Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej

W drugiej części zbioru dokumentów dotyczących losów zesłańców postyczniowych na Syberii zaprezentowano trzy grupy materiałów. Pierwszą z nich stanowią fragmenty rosyjskich pamiętników, listów i publicystyki, w których wspomina się o polskich zesłańcach i ich relacjach z miejscową administracją i ludnością. Druga grupa dokumentów to fragmenty pamiętników Polaków, zesłanych na Sybir, a trzecią tworzą teksty powstałe w wyniku pierwszych badań, prowadzonych na terenach Rosji, poświęconych polskim zesłańcom i ich oddziaływaniu na środowisko, w którym musieli przebywać. Przy opracowywaniu publikowanych tekstów wykorzystano cały szereg materiałów: archiwalia, źródła drukowane, opracowania, zasoby internetowe. Dokumentacja dotycząca około 20 tysięcy Polaków zesłanych na Syberię za udział w powstaniu styczniowym jest ogromna. Dokumenty źródłowe odnoszące się do różnych aspektów życia zesłańców przechowywane są zarówno w archiwach centralnych w Moskwie i Sankt Petersburgu, jak i archiwach zachodniosyberyjskich w Omsku, Tobolsku i Tomsku. Oddając w ręce czytelników całe dwuczęściowe wydawnictwo, Autorzy są przekonani , że będzie ono przydatne nie tylko dla osób już zajmujących się losami polskich zesłańców postyczniowych na Syberii, ale zainspiruje też innych historyków – polskich i rosyjskich – do podjęcia nowych prac poświęconych tej problematyce. Sama lektura dokumentów przekonuje bowiem, jak wiele zostało zagadnień i wątków wymagających jeszcze zbadania.