207
2.3. Stan zdrowia 212
2.4. Osiągnięcia zawodowe 216
2.5. Poziom zadowolenia z cząstkowych aktywności życiowych 221
3. Dobrostan subiektywny 226
4. Otoczenie społeczne 229
4.1. Relacje interpersonalne 229
4.2. Plany życiowe 234
4.3. Sądy na temat innych 237
4.4. Źródła motywacji podejmowanych działań 241
5. Poziom i czynniki zadowolenia z życia badanych pracowników socjalnych 244
5.1. Poziomy zadowolenia z życia 244
5.2. Zespół czynników zadowolenia z życia 251

Rozdział V. Uwarunkowania poziomu zadowolenia z życia pracowników socjalnych 257

1. Poziom zadowolenia z życia osób badanych a poczucie umiejscowienia kontroli 257
1.1. Poczucie umiejscowienia kontroli badanych pracowników socjalnych 257
1.2. Poziom zadowolenia z życia osób badanych a poczucie umiejscowienia kontroli 261
2. Percepcja pracy i stres w pracy jako czynnik determinujący zadowolenie z życia pracowników socjalnych 264
2.1. Percepcja pracy i stres w pracy 264
2.2. Percepcja pracy i stres w pracy jako determinanty zadowolenia z życia 267
3. Poziom zadowolenia z życia badanych pracowników socjalnych a ich poczucie sensu życia 270
3.1. Sens życia badanych pracowników socjalnych 270
3.2. Dążenia, ambicje i cele związane z pracą 287
3.3. Sens życia badanych pracowników socjalnych – procedura wyróżnienia czynników 289
3.4. Poczucie sensu życia badanych pracowników socjalnych jako determinanta poziomów zadowolenia z życia 290
4. Symptomy wypalenia zawodowego jako czynniki różnicujące poziom zadowolenia z życia osób badanych 293
5. Poziomy zadowolenia z życia a struktura socjodemograficzną badanej grupy osób 298

Zakończenie i wnioski 317
Bibliografia 329
Spis tabel 357
Spis wykresów, rycin i schematów 361
Aneksy 363