Najnowsze i uaktualnione wydanie popularnego, znanego od lat, powszechnie wykorzystywanego przez wykładowców i studentów uczelni o profilu ekonomiczno-finansowym podręcznika bankowości.
Otoczenie gospodarcze od ponad 15 lat jest mało stabilne, co rzutuje na funkcjonowanie banków i całych gospodarek. Powoduje to konieczność ciągłej adaptacji banków do nowych warunków i doskonalenia zarządzania ryzykiem. Ponadto od początku XXI wieku sektor bankowy przechodzi transformację cyfrową. To właśnie to cyfrowe oblicze banków jest najbardziej znane klientom, szczególnie młodej generacji. Za tym cyfrowym obliczem kryją się liczne ciekawe i niekiedy skomplikowane mechanizmy, które podręcznik opisuje i wyjaśnia, tak aby zgłębiający tematykę bankowości poznali i zrozumieli procesy rządzące światem finansów „od kuchni”. Rozumienie tych mechanizmów jest niezbędne dla właściwego zarządzania finansami przedsiębiorstw oraz instytucji działających w sektorze finansowym.
W czterech częściach podręcznik omawia: najistotniejsze obszary działalności banków i uwarunkowania zewnętrzne ich działalności, rozwój produktów i operacji bankowych, zarządzanie bankiem, zarządzanie ryzykiem bankowym.Ze względu na zakres zagadnień i poziom szczegółowości ich prezentacji w poszczególnych rozdziałach, a także zawartość programów nauczania, podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów studiów licencjackich.
Szeroki przegląd problematyki bankowości jako nauki o przedsiębiorstwie bankowym, jego otoczeniu i oddziaływaniu zjawisk o charakterze globalnym sprawia, że podręcznik jest również polecany studentom na poziomie magisterskim oraz praktykom, którym będzie pomocny w porządkowaniu, aktualizowaniu i poszerzaniu wiedzy o bankowości w gospodarce cyfrowej.
Wstęp
Część I
System bankowy i jego otoczenie
Rozdział 1
Banki i system bankowy
(Władysław L. Jaworski, Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Anna Szelągowska)
1.1. Pojęcie banku (W.L. Jaworski, M. Iwanicz-Drozdowska)
1.2. System bankowy i rodzaje banków
(W.L. Jaworski, M. Iwanicz-Drozdowska, A. Szelągowska)
1.3. Modele systemu finansowego i rola banków
(W.L. Jaworski, M. Iwanicz-Drozdowska)
1.3.1. Udział w kreacji pieniądza
1.3.2. Udział w społecznym podziale pracy
1.3.3. Dokonywanie alokacji i transformacji środków
1.4. Sieć bezpieczeństwa finansowego (M. Iwanicz-Drozdowska)
1.5. Współczesne trendy w bankowości (M. Iwanicz-Drozdowska)
1.6. Kryzysy w XXI w. (M. Iwanicz-Drozdowska)
Pytania kontrolne
Rozdział 2
Polityka pieniężna banku centralnego i rynek pieniężny
(Władysław L. Jaworski, Anna Szelągowska)
2.1. Cele polityki pienięnej
2.2. Instrumenty oddziaływania banku centralnego
2.3. Pieniądz cyfrowy banku centralnego
2.4. Mechanizmy transmisji impulsów polityki pieniężnej
2.5. Rynek pieniężny
Pytania kontrolne
6 Spis treści
Rozdział 3
Nadzór nad działalnością bankową w Polsce
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska)
3.1. Formy instytucjonalne sprawowania nadzoru nad działalnością bankową
3.2. Zakres zainteresowań instytucji nadzorującej działalność bankową
3.3. Regulacje ostrożnościowe
Pytania kontrolne
Rozdział 4
System gwarantowania depozytów i przymusowej restrukturyzacji
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska)
4.1. Cele i geneza
4.2. Rozwiązania przyjęte w Polsce
Pytania kontrolne
Część II
Op eracje bankowe (Anna Szelągowska)
Rozdział 1
Istota i rodzaje operacji bankowych
1.1. Istota operacji bankowych
1.2. Klasyfikacje operacji bankowych
Pytania kontrolne
Rozdział 2
Operacje finansujące działalność banków
2.1. Operacje depozytowe
2.1.1. Rachunki rozliczeniowe
2.1.2. Rachunki lokat terminowych oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych
2.1.3. Rachunki oszczędnościowe
2.1.4. Rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe
2.1.5. Rachunki rodzinne
2.1.6. Rachunki powiernicze
2.2. Lokaty międzybankowe
2.3. Emisje bankowych papierów wartościowych
Pytania kontrolne
Rozdział 3
Finansowanie i prefinansowanie klientów
Spis treści 7
3.1. Finansowanie bezpośrednie
3.1.1. Kredyty i pożyczki
3.1.2. Faktoring i forfaiting
3.2. Finansowanie pośrednie
3.2.1. Gwarancje bankowe
3.2.2. Poręczenia
3.3. Organizowanie finansowania
Pytania kontrolne
Rozdział 4
Operacje rozliczeniowe
4.1. Rozliczeniowe operacje gotówkowe
4.1.1. Wpłata gotówki na rachunek wierzyciela
4.1.2. Przekazy pieniężne
4.1.3. Skup i sprzedaż walut
4.2. Rozliczeniowe operacje bezgotówkowe
4.2.1. Rozliczenia międzybankowe
4.2.2. Rodzaje rozliczeń bezgotówkowych
4.3. Bankowość alternatywna (shadow banking)
Pytania kontrolne
Część III
Zarządzanie bankiem
Rozdział 1
Cele działalności bankowej
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Władysław L. Jaworski)
1.1. Generowanie zysku
1.2. Zachowanie bezpieczeństwa
Pytania kontrolne
Rozdział 2
Kapitał własny banku (M. Iwanicz-Drozdowska)
2.1. Kategorie i funkcje kapitałów własnych
2.2. Rola kapitałów własnych w działalności bankowej
Pytania kontrolne
Rozdział 3
Kanały dystrybucji i produkty (Anna Szelągowska)
3.1. Dystrybucja produktów i usług bankowych
8 Spis treści
3.2. Tradycyjne placówki bankowe vs. oddziały wirtualne
3.3. E-dystrybucja usług bankowych
3.3.1. Bankowość terminalowa i e-POS
3.3.2. Bankowość internetowa
3.3.3. Bankowość telefoniczna
3.3.4. Bankowość mobilna
3.4. Polityka cenowa
3.5. Promocja banku i jego produktów
Pytania kontrolne
Rozdział 4
Ocena działalności banku na podstawie sprawozdania finansowego
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska)
4.1. Cel oceny
4.2. Sprawozdanie finansowe
4.3. Metody oceny kondycji banku na podstawie sprawozdań finansowych
4.3.1. Analiza wstępna
4.3.2. Analiza pogłębiona
Pytania kontrolne
Część IV
Ryzyko bankowe
Rozdział 1
Pojęcie i rodzaje ryzyka bankowego
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
1.1. Pojęcie ryzyka bankowego
1.2. Przyczyny występowania ryzyka w działalności bankowej
1.3. Rodzaje ryzyka
1.4. Zarządzanie ryzykiem bankowym .
Pytania kontrolne
Rozdział 2
Ryzyko płynności (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
2.1. Istota ryzyka płynności
2.2. Przyczyny braku płynności
2.3. Teoretyczne reguły zachowania płynności
2.4. Metody pomiaru ryzyka płynności
2.4.1. Luka płynności
2.4.2. Urealnione zestawienie luki płynności
Spis treści 9
2.5. Płynność bieżąca i strukturalna
2.6. Metody zarządzania płynnością
Pytania kontrolne
Rozdział 3
Ryzyko kredytowe (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
3.1. Istota ryzyka kredytowego
3.2. Indywidualne ryzyko kredytowe i ryzyko portfela
3.3. Ocena indywidualnego ryzyka kredytowego
3.3.1. Badanie zdolności kredytowej przedsiębiorstw
3.3.2. Badanie zdolności kredytowej osób fizycznych
3.3.3. Ocena ryzyka w transakcjach międzybankowych
3.3.4. Zabezpieczenie kredytowe
3.3.5. Analiza po udzieleniu kredytu
3.4. Zarządzanie portfelem kredytowym
Pytania kontrolne
Rozdział 4
Ryzyko kraju (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
4.1. Istota ryzyka kraju
4.2. Zarządzanie ryzykiem kraju
Pytania kontrolne
Rozdział 5
Ryzyko stopy procentowej
(Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
5.1. Pojęcie ryzyka stopy procentowej
5.2. Przyczyny zagrożenia ryzykiem stopy procentowej
5.3. Metody kwantyfikacji ryzyka stopy procentowej
5.3.1. Metoda luki
5.3.2. Analiza okresowa (duration)
5.4. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej
Pytania kontrolne
Rozdział 6
Ryzyko walutowe (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Zofia Zawadzka)
6.1. Istota ryzyka walutowego
6.2. Rodzaje kursów walutowych
6.3. Kwantyfikacja ryzyka walutowego
6.4. Strategie zarządzania ryzykiem walutowym
Pytania kontrolne
10 Spis treści
Rozdział 7
Ryzyko operacyjne (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska, Anna Szelągowska)
7.1. Źródła i definicje
7.2. Metody oceny
7.3. Oszustwa (defraudacje)
7.4. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy
Pytania kontrolne
Rozdział 8
Modele VaR (Małgorzata Iwanicz-Drozdowska)
8.1. Podstawy wartości zagrożonej
8.2. Szacowanie VaR
8.3. Sprawdzanie wiarygodności modelu i wytrzymałości banku
Pytania kontrolne
Bibliografia