Ekofilozofia

WSTĘP 9

Rozdział I. POJĘCIE I PRZEDMIOT EKOFILOZOFII 13

1. Ustalenie wstępne 13
2. Czy redukcjonizm i mechanicyzm ograniczają umiejętność „głębokiego” myślenia? 16
3. Ekologia a ekologizm 19
4. Kilka uwag o symbiozie 20
5. Ekofilozofia w dorobku polskiej myśli filozoficznej 23
6. Ekofilozofia jako nowy etap rozwoju ludzkiego Ducha 33

Rozdział II. ETYKA SZACUNKU DLA ŻYCIA ALBERTA SCHWEITZERA A EKOFILOZOFIA 37

1. Schweitzer jako orędownik nowego renesansu 37
2. Etyka poszanowania życia – podstawy metafizyczne 40
3. Etyka szacunku dla życia i nieusuwalne zło tego świata 43
4. Etyka czci dla życia w odniesieniu do stosunków międzyludzkich 51
5. Etyka czci dla życia z punktu widzenia ekofilozofii 54

Rozdział III. PROJEKT ETYKI NAUKOWEJ KAZIMIERZA TWARDOWSKIEGO A WSPÓŁCZESNE ETYKI EWOLUCJONISTYCZNE 57

1. Etyka naukowa Twardowskiego a ekofilozofia 57
2. Zadania i przedmiot etyki naukowej w projekcie Kazimierza Twardowskiego 60
3. Po co ludziom etyka? 65
4. Etyka naukowa a prawo i religie 68
5. Krytyka relatywizmu i etyk ewolucjonistycznych 71
6. Etyka naukowa a współczesne etyki ewolucjonistyczne 77

Rozdział IV. NAUKOWY I FILOZOFICZNY KONTEKST EKOFILOZOFII 87

1. Kompetencja ontologiczno-epistemologiczna badacza Przyrody, czyli naturalisty 87
2. Ewolucjonizm jako wyraz naturalizacji świata 90
3. Czym jest życie? albo molekularna „metafizyka” życia 94
4. Podsumowanie, czyli wnioski płynące z molekularnej „metafizyki” życia 100
5. Czego jeszcze nie wiemy o zjawiskach życia? 103
6. Naturalizacja celowości 104
7. Miejsce człowieka w Przyrodzie 108

Rozdział V. CZY ISTNIEJE NIEUCHRONNY ANTAGONIZM MIĘDZY NATURĄ A KULTURĄ? 117

1. Poszukiwanie teoretycznego uzasadnienia przymierza człowieka z Naturą 117
2. Ekofilozofia jako przykład osiągania pełnoletniości człowieka w jego stosunkach z Przyrodą 122
3. Czy ekofilozofia jest możliwa? Czy istnieje nieuchronny antagonizm między Naturą a kulturą? 124
4. Jaka jest natura Natury? 126
5. W jakim sensie transcendowanie przyrodniczych ograniczeń oznacza uwalnianie się od nich? 129
6. Jaka jest natura kultury? 132
7. Biocentryzm jako nowy model stosunku człowieka do Przyrody 137

Rozdział VI. IDEA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU W KONTEKŚCIE EKOFILOZOFII 151

1. Wstępne ustalenia terminologiczne oraz geneza idei zrównoważonego rozwoju 151
2. Po co ludziom zrównoważony rozwój? 157

3. Program zrównoważonego rozwoju w odniesienia do sektora przyrodniczego 158
3.1. Zrównoważony rozwój w odniesieniu do terenów okołobiegunowych 159

4. Równoważenie rozwoju z punktu widzenia sektora gospodarczego 162

5. Zrównoważony rozwój z punktu widzenia sektora społeczno--politycznego 169

5.1. Czy w naturze ludzkiej jest zawarta ekologiczna cnota? 171
5.2. Kiedy antropocentryzm wyklucza biocentryzm w kontekście zrównoważonego rozwoju? 173

UWAGI KOŃCOWE 177
LITERATURA 187
SUMMARY 195