Zygmunt II August i kultura jego czasów W pięćsetlecie urodzin ostatniego Jagiellona na polsko-litewskim tronie

Publikacja nawiązuje do 500. rocznicy urodzin króla Zygmunta Augusta i stanowi zbiór 17 studiów różnych autorów (historyków literatury, historyków, historyków sztuki) poświęconych kulturze czasów Zygmunta II Augusta (1548-1572). Wśród poruszonych zagadnień znalazły się: kwestie dotyczące postaci ostatniego Jagiellona, najbliższych króla, jego mecenatu artystycznego, twórczości okolicznościowej, literackiego wizerunku władcy czy bujnego rozkwitu kultury w okresie jego rządów (m.in. sztuk wizualnych i piśmiennictwa), a także losów zgromadzonej przez Augusta kolekcji sztuki. Czasy samodzielnych rządów Zygmunta II Augusta to w naszych dziejach epoka z wielu względów niezwykle istotna, a rzec można nawet, że i przełomowa. To wówczas, pod berłem liberalnie nastawionego do kwestii wyznaniowych władcy, następuje żywiołowy rozwój rodzimego protestantyzmu, aktem unii lubelskiej z 1569 roku przypieczętowana zostaje polityczna konsolidacja Korony i Litwy, a wobec perspektywy bezpotomnej śmierci monarchy kształtują się podwaliny pod nowy system obioru jego następców – wolną elekcję. Nade wszystko jednak wskazane 24-lecie zbiegło się z kulminacyjną fazą polskiego renesansu. Dzięki ożywionym kontaktom z Włochami dociera do naszego kraju i ugruntowuje się, oparta na studiach antycznych, kultura humanistyczna. Rzeczpospolita włącza się w pełni w główny nurt cywilizacji zachodniej, a z państwa zajmującego względem niego pozycję peryferyjną staje się tym, które aktywnie uczestniczyć będzie w kulturowej wymianie, czego najlepszym przykładem pisarstwo Jana z Czarnolasu. Czyniąc swój zasadniczy punkt odniesienia z postaci króla Zygmunta Augusta, od którego narodzin minęło w 2020 roku równo 500 lat, tom niniejszy prezentuje 17 studiów z rozmaitych dziedzin humanistyki, składających się, w swym założeniu, na zbiorczy obraz tej nadzwyczaj barwnej epoki. ********* Sigismund II Augustus and the Culture of His Times. Commemorating the 500 th Birthday of the Last Jagiellonian on the Polish-Lithuanian Throne The publication, commemorating the 500 th birthday of Sigismund II Augustus, contains several essays on the last Jagiellonian, his artistic patronage and the flourishing of culture, visual arts and literature among others, at the time. ********* Dr hab. Radosław Rusnak (ORCID 0000-0002-8669-5258) – historyk literatury polskiej, specjalista w zakresie literatury XVI-XVII wieku, adiunkt w Instytucie Literatury Polskiej w Katedrze Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. --------- PhD hab. Radosław Rusnak (ORCID 0000-0002-8669-5258) – assistant professor at the Department of Polish Philology at the University of Warsaw.