Nauczyciel na polach humanizacji edukacji

Włodzimierz Prokopiuk podjął się opracowania tematu o dużej aktualności dla praktyki edukacyjnej. Współczesna edukacja realizowana na terenach szkół przybrała postać procesu technologicznego, prakseologicznego, w którym liczą się skuteczność, ekonomiczność oraz odpowiedni układ treści, metod, form i środków, mniejsze zaś znaczenie ma indywidualny rozwój uczniów.

Autor upomniał się o podejście humanistyczne, w którym pierwiastek ludzki, indywidualny ma podstawowe znaczenie. [...] Godne uwagi jest również to, że Włodzimierz Prokopiuk nie ogranicza analiz do zagadnień edukacji i nauczycieli, lecz także uwzględnia stan rozwoju współczesnych nauk pedagogicznych, które mogą dawać podstawy do nowoczesnej edukacji, przede wszystkim do wychowania, kształcenia, opieki i profilaktyki. Wskutek tego książka może być traktowana także jako głos w dyskusji z zakresu pedagogiki ogólnej, metodologii pedagogiki i metodologii badań pedagogicznych. [...]

Oprócz kandydatów na nauczycieli przygotowywanych w systemie kształcenia wstępnego w szkołach i uczelniach pedagogicznych oraz nauczycieli różnych profilów kształcenia [...] adresatami książki mogą być także nauczyciele akademiccy odpowiedzialni za kształcenie na kierunkach nauczycielskich, uczeni z kręgu nauk pedagogicznych oraz politycy oświatowi odpowiedzialni za funkcjonowanie polskiego systemu oświatowego. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że treści książki nie są łatwe, wymagają skupienia, spokojnej, niespiesznej refleksji; mogą być użyteczne do indywidualnej lektury, skłaniać do namysłu, krytycznej analizy współczesnej rzeczywistości edukacyjnej i szukania nowych dróg. Mogą być przydatne dla osób ambitnych poznawczo i świadomie wybierających zawód nauczyciela, a także dla czytelnika akceptującego specyficzny, barwny i metaforyczny język dzieła odbiegającego od sztywnych konwencji prac naukowych.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Stanisława Pałki Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego

[…] Tekst, który oddaję w ręce czytelników, składa się z dwóch części. Dwa rozdziały części pierwszej, zatytułowanej „Baza teoretyczno-metodologiczna humanizacji edukacji”, są nowe i stanowią teoretyczne, psychologiczno-pedagogiczne tło dla zrozumienia złożoności istoty i potrzeby humanizacji życia człowieka w ogóle, „życia edukacyjnego” młodych podmiotów (dzieci i młodzieży) oraz zasad aplikacji tej idei ludzkiej i edukacyjnej przez nauczycieli-pedagogów w toku prowadzonych przez nich procesów. Rozdział drugi części pierwszej oraz cztery rozdziały części drugiej pod tytułem „Nauczyciel wobec idei humanizacji różnorodnych pól edukacji” zawierają teksty publikowane w latach 2000-2009, głównie w pokonferencyjnych, recenzowanych monografiach zbiorowych, w dużej mierze zmodyfikowane i opatrzone inaczej brzmiącymi nagłówkami. Wszystkie części i rozdziały zostały spięte jednorodną klamrą tematyczną.

W poszczególnych podrozdziałach zdarzają się powtórzenia niektórych tez, ujęć i stanowisk w kwestii założeń humanizmu i procedury humanizacji życia człowieka w ogóle, w nowych warunkach i kontekstach współczesnego świata, w szczególności zaś w aspekcie możliwych wariantów funkcjonowania nauczycieli różnych profilów na polach humanizacji procesów edukacyjnych, ale zawsze opatrzone autorskim komentarzem i z odniesieniami do kompetentnej wykładni funkcjonującej we współczesnej myśli humanistycznej (pedagogicznej).

Książkę adresuję do kandydatów na nauczycieli przygotowywanych w systemie kształcenia wstępnego w szkołach i uczelniach pedagogicznych oraz do nauczycieli różnych poziomów i profilów kształcenia, rozległego podsystemu szkolnego i całkowitego systemu edukacji narodowej, a także do młodych i dojrzałych ludzi będących obiektem moich wieloletnich badań pedeutologicznych, bohaterami publikowanych tekstów naukowych i współtwórcami niepowtarzalnej misji pedagogicznej, której poświęciłem swoje życie zawodowe i naukowe.

Szczególne przesłanie kieruję do moich najbliższych współpracowników, członków kierowanego przeze mnie Zakładu, realizatorów wspólnej „humanistycznej sprawy”, by zwerbalizowane na kartach książki doświadczenia, przemyślenia i wskazania były dla nich inspiracją w dalszym efektywnym prowadzeniu studentów po krętych ścieżkach humanizacji pedagogiki i edukacji, w spełnianiu funkcji naukowo-dydaktycznych na miarę nowoczesnego, europejskiego uniwersytetu oraz w osobistym, zwyczajnie ludzkim „stawaniu się” i spełnianiu. […]

Autor, fragment wstępu