Biblioteka Polska Karla Dedeciusa Projekt – proces – znaczenie

Monografia opisuje wielki projekt literacki, naukowy i wydawniczy, jakim była tzw. Polnische Bibliothek (Biblioteka Polska) pod redakcją Karla Dedeciusa, wydawana od 1982 do 2000 roku przez Suhrkamp Verlag we Frankfurcie nad Menem, a finansowana przez Fundację Roberta Boscha (Robert Bosch Stiftung). To imponujące przedsięwzięcie miało wielkie znaczenie dla transferu kulturowego między Polską a Niemcami (i krajami niemieckojęzycznymi), pojednania poprzez książki, umacniania jedności europejskiej po głębokich podziałach (po)wojennych. Kiedy bowiem Dedecius planował ten projekt i publikował jego pierwsze rezultaty, Europa podzielona była murem berlińskim i żelazną kurtyną, trwała w warunkach tzw. zimnej wojny. Dedecius wierzył, że książki mogą te mury kruszyć i łagodzić napięcia. ********* Karl Dedecius’ Polish Library. Project – Process – Significance The monograph discusses the literary, scholarly and publishing endeavour that was the so-called Polnische Bibliothek (Polish Library) edited by Karl Dedecius, which was issued between 1982 and 2000 by Suhrkamp Verlag in Frankfurt am Main with financing from the Robert Bosch Foundation (Robert Bosch Stiftung). This impressive undertaking had immense significance for the cultural transfer between Poland and Germany (as well as other German-speaking states), for reconciliation through books, and for the strengthening of European unity following deep (post-)war divisions. ********* Prof. zwycz. Dąbrowski Mieczysław (ur. 16.05.1947) (ORCID 0000-0002-3070-6149) – emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wieloletni pracownik Instytutu Literatury Polskiej UW, polonista i komparatysta, visiting professor (Tybinga 2012/13, Heidelberg 1996/97 i 2000, Passau, Berlin, Budapeszt, Praga, Chiny 2018/19). Literaturoznawca o specjalności historia literatury polskiej i komparatystyka. Profesor zwyczajny na Wydziale Polonistyki, kierownik Zakładu Literatury XX wieku w Instytucie Literatury Polskiej UW w latach 2001-2005, od roku 2005 dyrektor Instytutu Literatury Polskiej, kierownik Pracowni Badań Literackiej Kultury Mniejszości. Z jego inicjatywy powstał Zakład Komparatystyki w ILP UW. Jako lektor języka i kultury polskiej nauczał na uniwersytetach w Getyndze (1975-1977), w Coal Mining Management College w Pekinie (1987-1989), w Instytucie Slawistyki w Tybindze (1990-1994), jako Gastprofessor wykładał literatury zachodniosłowiańskie na uniwersytecie w Heidelbergu w semestrze zimowym 1996/97 i letnim 2000 roku. W celach studialnych, konferencyjnych i wykładowych przebywał na uniwersytecie wiedeńskim, obu berlińskich, uniwersytecie w Saarbrücken, Bonn, Passau, Trewirze, Tybindze, Pradze, Brnie, Debreczynie, Budapeszcie, Bukareszcie, Mińsku, Drohobyczu, Lwowie, Neapolu, Wilnie, Wiedniu i Sofii. W latach 1993-1995 korzystał z grantu naukowego Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Pradze (rezultatem jest książka „Dekadentyzm współczesny…”), a w roku akademickim 1997/98 z grantu dydaktycznego Open Society Institute w Budapeszcie. Były stypendysta DAAD. Zajmuje się historią literatury i kultury polskiej w kontekście światowym. Jego prace koncentrują się wokół takich kategorii, jak: historia idei, wielokulturowość, tożsamość kulturowa i etniczna, inność/obcość, e/migracyjność, postkolonializm w literaturze, pogranicza i stereotypy kulturowe, antropologia literatury, tradycja żydowska w Polsce, dekadentyzm, awangarda, modernizm literacki, postmodernizm i ponowoczesność, komparatystyka kulturowa i mniejszości narodowe. Opublikował 11 książek własnych, m.in. „Nierzeczywista rzeczywistość. Twórczość Andrzeja Kuśniewicza na tle epoki” (1987; 2004, wyd. 2 zmien.); „Dekadentyzm współczesny. Główne idee, motywy i postawy modernistyczne w polskiej i niemieckojęzycznej literaturze XX wieku” (1996 – grant Central European University); „Postmodernizm – myśl i tekst” (2000); „Swój/Obcy/Inny. Z problemów interferencji i komunikacji międzykulturowej” (2001); „Projekt krytyki etycznej. Studia i szkice literackie” (2005); „Komparatystyka dyskursu / Dyskurs komparatystyki” (2009); „Literatura i konteksty. Rzeczy teoretyczne” (2011), „Tekst międzykulturowy. O przemianach literatury emigracyjnej” (2016), „Tylko seks? Antropologia erotyzmu od Sade'a do Houellebecqa” (2018); „Biblioteka Polska Karla Dedeciusa. Projekt – proces – znaczenie” (2021). Inicjator i współredaktor 9 tomów zbiorowych, m.in: „Drohobycz wielokulturowy”, red. M. Dąbrowski i W. Meniok (2005; tom dwujęzyczny), „Komparatystyka dla humanistów. Podręcznik akademicki” (2011); Mniejszości”, red. M. Dąbrowski (2005; w cyklu: „Literatury słowiańskie po roku 1989”); „Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Przybliżenia”, red. M. Dąbrowski i A. Molisak (2006); „Lektury inności. Antologia”, red. M. Dąbrowski i R. Pruszczyński (2007); „Lektury płci. Polskie (kon)teksty”, red. M. Dąbrowski, (2008).