Gösta Berling

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf (1858-1940) – szwedzka pisarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1909. Gösta Berling to wspaniałe dzieło napisane na podstawie reminiscencyj z lat dziecięcych, niby epopeja prozą, w której pojedyncze epizody, chociaż same w sobie stanowią częstokroć zaokrągloną całość, splatają się jednak z innymi w osnowę powieściową. Ożyła tu ukochana jej ziemia rodzinna, przeszły do potomności wszystkie legendy i podania, krążące w niej o starych dworach i dawnych ich mieszkańcach. Najmniej realnych podstaw posiada sam bohater, Gösta Berling – jest to przeważnie wytwór wyobraźni autorki, ale znakomicie dostrojony do reszty legendowych postaci. Typ to junaka, którego nieszczęściem było, że go zrobiono księdzem. Pełen najszlachetniejszych porywów, najlepszego serca człowiek, umiejący wszystko i wszystkich zwyciężyć i pokonać, prócz siebie samego. Idąc za popędem chwili, wpada z jednej ostateczności bezpośrednio w drugą, nie zna miary w używaniu, nie zna jej w pokucie. Ponad barwnym obrazem minionych czasów unosi się w tej powieści piękna idea – apoteoza pracy. Tendencyj jednak znika w całej masie przepysznych, drgających życiem obrazów i nie psuje ogólnego wrażenia, tym bardziej że bezpośrednio występuje dopiero pod sam koniec powieści.