Wentylacja dachów i stropodachów. Poradnik

Podstawą wiedzy, którą postanowiłem usystematyzować w tej książce, są doświadczenia zdobyte w wyniku rozstrzygania reklamacji, a także podczas prowadzonych z inwestorami i projektantami konsultacji dotyczących zastosowania materiałów dachowych. Od lat bowiem zajmuję się zawodowo techniką zastosowań materiałów dachowych. Wielokrotnie rozpatrywałem reklamacje zgłaszane dekarzom lub producentom materiałów pokryciowych dotyczące pojawiania się zacieków we wnętrzach dachów. Uszczelnianie dachów przez dekarzy w wyniku zgłaszanych reklamacji było nieskuteczne i zacieki pojawiały się nadal. Inwestorzy i wykonawcy nie zdawali sobie bowiem sprawy z tego, że główną przyczyną ich powstawania były skropliny zbierające się w wewnętrznych warstwach dachu. Skropliny powstają i gromadzą się w dachach z powodu braku właściwie zaprojektowanej i wykonanej wentylacji dachowej, tzn. takiej, która stale usuwa parę wodną z konstrukcji i termoizolacji dachu. A ponieważ panujący w Polsce zmienny klimat nasila zjawisko przenikania i skraplania się pary wodnej w przegrodach budowlanych, polskie dachy powinny być szczególnie starannie wentylowane. W Polsce bardzo wielu ludzi związanych z budownictwem wie o tym, że dachy wentyluje się w celu usunięcia z nich wilgoci, jednak projektanci i nadzór budowlany nie znają technik wentylowania dachów na tyle dobrze, by je z powodzeniem stosować i umiejętnie nadzorować. Brakuje polskiej literatury poświęconej tej problematyce. Uznałem więc, że zagadnienia dotyczące wentylacji dachów warto zebrać i uporządkować w jednej publikacji. Reklamacje są ogromnym źródłem informacji, pod warunkiem że chce się je starannie wyjaśnić i wykorzystać w celu lepszego poznania procesów zachodzących w dachach. W ciągu wielu lat pracy starałem się to robić, a wiedzę zdobytą w ten sposób – poszerzoną o informacje zaczerpnięte z rozproszonej literatury – przekazują w tej książce. Oprócz podstawowych zasad wentylowania dachów omówiłem w tej pozycji problemy nowoczesnych materiałów foliowych stosowanych w konstrukcjach dachowych. Uczyniłem to z kilku powodów. Po pierwsze: są to produkty, które powstały dzięki procesowi ciągłego ulepszania technik usuwania wilgoci za pomocą wentylacji dachów i ich działanie jest ściśle związane z tą techniką. Po drugie: w Polsce są one ciągle wadliwie stosowane mimo wieloletniej ich obecności na rynku budowlanym. Dzieje się tak m.in. dlatego, że wyroby foliowe zostały wprowadzone na rynek bez odpowiedniego przygotowania dotyczącego teorii wentylowania dachów. Nadal brakuje wyczerpujących informacji na ten temat. Jest wiele przyczyn tego stanu rzeczy. Jedną z nich jest to, że w okresie ich popularyzacji początkowe informacje o foliach i membranach były bardzo urywkowe. Pochodziły głównie od producentów wywodzących się z krajów o rozwiniętej kulturze technicznej, z dobrze funkcjonującymi wszystkimi instytucjami kształtującymi poziom budownictwa. Żaden z importerów nie miał przygotowanych informacji o wprowadzanych produktach dostosowanych do polskich realiów. Z tych więc powodów poświęciłem materiałom foliowym wiele uwagi, w tym odrębny rozdział, który jest też próbą stworzenia systematyki bogatej grupy folii i membran stosowanych w dachach. Oprócz tego omówiłem w niej niektóre występujące w Polsce problemy związane z powstawaniem w dachach skroplin. Mam nadzieję, że w ten sposób przysłuży się ona do popularyzacji techniki wentylowania dachów wśród projektantów, inżynierów budownictwa, dekarzy i inwestorów. Książka została skomponowana tak, aby można ją było czytać wyrywkowo w częściach dotyczących poszczególnych zagadnień. Zawiera wiele ilustracji, przy czym niektóre z rysunków są celowo powtórzone. Dotyczy to również najważniejszych tez książki – przytaczane są wielokrotnie, by nie było konieczne częste powracanie do poprzednich rozdziałów. Układ graficzny tej pozycji książkowej pozwala na dokonywanie ewentualnych notatek i uwag na marginesie, na którym zostały również zamieszczone hasła odsyłające do słownika oraz skróty najważniejszych informacji. * * * Publikacja ta nie powstałaby bez konsultacji i dyskusji z wieloma dekarzami. Wszystkim im dziękuję za wyjaśnienia i rozmowy, za poświęcony mi czas i przekazaną wiedzę praktyczną. Dziękuję również wszystkim kolegom i współpracownikom z firm, w których i dla których pracowałem, w których się szkoliłem i zdobywałem doświadczenie zawodowe. Szczególne podziękowania kieruję do recenzentów: dr. inż. Józefa Adamowskiego i Stanisława Dudka. Każdy z nich reprezentuje inny rodzaj wiedzy o dachach. Ich uwagi pomogły mi spojrzeć na niejeden problem z szerszej perspektywy, a dzięki temu były bardzo pomocne w napisaniu tej książki. Krzysztof Patoka grudzień 2009 r.