O tym nie wolno mówić... Zagłada Żydów w opowieściach wspomnieniowych ze zbiorów Dionizjusza Czubali

Wybór i opracowanie: Piotr Grochowski PARALELE to seria wydawnicza, w ramach której publikowane są studia i monografie mieszczące się w nurcie współczesnej komparatystyki i badań interdyscyplinarnych z pogranicza folklorystyki, literaturoznawstwa oraz antropologii kultury. O TYM NIE WOLNO MÓWIĆ to książka zawierająca wybór ustnych opowieści zebranych w latach 70. i 80. XX w. przez Dionizjusza Czubalę na terenie południowej części województwa świętokrzyskiego oraz Zagłębia Dąbrowskiego. Materiały te stanowią rzadki przypadek utrwalenia narracyjnych świadectw Holokaustu od bezpośrednich świadków wydarzeń metodą długofalowych i szeroko zakrojonych badań etnograficznych. Prezentowane przez narratorów wspomnienia dotykają kwestii niezwykle istotnych, a zarazem niejednoznacznych, kłopotliwych i stanowiących w ostatnich latach przedmiot intensywnych sporów i debat publicznych. Mówią bowiem zarówno o sytuacjach niesienia pomocy prześladowanym, jak i o licznych przypadkach denuncjacji, okradania i mordowania Żydów próbujących szukać schronienia na polskiej prowincji. W publikowanych materiałach obecne są głosy osób reprezentujących różne, często skrajnie odmienne, postawy i poglądy, wyrażane nierzadko w sposób bezpośredni i dosadny, dlatego też opowieści te rzucają nowe światło na problem stosunków polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej.