Płyty warstwowe w sztywnych okładzinach metalowych Przewodnik dla inwestorów, architektów i wykonawców

Od autora Zamysł napisania tej książki zrodził się po opublikowaniu w miesięczniku „IZOLACJE” serii moich artykułów dotyczących płyt warstwowych w sztywnych okładzinach metalowych. Przy ich opracowaniu przekonałem się, że literatura fachowa dotycząca tej problematyki znajduje się w dużym rozproszeniu. Podstawowym źródłem wiedzy o tym materiale budowlanym, zwłaszcza o jego charakterystyce, zasadach projektowania i regułach wykonawstwa, są aprobaty techniczne oraz informacje techniczno- -naukowe opracowane przez producentów płyt warstwowych. Normy techniczne dotyczą wymagań użytkowych, ogólnych zasad projektowania i montażu. Zakres ich regulacji obejmuje m.in.: warunki BHP, wymogi konstrukcyjne, izolacyjność cieplną, nieprzepuszczalność powietrza, wodoszczelność, wydajność energetyczną, odporność ogniową, izolacyjność akustyczną, ochronę odgromową, a także kwestie zdrowia i higieny oraz wpływu na środowisko. W 2008 r. nakładem ITB w cyklu „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych” ukazał się zeszyt nr 9 „Lekka obudowa z płyt warstwowych” z serii „Instrukcje, wytyczne, poradniki” [1]. Zawarto w nim najważniejsze przesłania obowiązującej już od pewnego czasu normy PN-EN 14509:2007, „Samonośne płyty warstwowe z rdzeniem z materiału termoizolacyjnego w obustronnej okładzinie z blachy. Wyroby produkowane fabrycznie. Właściwości” [2]. Przywołana norma pod koniec października 2009 r. znajdowała się jeszcze na etapie tłumaczenia na język polski. Brak jej polskiej wersji w pewnym stopniu do niedawna rekompensowały poradniki ITB z serii „Aprobaty techniczne” pt. „Zalecenia udzielania aprobat technicznych” (ZUAT): „Płyty warstwowe z rdzeniem ze sztywnej pianki poliuretanowej w okładzinach z blach metalowych”, ZUAT 15/ II.04/2003 [3] oraz „Płyty warstwowe z rdzeniem ze styropianu w okładzinach z blach metalowych”, ZUAT-15/II.09/2005 [4]. Konsekwencją wprowadzenia tej normy będzie, począwszy od października 2010 r., zaprzestanie wydawania aprobat technicznych na płyty warstwowe przez notyfikowane jednostki badawcze i zastąpienie ich procedurami oceny zgodności wyrobów z normą w postępowaniu na oznakowanie symbolem CE, zgodnie z którymi producent po spełnieniu wszystkich przewidzianych wymagań będzie mógł wystawiać deklarację zgodności na wyroby i sygnować znakiem CE. Istotne informacje zawarte są w przepisach Prawa budowlanego [5], rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [6, 26], oraz rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie [7]. Z zagranicznych wydawnictw książkowych zwraca uwagę pozycja „Sandwich Panel Construction” Rolfa Koschade’a [8], wydana także w wersji niemieckiej („Die Sandwichbauweise”). Niestety, cytowana książka została zredagowana jedynie pod kątem jednego rodzaju rdzenia - z poliuretanu, tymczasem, jak wiadomo, na rynku polskim dostępne są również płyty warstwowe z rdzeniem z wełny 8 Płyty warstwowe w sztywnych okładzinach metalowych mineralnej i styropianu, a w normie [2] przywołuje się również polistyren ekstrudowany (XPS), pianki fenolowe (PF) oraz szkło piankowe (CS). Ponadto jej znaczną objętość zajmują szczegółowe opisy produktów wytwarzanych przez sponsorujących tę książkę producentów, którzy są nieobecni na polskim rynku. W literaturze polskiej szerzej o płycie warstwowej w budownictwie traktują: książka „Elementy lekkich przekryć i ścian budynków przemysłowych”, wydana w 1974 i 1982 r. [9], oraz katalog „Lekka obudowa z płyt warstwowych”, wydany nakładem Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego BISTYP [10]. Obie publikacje zostały przywołane przez Jerzego Kurzycę w referacie „Rozwój konstrukcji oraz technologii produkcji płyt warstwowych w Polsce z przeglądem obiektów realizowanych w tej technologii przez »Metalplast« w Obornikach”, zamieszczonym w materiałach konferencji naukowo-technicznej „Zastosowanie płyt warstwowych w budownictwie”, zorganizowanej w 1995 r. w Poznaniu [11]. Warto w ślad za referującym wymienić nazwiska autorów książki „Elementy lekkich przekryć i ścian budynków przemysłowych” [9]: Władysław Meuś, Włodzimierz Domińczyk, Olgierd Korycki, Władysław Płoński, Jerzy Pogorzelski, a także do tego grona dołączyć współtwórców katalogu „Lekka obudowa z płyt warstwowych” [10]: Mariusza Wierzbieńca oraz Ryszarda Rudzińskiego (w redakcji brał udział również Włodzimierz Meuś). Ludzie ci, jak twierdzi Jerzy Kurzyca, stworzyli podstawy teoretyczne i praktyczne systemu lekkich przekryć i ścian w Polsce, w tym, moim zdaniem, także systemu budownictwa z płyt warstwowych. Należałoby do tego grona dołączyć także organizatorów poznańskiej konferencji, w tym skład komitetów naukowego i organizacyjnego. Wymienione publikacje, choć w sposób oczywisty uległy dezaktualizacji, wciąż pozostają cennym źródłem informacji i inspiracji. Opracowana przeze mnie książka adresowana jest głównie do czytelnika mającego ogólne przygotowanie z dziedziny budownictwa. Jej celem jest przedstawienie płyty warstwowej jako wyrobu budowlanego o zwyczajnych i zarazem niezwykłych właściwościach, który w projektowaniu i wykonawstwie traktuje się według schematów odbiegających od tradycyjnego budownictwa murowego. Publikacja – w zamyśle popularno-naukowa – zawiera elementarne informacje, które mogą być pomocne dla inwestorów, architektów i wykonawców planujących stosowanie tego materiału, inspektorów budowlanych, rzeczoznawców, młodzież zawodowych, średnich i pomaturalnych szkół budowlanych, studiujących na uczelniach technicznych kierunki budownictwa i architektury oraz osób zainteresowanych budownictwem. Podczas kompletowania materiału do książki korzystałem z uwag specjalistów z branży, co z pewnością podniosło jej wartość merytoryczną. Za tę cenną pomoc im wszystkim serdecznie dziękuję. Oddając do rąk Czytelnika tę publikację, mam nadzieję, że w pewnym stopniu przyczyni się ona do podniesienia poziomu wiedzy dotyczącej lekkiego budownictwa wykorzystującego płyty warstwowe w sztywnych okładzinach metalowych. Jacek Sawicki