Sztuka rozumienia. Poszukiwania filozofii archaicznej

Grecki okres archaiczny traktowany jest jako szczególnie znaczący dla rozwoju niezwykle wyrafinowanej kultury. Badania nad archaicznymi czasami historycznymi, rekonstrukcja obrazów ówczesnych praktyk, rozwoju relacji społecznych, ludzkich wartości i wreszcie "ewoluujące" ogólne wizje filozoficzne spowodowały, że starożytna Grecja kojarzy się z wysoką kulturą i sztuką, filozofią i nauką, z konstrukcją polis, demokracją i kodeksami prawa. Co ważne, owa epoka dostarczyła wielu podstawowych pojęć używanych do dzisiaj, takich jak demokracja, tyrania, polityka, wolność, równość, samorządność czy sprawiedliwość. Wyszła zaś od postawienia wielkich pytań o zasady rządzące kosmosem i prawa kierujące ludźmi. To wówczas położono fundamenty europejskiej filozofii, mistyki i co istotne - nauki. Zainteresowano się kwestią reguł rządzących wszelkim ładem. Te rozważania, które budowały kulturę grecką po tzw. wiekach ciemnych, zaproponowały ostatecznie interpretacje, pojęcia i idee ważne dla kultury europejskiej. Bez nich nie byłoby najpierw greckiej tradycji klasycznej i zapewne inaczej wyglądałaby historia i współczesność społeczeństw - nie tylko europejskich - ich kultury, nauki, a zwłaszcza ustrojów państw i prawa. Mądrość najstarszych przemyśleń, także dla współczesnej refleksji i praktyki, ma niezwykłą wartość. Początki filozoficznej refleksji nad losem i naturą człowieka, nad światem i polis, nad prawem, które rządzi kosmosem i ludzką rzeczywistością zawarte są w epoce archaicznej, a ich korzenie wyrastają z kwestii poruszanych w epopejach Homera.