Darwin. Autobiografia (tekst uzupełniony o rozdział poświęcony poglądom religijnym Charlesa Darwina)

Patrząc na dokonania Darwina przez pryzmat kontrowersji i płomiennych dyskusji, które rozgorzały na całym świecie i toczone są do dnia dzisiejszego, zadziwi Czytelnika fakt, że obcując z tą lekturą znajdziemy się niejako w samym oku cyklonu. Spokojnej, przepełnionej rodzinną i serdeczną atmosferą wiosce Down, w malowniczo położonym domu Charlesa Darwina. W toku lektury nie sposób nie odnieść wrażenia, że jej narracja wzbudza takie uczucie, jakbyśmy sami siedzieli na werandzie domu serdecznego, dostojnego dżentelmena w podeszłym wieku, który przy fajce i filiżance dobrej herbaty, a może nawet drugiej i trzeciej, opowiada nam o sobie niejako z głowy – co sprawia, że czujemy coś więcej niż duch tego miejsca w którym spędził większość swojego życia. Po opróżnieniu porcelanowego imbryka z gorącym napojem do wspólnego stołu dosiada się kolejna postać, syn wybitnego przyrodnika, który snuje biograficzną opowieść o ojcu dalej, choć z własnej perspektywy, podczas gdy ojciec słucha jego słów z aprobatą. W tym wszystkim uczestniczymy my, poznając ich historię coraz lepiej i coraz bardziej odkrywając zaskakującą osobowość sympatycznego, gościnnego, serdecznego starszego pana, który na zawsze zmienił nie tylko oblicze nauk przyrodniczych, ale także wyznaczył nowe horyzonty zbiorowej wyobraźni. Autobiografia Charlesa Darwina w wydaniu z 1929 roku (WATTS & CO, Londyn 1929) w przeciwieństwie do wcześniejszych edycji została uzupełniona o rozdział przedstawiający poglądy religijne Darwina, wcześniej ocenzurowany. Jest to pozycja zasadniczo podzielona na dwie części – autobiograficzną, w której syn Charlesa Darwina, sir Francis Darwin przedstawia podyktowane przez ojca autobiograficzne wspomnienia i refleksje, stanowiące około połowy tej publikacji. W tej części sam Charles Darwin odkrywa przed nami wspomnienia ze swoich twórczych lat, tego jak rozwijały się jego naukowe pasje, w jakich warunkach żył i z jakimi ludźmi przebywał; jak pracował, jak spędzał wolny czas oraz jaki był jego stosunek do swoich publikacji oraz ich odbioru. W drugiej części to sir Francis Darwin wspomina wycinki z życia swojego ojca, przedstawiając kształt ich życia rodzinnego, zwykłą codzienność, sposób organizacji pracy ojca i to, jakim był człowiekiem w stosunku do najbliższych krewnych, przyjaciół i innych osób. Ten ciekawy zabieg kompozycyjny sprawia, że po zapoznaniu się z tą książką poznajemy sylwetkę naukowca z dwóch niezwykłych perspektyw. Całość została uzupełniona dodatkiem zawierającym fragmenty korespondencji Charlesa Darwina, które rzucają pewne światło na jego poglądy religijne i stosunek do Boga. Życzymy owocnej lektury Wydawnictwo Horyzont Idei